AI e-Commerce - Chìa khoá mở ra thế hệ tăng trưởng mới cho thương mại điện tử Việt Nam

AI - Big Data tái định nghĩa bán lẻ số và mô hình thương mại thông minh

Bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), nhấn mạnh trong bài phát biểu tại diễn đàn và cho rằng, trong bối cảnh kinh tế số phát triển như vũ bão, Thương mại điện tử (TMĐT) đã trở thành trụ cột tăng trưởng mới. Theo bà Lại Việt Anh, Trí tuệ nhân tạo (AI) không chỉ là công cụ, mà còn là chiến lược cốt lõi để chuyển hóa dữ liệu thành lợi thế cạnh tranh - là chìa khóa để đạt tốc độ tăng trưởng theo cấp số nhân trong kỷ nguyên số.

Bà Lại Việt Anh, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) phát biểu tại diễn đàn

Mục tiêu chính của Diễn đàn là nâng cao nhận thức và thúc đẩy hành động của doanh nghiệp trong việc ứng dụng AI - Big Data để khai thác hiệu quả dữ liệu thương mại số, tối ưu vận hành, cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng và xây dựng nền tảng tăng trưởng đột phá.

Cũng chia sẻ tại diễn đàn, ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), cho biết kinh tế số là mô hình sử dụng dữ liệu và công nghệ số làm yếu tố đầu vào chủ đạo, hướng tới việc đổi mới mô hình kinh doanh và tối ưu năng suất, trong đó TMĐT giữ vai trò tiên phong.

Theo thống kê quốc tế, doanh thu bán lẻ TMĐT toàn cầu năm 2025 dự kiến đạt 6,86 nghìn tỷ USD, tăng 8,3% so với năm trước; TMĐT đang trở thành mô hình kinh doanh chiến lược của ngành bán lẻ với xu hướng M-Commerce, Social Commerce, Live Shopping, thương mại xuyên biên giới, Smart Logistics.

Tại Việt Nam, TMĐT tiếp tục duy trì động lực tăng trưởng mạnh mẽ, đạt 25 tỷ USD vào năm 2024 với tốc độ tăng trên 25%, đưa Việt Nam vào top 10 quốc gia tăng trưởng nhanh nhất thế giới. TMĐT chiếm 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng, và thị trường đang được định hình bởi các xu hướng Smart Logistics, TMĐT xanh, mô hình unified commerce - omnichannel.

Ông Tuấn nhận định, AI đang trở thành “trợ lý số” không thể thiếu, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả kinh doanh và mang lại trải nghiệm “cá nhân hóa theo từng người mua”. Với người mua: AI gợi ý sản phẩm phù hợp, hiển thị ưu đãi đúng nhu cầu, tóm tắt đánh giá. Với người bán: AI hỗ trợ chăm sóc khách hàng tự động 24/7, tối ưu nội dung hình ảnh - video, gợi ý sản phẩm trong livestream, lên lịch phát hiệu quả… Cả hai bên đều hưởng lợi, thị trường tiến gần mô hình “thương mại thông minh”.

ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX) chia sẻ tại diễn đàn

Theo Báo cáo AI in eCommerce Statistics 2025, hơn 80% nhà bán lẻ trực tuyến đã ứng dụng AI, với quy mô thị trường AI trong TMĐT toàn cầu dự báo đạt 8,65 tỷ USD. Xu hướng nổi bật gồm: AI tạo sinh trong tìm kiếm, cá nhân hóa hành trình khách hàng, tự động hóa vận hành, dự báo nhu cầu, tối ưu quản lý tồn kho, marketing tự động theo mục tiêu, chatbot - trợ lý ảo, phát hiện gian lận.

Tại Việt Nam, 66% doanh nghiệp cho biết đã ứng dụng AI trong giao tiếp khách hàng và 63% dùng AI để tìm kiếm khách hàng mới. Giám đốc eComDX nhấn mạnh những con số này là minh chứng: đầu tư mạnh vào TMĐT và AI đã trở thành yêu cầu bắt buộc.

Big Data - AI - F2C: Công cụ mở ra tăng trưởng mới

Đề cập đến tiềm năng của Big Data - AI, bà Đỗ Thanh Hương, Trưởng phòng Nghiên cứu thị trường Metric, chia sẻ, Big Data là chìa khóa giúp doanh nghiệp bứt phá. Dựa trên dữ liệu bốn sàn Shopee - Lazada - Tiki - TikTok Shop giai đoạn 1/1-30/9/2025, tổng doanh số đạt 305,9 nghìn tỷ đồng, riêng quý III/2025 đạt 103,6 nghìn tỷ đồng, tăng nhẹ 2,6% so với quý II, phản ánh phục hồi sau chững lại.

Cụ thể, Shopee vẫn dẫn đầu với 56% thị phần quý III/2025 nhưng chỉ tăng 4% so với cùng kỳ 2024. TikTok Shop tăng trưởng 69%, mở rộng thị phần lên 41% - trở thành đối thủ bám đuổi đáng gờm. Nhóm shop Mall dù chỉ chiếm 2,36% tổng số shop lại đóng góp tới 32,39% tổng doanh số 9 tháng 2025, khẳng định vai trò bán hàng chính hãng.

Bà Hương cho biết, Metric sở hữu kho dữ liệu lịch sử 5 năm, phân tích thông minh dựa trên Big Data giúp doanh nghiệp hiểu dung lượng thị trường, phát hiện sản phẩm mới, theo dõi đối thủ, tối ưu vận hành bán hàng theo thời gian thực và dự báo tồn kho. Điều này giúp tăng 54% khả năng tăng doanh thu trực tiếp và tăng 25% cơ hội đạt lợi nhuận gấp đôi.

Toàn cảnh diễn đàn AI e-Commerce - Kiến tạo thế hệ tăng trưởng mới

Cũng chia sẻ về cơ hội từ Big Data - AI, ông Nguyễn Phi Nghị, Giám đốc khối kinh doanh MISA, chia sẻ AI Sales Agent đang trở thành công cụ chiến lược giúp doanh nghiệp bứt phá. AI Sales Agent có thể tư vấn - giải đáp - gợi ý sản phẩm - chốt đơn tự động 24/7, như “nhân viên kinh doanh không ngủ”. Điểm nổi bật là AI phân tích hành vi người dùng, học từ dữ liệu tương tác để cá nhân hóa mua sắm, tăng tỷ lệ chuyển đổi và giảm chi phí vận hành. Theo ông Nghị, lời giải nằm ở MISA aiSell – giải pháp giúp tự động hóa bán hàng, tối ưu nguồn lực, mở rộng năng lực bán hàng không giới hạn.

Đồng tình với các quan điểm trên, bà Trương Thị Minh Nguyệt, Giám đốc sản phẩm ACCESSTRADE Việt Nam, cho rằng AI đang mở ra kỷ nguyên tự động hóa sáng tạo trong marketing. Một marketer với năng suất 1 video/ngày có thể sản xuất đến 1.000 video/ngày trên nhiều kênh mà chất lượng vẫn đảm bảo vì toàn bộ quy trình khám kênh, tìm sản phẩm, sản xuất video, kiểm duyệt, đăng bài, chăm sóc khách, ghi nhận doanh thu, báo cáo tối ưu đều được tự động hóa. Theo bà Nguyệt, trong kỷ nguyên AI, doanh nghiệp phải sở hữu năng lực sáng tạo content AI nếu muốn tiếp cận khách hàng hiệu quả.

Trong tham luận về “Ứng dụng AI trong mô hình F2C (Factory to Consumer)”, ông Kiều Tiến Anh, Giám đốc vận hành sàn F2C Hi1 Thuần Việt, cho biết F2C giúp nhà sản xuất bán trực tiếp tới người tiêu dùng, cắt trung gian, tối ưu chi phí. Hi1 Thuần Việt hướng tới nền tảng không thu phí sàn, không thu phí quảng cáo, giúp thương hiệu Việt giảm gánh nặng chi phí và tăng lợi nhuận thực. AI giúp dự báo nhu cầu, tối ưu sản xuất, tồn kho, tự động hóa chăm sóc khách hàng, cá nhân hóa mua sắm, qua đó giảm chi phí vận hành, tăng tỷ lệ chuyển đổi và nâng sức cạnh tranh cho hàng Việt.

Có thể khẳng định, sự bùng nổ AI đang tạo bước chuyển lớn cho TMĐT và kinh tế số. Các chia sẻ tại Diễn đàn cho thấy doanh nghiệp nào nắm bắt công nghệ, ứng dụng AI đúng cách, đặt khách hàng làm trung tâm sẽ tạo lợi thế bền vững. Hành trình số hóa còn dài, nhưng với tư duy đổi mới và sự đồng hành của các giải pháp AI - Big Data, doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể bứt phá, xây dựng mô hình tăng trưởng mới, vững vàng trong kỷ nguyên số.