Nhìn thẳng vào những việc chưa làm được

	Quốc hội bắt đầu phiên chất vấn 'chưa từng có'
	Phiên chất vấn tại kỳ họp 13 HĐND TP: Dân chủ, thẳng thắn

Vẫn còn thất thoát, lãng phí

Thay mặt Chính phủ báo cáo trước Quốc hội về công tác điều hành của Chính phủ năm 2015, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết: Về vấn đề quản lý đầu tư công, mặc dù đã thu được những kết quả quan trọng, tuy nhiên, Chính phủ cũng thừa nhận việc chấp hành các quy định về quản lý đầu tư công ở một số nơi còn chưa nghiêm. Vẫn còn tình trạng điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư; tình trạng chậm tiến độ, nợ đọng xây dựng cơ bản ở một số nơi khắc phục chậm; hiệu quả đầu tư công chưa cao; thu hút các nguồn vốn ngoài nhà nước tham gia vào đầu tư phát triển chưa thật hiệu quả.

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc báo cáo trước Quốc hội

Tái cơ cấu kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng còn chậm; việc sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước ở nhiều ngành, lĩnh vực và sắp xếp, đổi mới nông, lâm trường, công ty nông, lâm nghiệp chưa đạt tiến độ đề ra; tỷ lệ vốn được cổ phần hóa còn thấp. Cân đối ngân sách nhà nước còn nhiều khó khăn, cơ cấu chưa hợp lý, chi thường xuyên lớn, bội chi còn cao; quản lý và sử dụng ngân sách ở một số bộ ngành, địa phương còn chưa chặt chẽ; vẫn còn tình trạng thất thu, nợ đọng thuế, chuyển giá và lãng phí trong chi ngân sách; nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn; việc sử dụng các khoản vay do Chính phủ bảo lãnh và vay của chính quyền địa phương ở một số dự án hiệu quả còn thấp; việc thực hiện lộ trình giá thị trường các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu nhìn chung còn chậm. Việc sử dụng đất đai, tài nguyên, khoáng sản ở một số nơi còn lãng phí, hiệu quả chưa cao.

Tình trạng vi phạm pháp luật đất đai còn nhiều, xử lý chưa nghiêm, gây thất thoát ngân sách, cũng không phải là yếu kém mới được phát hiện ở nhiệm kỳ này. Trong lĩnh vực xã hội, những “tồn kho” được Chính phủ nhìn nhận là tình trạng quá tải bệnh viện tuyến trung ương chưa được khắc phục căn bản, bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm còn nhiều yếu kém.

Vẫn là những hạn chế, yếu kém đã được nêu triền miên qua nhiều kỳ họp, đó là tổ chức bộ máy còn cồng kềnh, chức năng, nhiệm vụ còn chồng chéo. Việc đổi mới chế độ công vụ, công chức còn chậm, tinh giản biên chế còn khó khăn. Chất lượng của một bộ phận cán bộ, công chức chưa đáp ứng yêu cầu. Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Việc tăng số lượng cấp phó các đơn vị thuộc một số bộ, ngành chủ yếu do sắp xếp, hợp nhất tổ chức bộ máy nội bộ đối với những lĩnh vực có phạm vi, đối tượng quản lý rộng. Số lượng cấp phó ở các bộ, ngành và địa phương sẽ giảm trong quá trình thực hiện Luật Tổ chức chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.Tính đến tháng 11/2015, cả nước có 131 thứ trưởng và tương đương (tăng 9 so với đầu nhiệm kỳ); có 238 phó chủ tịch UBND cấp tỉnh (so với quy định nếu không tính 27 người thuộc diện luân chuyển thì vượt 9 người; so với đầu nhiệm kỳ nếu không tính 27 người thuộc diện luân chuyển thì giảm 5 người).

Giảm tỷ lệ tội phạm tham nhũng hưởng án treo

Báo cáo thực hiện nghị quyết của Quốc hội về chất vấn và trả lời chất vấn Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Trương Hòa Bình cho biết: Năm 2014 tỷ lệ các bị cáo được hưởng án treo là 18,7%, giảm 1,3%, trong đó tỷ lệ các bị cáo phạm tội tham nhũng giảm hơn 8,2% so với 2013. Còn 6 tháng đầu năm 2015, tỷ lệ các bị cáo phạm tội tham nhũng được hưởng án treo chỉ chiếm 12%, giảm hơn 3% so với cùng kỳ năm trước. Thẩm tra báo cáo của Chánh án Trương Hòa Bình, cơ quan chuyên trách của Quốc hội phê bình báo cáo còn gửi chậm, mới tập trung đánh giá về những kết quả đã đạt được. Việc nêu và đánh giá về những tồn tại, hạn chế còn sơ lược, thiếu các thông tin, số liệu cụ thể, chưa đi sâu phân tích làm rõ thực trạng, nguyên nhân và đề ra giải pháp mang tính đột phá để khắc phục. Cơ quan thẩm tra chỉ rõ, trong công tác xét xử, các tòa án vẫn còn một số tồn tại, hạn chế, chưa thực hiện đầy đủ yêu cầu theo các nghị quyết của Quốc hội.

Chẳng hạn, về việc kiểm tra, rà soát các vụ án hình sự có đơn kêu oan, đã xét xử có mức án phạt tù từ 20 năm, chung thân đến tử hình, đến nay mới tiến hành rà soát, giải quyết xong 35 trường hợp, trong đó có 3 trường hợp phải kháng nghị giám đốc thẩm để xét xử lại theo thủ tục chung. Vẫn còn 15 trường hợp đang tiếp tục rà soát. Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Hòa Bình cho biết: Năm qua, ngành đã kiểm sát trực tiếp việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm tại gần 1.500 cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Qua đó, phát hiện 45 trường hợp có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, hơn 1.000 trường hợp giải quyết không đúng, không đầy đủ; hơn 7.000 hồ sơ vi phạm thời hạn giải quyết...Với gần 16.000 cuộc kiểm sát trực tiếp nhà tạm giữ, trại tạm giam, ngành đã không phê chuẩn quyết định bắt khẩn cấp hơn 310 trường hợp; hủy quyết định tạm giữ, không phê chuẩn gia hạn tạm giữ gần 800 trường hợp; hủy quyết định tạm giữ, yêu cầu trả tự do cho 385 người.

VKS đã yêu cầu khởi tố hơn 1.200 vụ, hủy 240 quyết định khởi tố vụ án không có căn cứ pháp luật. Trong năm 2013-2014, ngành đã ban hành hơn 120.000 văn bản yêu cầu điều tra, qua đó hạn chế đáng kể của những vi phạm pháp luật, thiếu sót trong quá trình điều tra dẫn đến phải trả hồ sơ điều tra bổ sung giữa các cơ quan tiến hành tố tụng. Tuy nhiên, VKSND Tối cao cũng nhận thấy còn thiếu sót khi chưa quản lý chặt chẽ, kịp thời việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm. Trách nhiệm công tố trong một số vụ án chưa tốt, chất lượng kiểm sát hoạt động tư pháp tại một số đơn vị còn hạn chế, còn có kiểm sát viên thiếu chủ động trong thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra. Một số kiểm sát địa phương còn để xảy ra oan, sai, chậm phát hiện vi phạm, thiếu sót trong hoạt động tư pháp để kịp thời kháng nghị, kiến nghị khắc phục, phòng ngừa.

Vênh nhau... nhưng không tiêu cực

Trong phiên trả lời chất vấn đầu tiên, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Công Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Thương làm các đại biểu hết sức ngạc nhiên, đó là con số vênh nhau về diện tích phá rừng làm thủy điện. Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát: Diện tích trồng rừng thay thế khi làm thủy điện là 21.000 ha, trong khi đó Bộ Công Thương lại đưa ra con số là 18.000 ha. Các đại biểu liền phản biện tại sao hai bộ trưởng đưa con số vênh nhau lên tới 3.000 ha? Bộ trưởng Cao Đức Phát trả lời: “Đúng là có việc một số doanh nghiệp làm thủy điện nhưng chưa trồng rừng thay thế. Họ báo cáo vì trước đây khi xét duyệt dự án không nhắc nên bây giờ không có tiền để làm. Và đúng là có thực tế như vậy, duyệt dự án thủy điện trước rồi khi Quốc hội nhắc nhở mới rà lại trồng rừng thay thế.

Về độ vênh rừng thay thế tôi nghĩ do thời điểm, còn chúng tôi đã gửi đến Quốc hội danh sách từng tỉnh một chứ không có vấn đề gì ở đây cả”. Về phần mình, Bộ trưởng Công Thương Vũ Huy Hoàng cho biết, khả năng việc trồng rừng thay thế khi làm thủy điện của năm 2015 sẽ hoàn thành. Riêng về sự vênh nhau con số, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng cho hay: Có thể do thống kê hai ngành khác nhau, thực tế một số công trình kết hợp thủy lợi thủy điện nhưng thủy lợi là chính. Cho nên khi tính thì tính như thủy lợi hoặc không tính như thực tế.

Hương Phạm