Bảo vệ và phát triển văn hóa trên địa bàn Thủ đô: Phải có cơ chế “vượt trước”

Làm rõ các chế độ ưu đãi, đối tượng ưu đãi

Ban Soạn thảo, Tổ biên tập dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) vừa làm việc với lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để làm rõ một số nội dung của Dự thảo Luật liên quan đến các chính sách về văn hóa.

Vụ trưởng Vụ Các vấn đề chung về xây dựng pháp luật (Bộ Tư pháp) Nguyễn Hồng Tuyến cho biết, liên quan đến chức năng quản lý nhà nước của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch được quy định tại các Điều 18, 22, 23, 24, 37, 39, 42, 43, 45, 46 của Dự thảo Luật Thủ đô.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Trần Tiến Dũng cho rằng lĩnh vực văn hóa của Hà Nội cần có các quy định, cơ chế tập trung, tránh dàn trải

Trong đó, về ưu đãi đầu tư (Điều 46) Dự thảo Luật quy định đối tượng ưu đãi là dự án đầu tư trong một số ngành công nghiệp văn hóa gồm: Điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn, mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm, du lịch văn hóa; nội dung ưu đãi chủ yếu là miễn tiền đất, thuế thu nhập doanh nghiệp.

Đại diện một số đơn vị thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho rằng cần rà soát quy định pháp luật chuyên ngành và các cam kết quốc tế mà Việt Nam tham gia, đồng thời làm rõ các chế độ ưu đãi, đối tượng ưu đãi để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư. Ngoài ra cũng có ý kiến đề nghị khoanh lại phạm vi để bảo đảm tính khả thi đồng thời làm rõ cơ chế để khai thác, thu lợi nhuận từ các ngành này.

Góp ý đối với Điều 23 của Dự thảo Luật, đại diện Cục Di sản văn hóa cho rằng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bảo tồn di sản văn hóa hiện nay đã khá đầy đủ. Do vậy, việc giao Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội quy định điều kiện, tiêu chuẩn, quy chuẩn kiến trúc xây dựng; biện pháp bảo tồn, quản lý, khai thác sử dụng các công trình để cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị và bảo tồn, phát huy giá trị khu nội đô lịch sử cần theo hướng các nguyên tắc đặc thù để tránh trùng lặp.

Cùng với đó, hiện nay, Nhà nước thống nhất quản lý di sản văn hóa, vì vậy để đảm bảo thống nhất với Luật Di sản văn hóa, Dự thảo Luật nên xem xét điều chỉnh theo hướng chỉ giao cho tư nhân “quyền sử dụng bảo tàng” thay vì giao “quyền quản lý” bởi khối lượng di sản lưu trữ tại bảo tàng là rất lớn.

Về bảo vệ và phát triển văn hóa, thể thao tại Điều 24, đại diện Cục Nghệ thuật biểu diễn đề nghị bổ sung thêm đối tượng được hỗ trợ là “văn nghệ sĩ tài năng”. Hiện, Dự thảo Luật giao Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội quy định phạm vi hỗ trợ, mức hỗ trợ cao hơn quy định hiện hành của Trung ương theo khả năng cân đối ngân sách của thành phố Hà Nội đối với huấn luyện viên, vận động viên đạt giải thể thao thành tích cao, nghệ nhân, người thực hành di sản văn hóa phi vật thể; việc truyền dạy, thực hành, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể; việc xét tặng danh hiệu nghệ nhân Hà Nội đối với nghệ nhân di sản văn hóa phi vật thể…

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy đề nghị với vấn đề phát triển công nghiệp văn hóa của Hà Nội, Ban soạn thảo cần thiết kế thành 1 Điều riêng chứ không nằm rải rác trong Dự thảo Luật như hiện nay bởi đây là vấn đề lớn, cần xác định tính đặc thù như phát triển các khu công nghệ cao tại Hà Nội.

Cần những quy định mang tính đặc thù, “vượt trước”!

Tại Hội thảo khoa học “Góp ý Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi)” mới đây, PGS.TS. Phạm Thị Thu Hương, Hiệu trưởng Trường Đại học Văn hoá Hà Nội góp ý vào Điều 24, đề nghị sửa từ “bảo vệ” thành “bảo tồn”, và quy định khoản 1 Điều 24 như sau: “Bảo tồn và phát triển văn hóa hướng tới mục tiêu phát triển bền vững; bảo đảm cân bằng giữa bảo tồn và phát triển; quản lý, sử dụng và khai thác hiệu quả để văn hóa trở thành nguồn lực mới cho phát triển Thủ đô. Ưu tiên các nguồn lực cho bảo vệ và phát triển văn hóa trên địa bàn Thủ đô”.

PGS.TS Phạm Thị Thu Hương cũng đề nghị cần cho phép thành phố Hà Nội được áp dụng đầu tư theo phương thức đối tác công tư đối với các dự án đầu tư trong lĩnh vực thể thao và văn hóa, và hình thức này nên được thực hiện chính thức và quy định trong Luật (như Dự thảo).

Về thành lập Quỹ Bảo vệ, phát triển văn hóa và tái thiết khu nội đô lịch sử của Thủ đô, PGS.TS Phạm Thị Thu Hương góp ý, chỉ nên đặt tên ngắn gọn là Quỹ văn hóa Thủ đô, bởi lẽ, chữ “văn hóa” ở đây được hiểu là lĩnh vực văn hóa, bao gồm các hoạt động: Bảo vệ di sản văn hóa, phát huy giá trị di sản văn hóa, sáng tạo văn hóa, phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, tái thiết khu nội đô và các hoạt động khác thuộc về văn hóa.

“Luật Thủ đô (sửa đổi) lần này cần có những quy định về cơ chế, chính sách mang tính đặc thù, “vượt trước” về văn hóa, để mục tiêu “kết hợp hài hoà, nhuần nhuyễn giữa giữ gìn bản sắc văn hoá với phát triển kinh tế, giữa phát triển kinh tế với phát triển văn hoá, trong đó văn hoá, con người vừa là mục tiêu, vừa là nền tảng, nguồn lực, động lực để phát triển Thủ đô” có thể trở thành hiện thực”, PGS.TS Phạm Thị Thu Hương nói.

Phương Thảo