Trẻ em tham gia… làm luật

Quyền tham gia của trẻ em là một quyền hoàn toàn mới trong Hiến pháp 2013. Điều 37 Hiến pháp 2013 quy định: “Trẻ em được Nhà nước, gia đình và xã hội bảo vệ, chăm sóc và giáo dục; được tham gia vào các vấn đề về trẻ em”. Quyền tham gia của trẻ em là một quyền hoàn toàn mới trong Hiến pháp 2013.
Khi cha, mẹ vi phạm quyền trẻ em

Quyền tham gia ở đây được hiểu là trẻ em có quyền góp ý cho các vấn đề (kể cả chính sách) về trẻ em. Bởi người lớn không thể chủ quan hiểu hết được những suy nghĩ, nhu cầu của trẻ em. Quyền tham gia của trẻ em được thể hiện ở các lĩnh vực: Trong gia đình, nhà trường, cộng đồng, tham gia góp ý phản biện chính sách…

Sân chơi ra đời từ nhu cầu của trẻ em

“Hiện chúng cháu đang rất thiếu sân chơi, mỗi kỳ nghỉ hè đến chúng cháu không biết chơi ở đâu. Nhiều bạn đã phải tự vui chơi tại những nơi nguy hiểm như bờ sông, lòng đường hay tìm trò chơi tại các quán Internet”. “Một số khu dân cư không có sân chơi cho trẻ em. Vậy trẻ em có thể chơi ở đâu?”… Sau những thắc mắc của các em tại các diễn đàn “lắng nghe trẻ em nói” tại TP.HCM, nhiều sân chơi miễn phí được TP cho ra đời đáp ứng nhu cầu trẻ em trong những năm qua. Đó chỉ là một ví dụ điển hình về quyền tham gia của trẻ em, cụ thể ở đây là tham gia góp ý phản biện chính sách.

Trong gia đình, lâu nay cha mẹ vẫn còn áp dụng tập quán dạy con theo kiểu tự cho mình có toàn quyền quyết định để áp đặt mọi chuyện mà không lắng nghe con. Nhiều gia đình áp dụng kiểu phạt (bạo hành) trước rồi mới cho con nói, thậm chí con không bao giờ được giãi bày. Chính điều này đã gây ra nhiều ức chế cho con trẻ, có em bỏ đi bụi.

Trẻ em tham gia… làm luật
Thủ tướng đã quyết định phê duyệt chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề của trẻ em. Ảnh: Đinh Điển

Từ hướng mở đường của Hiến pháp 2013, dự thảo Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em (sửa đổi) đang được lấy ý kiến bổ sung, sửa đổi đã dành riêng một chương (chương V) để quy định về “sự tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em”. Dự thảo luật này nhấn mạnh thực hiện đầy đủ bốn quyền của trẻ em đã được quy định trong Công ước quốc tế. Đó là quyền sống còn, quyền phát triển, quyền được bảo vệ và quyền tham gia, trong đó quyền tham gia là một quyền mới.

Ngày 3-8-2015, Thủ tướng đã quyết định phê duyệt chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề của trẻ em (giai đoạn 2016-2020), trong đó có yêu cầu “Các cơ quan nhà nước khi xây dựng và thực hiện pháp luật, chính sách có liên quan đến trẻ em; nhà trường, cộng đồng, xã hội khi xây dựng và thực hiện quyết định, kế hoạch, hoạt động có liên quan đến trẻ em phải tổ chức tham vấn, lấy ý kiến của trẻ em bằng các hình thức phù hợp”.

Bảo vệ trẻ em tốt hơn

Trước đây, hệ thống pháp luật của ta chưa đề cập đến quyền tham gia của trẻ em, trong khi đây mới là quyền giúp các em chủ động thực hiện với tư cách là công dân nhỏ tuổi của đất nước. Nay thì trẻ em có quyền phát biểu ý kiến, bày tỏ nhu cầu và các vấn đề liên quan đến tương lai của mình.

Theo cách thức truyền thống, các quyền và lợi ích của trẻ em thường được quyết định bởi người lớn. Sự công nhận quyền trẻ em trong Hiến pháp sẽ là cơ sở để tăng cường nỗ lực hoàn thiện các khuôn khổ pháp lý và chính sách quốc gia, trong đó quyền của trẻ em được xem xét và thể hiện ngay từ khâu lập pháp.

Khi tham gia lên tiếng về vấn đề của mình, trẻ em sẽ chủ động dung nạp thêm nhiều thông tin, đồng thời người lớn cũng sẽ có thông tin nhiều hơn để bảo vệ các em tốt hơn.

Khung pháp luật cho quyền tham gia của trẻ em đã có và đang được cụ thể hóa. Để những quy định mang tính khả thi khi áp dụng vào thực tế cần một điều quan trọng: Sự tham gia của trẻ em chỉ thật sự có hiệu quả khi trẻ em hoàn toàn tự nguyện, việc tham gia phải nhằm phục vụ lợi ích tốt nhất của trẻ em.

Những quyết sách có tiếng nói trẻ em

+ 100% pháp luật, chính sách về trẻ em ở cấp trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện được tham vấn ý kiến trẻ em;

+ 90% các quyết định có liên quan đến trẻ em trong nhà trường được tham vấn ý kiến trẻ em;

+ 90% các quyết định có liên quan đến trẻ em trong cộng đồng, xã hội được tham vấn ý kiến trẻ em;

+ 100% các tỉnh, TP trực thuộc trung ương triển khai thực hiện ít nhất hai mô hình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em.

(Trích Quyết định số 1235/QĐ-TTg ngày 3-8-2015 phê duyệt Chương trình thúc đẩy quyền tham gia của trẻ em vào các vấn đề về trẻ em giai đoạn 2016-2020)

Đã đến lúc phải thay đổi quan niệm của các bậc cha mẹ, các thầy cô và cả các nhà hoạch định chính sách, không phải tôi cho trẻ em mà phải là tôi làm việc vì trẻ em, tôi làm việc với trẻ em và coi trẻ em là một đối tác của mình. Vì phải hiểu trẻ em, lắng nghe trẻ em nói, phải biết được nhu cầu của trẻ em mới có thể chăm sóc trẻ em, mới có thể đáp ứng được những mong muốn của trẻ em.

(Bà Nguyễn Thị Lan Anh, chuyên viên cao cấp Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam)

Theo Đông Yên/phapluattp

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

(LĐTĐ) Từ ngày 25/12/2024, trẻ em dưới 16 tuổi tại Việt Nam sẽ không thể tự đăng ký tài khoản mạng xã hội. Theo quy định mới trong Nghị định 147/2024/NĐ-CP, cha mẹ hoặc người giám hộ sẽ phải thực hiện việc này và chịu trách nhiệm giám sát mọi hoạt động của trẻ trên mạng xã hội.
Từ 1/1/2025, ứng dụng ngân hàng không được ghi nhớ mật khẩu đăng nhập

Từ 1/1/2025, ứng dụng ngân hàng không được ghi nhớ mật khẩu đăng nhập

(LĐTĐ) Theo Thông tư 50/2024/TT-NHNN được Ngân hàng Nhà nước ban hành, kể từ ngày 1/1/2025, các ứng dụng ngân hàng sẽ không được trang bị chức năng lưu mật khẩu đăng nhập tài khoản của người dùng.
Bắt đầu chiến dịch kiểm tra vận tải hành khách cuối năm

Bắt đầu chiến dịch kiểm tra vận tải hành khách cuối năm

(LĐTĐ) N gày 22/11, lực lượng chức năng đã khởi động chiến dịch kiểm tra toàn diện việc vận tải hành khách trong dịp cuối năm nhằm đảm bảo an toàn giao thông và trật tự đô thị. Tổ công tác liên ngành bao gồm Đội Cảnh sát giao thông (CSGT) đường bộ số 14 và Công an quận Hoàng Mai đã tiến hành các đợt kiểm tra đột xuất tại Bến xe Giáp Bát, đồng thời thiết lập các chốt kiểm soát xung quanh khu vực.
Tỷ giá USD hôm nay 23/11: Giá USD trên thị trường tự do giảm sâu

Tỷ giá USD hôm nay 23/11: Giá USD trên thị trường tự do giảm sâu

(LĐTĐ) Hôm nay 23/11, các ngân hàng thương mại đều tăng giá chiều mua vào đồng USD, giao dịch chủ yếu ở 25.509 đồng/USD.
Giá xăng dầu hôm nay (23/11): Giá dầu thế giới tăng cao nhất trong hai tuần

Giá xăng dầu hôm nay (23/11): Giá dầu thế giới tăng cao nhất trong hai tuần

(LĐTĐ) Hôm nay (23/11/2024), giá dầu thế giới tăng khoảng 1%, đạt mức cao nhất trong hai tuần, do cuộc xung đột leo thang ở Ukraine làm tăng mức rủi ro địa chính trị. Cụ thể, giá dầu WTI ở mốc 71,25 USD/thùng, tăng 1,64%, giá dầu Brent ở mốc 75,14 USD/thùng, tăng 1,23%.
Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn đồng loạt tăng cao

Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn đồng loạt tăng cao

(LĐTĐ) Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng thế giới nhảy vọt thúc đẩy giá vàng miếng SJC lẫn vàng nhẫn cùng lên mốc cao mới.
Dự báo thời tiết Hà Nội ngày 23/11: Trời nhiều mây, trưa chiều giảm mây trời nắng

Dự báo thời tiết Hà Nội ngày 23/11: Trời nhiều mây, trưa chiều giảm mây trời nắng

(LĐTĐ) Dự báo ngày 23/11, khu vực Hà Nội trời nhiều mây, không mưa, trưa chiều giảm mây trời nắng.

Tin khác

Lịch thi đánh giá năng lực năm 2025 của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

Lịch thi đánh giá năng lực năm 2025 của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội

(LĐTĐ) Kỳ thi độc lập, đánh giá năng lực (kỳ thi SPT) năm 2025 của Trường Đại học Sư phạm Hà Nội sẽ diễn ra trong hai ngày 17 - 18/5, thay vì 1 ngày như các năm trước nhằm tăng khả năng chọn môn thi đồng thời giảm áp lực cho thí sinh.
Trao giải cuộc thi viết “Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường” năm 2024

Trao giải cuộc thi viết “Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường” năm 2024

(LĐTĐ) Được phát động từ tháng 9/2024, cuộc thi viết “Những kỷ niệm sâu sắc về thầy cô và mái trường” năm 2024 đã nhận được sự hưởng ứng, tham gia của đông đảo tác giả trên cả nước và nhiều tác phẩm chất lượng.
Cô giáo mầm non với nỗ lực giữ gìn nét đẹp dòng tranh dân gian Hàng Trống

Cô giáo mầm non với nỗ lực giữ gìn nét đẹp dòng tranh dân gian Hàng Trống

(LĐTĐ) Hơn 22 năm gắn bó với nghề dạy học, cô giáo Nguyễn Thị Mỹ Ngọc (Trường Mầm non Quang Trung, quận Hoàn Kiếm) đã trở thành tấm gương sáng về sự tận tâm và sáng tạo trong giáo dục mầm non. Nổi bật với tình yêu nghề và lòng mến trẻ, cô Ngọc luôn đổi mới phương pháp giảng dạy, khơi gợi niềm đam mê học hỏi ở các em nhỏ.
Chung tay nâng cao chất lượng giáo dục Thủ đô

Chung tay nâng cao chất lượng giáo dục Thủ đô

(LĐTĐ) Qua gần 2 năm triển khai, đến nay phong trào “Nhà trường cùng chung tay phát triển - Thầy cô cùng sẻ chia trách nhiệm” của ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hà Nội đã gặt hái được nhiều thành tựu, góp phần nâng chất lượng, giảm khoảng cách giữa các trường học trên địa bàn.
Nền tảng góp phần nâng cao chất lượng giáo dục

Nền tảng góp phần nâng cao chất lượng giáo dục

(LĐTĐ) Ở bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, người thầy luôn có vị trí quan trọng trong việc đào tạo ra những thế hệ chủ nhân tương lai của đất nước. Thời gian qua, bằng tinh thần trách nhiệm, tâm huyết với sự nghiệp “trồng người”, đội ngũ các nhà giáo Thủ đô đã không ngừng rèn luyện, phấn đấu, sáng tạo để truyền tải kiến thức, đưa những bài giảng chất lượng, giờ học hay đến với lớp lớp các thế hệ học trò.
Lớp học tiếng Anh miễn phí dành cho các học viên khiếm thị

Lớp học tiếng Anh miễn phí dành cho các học viên khiếm thị

(LĐTĐ) Một lớp học tiếng Anh đặc biệt trong căn phòng nhỏ trên phố Lạc Trung, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội), không phấn, không bảng và không học phí, thầy cô giáo và học viên của lớp học nơi đây giao tiếp với nhau bằng ký hiệu đặc biệt của người khiếm thị. Không gian lớp học thật đặc biệt với tiếng cười nói, giao tiếp vui vẻ của thầy cô giáo và học sinh bằng tiếng Anh, những bàn tay thoăn thoắt rà từng chữ nổi đã được đục lỗ trên trang giấy cứng.
Lời tri ân gửi đến những người “lái đò” thầm lặng

Lời tri ân gửi đến những người “lái đò” thầm lặng

(LĐTĐ) Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 không chỉ là dịp để ngành Giáo dục tôn vinh những người hoạt động trong ngành, học trò thể hiện lòng thành kính “tôn sư trọng đạo” mà còn là dịp để xã hội tôn kính, tri ân những người đã, đang gắn bó với nghề dạy học - “Nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý, nghề sáng tạo nhất trong các nghề sáng tạo”.
Hà Nội: Biểu dương nhiều nhà giáo lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp

Hà Nội: Biểu dương nhiều nhà giáo lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp

(LĐTĐ) Chiều 19/11, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) Hà Nội tổ chức Lễ kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2024); tuyên dương nhà giáo và học sinh, sinh viên giáo dục nghề nghiệp (GDNN) có thành tích xuất sắc trong năm học 2023 - 2024.
Ba Đình: Tuyên dương điển hình tiên tiến, nhà giáo tiêu biểu năm 2024

Ba Đình: Tuyên dương điển hình tiên tiến, nhà giáo tiêu biểu năm 2024

(LĐTĐ) Ngày 19/11, Ủy ban nhân dân quận Ba Đình tổ chức kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 - 20/11/2024); tuyên dương điển hình tiên tiến, nhà giáo tiêu biểu năm 2024.
“Người lái đò” tận tâm và nhân hậu

“Người lái đò” tận tâm và nhân hậu

(LĐTĐ) Nghề dạy học vốn là một trong những nghề cao quý, thường được nhiều người kính trọng, tôn vinh. Và giáo viên được ví như “người lái đò”. Nhiều năm qua, cô giáo Phú Thị Ngọc, Trường Tiểu học Quỳnh Mai, quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) là “người lái đò” có đầy đủ năng lực và phẩm chất cao quý đó.
Xem thêm
Phiên bản di động