Kỷ niệm 40 năm Cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc

Lòng tự hào lớp thanh niên thời chiến

(LĐTĐ) “Đó là những ngày tháng khốc liệt chứa đầy kỷ niệm, tình cảm với đồng đội, với vùng đất Vị Xuyên, là tất cả sự tự hào của những thanh niên còn rất trẻ sẵn sàng xếp bút nghiên cùng giảng đường đại học để lên đường phụng sự Tổ quốc trong thời điểm bấy giờ” - Nhạc sĩ Trương Quý Hải nhớ về khoảng thời gian “vào sinh ra tử” ở chiến trường Biên giới phía Bắc năm 1979 - 1989.
long tu hao lop thanh nien thoi chien Thanh niên Thủ đô đồng loạt thắp nến tri ân các Anh hùng liệt sỹ
long tu hao lop thanh nien thoi chien Triển lãm kỷ niệm 40 năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam

Những thanh niên Hà Nội buông cây bút, cầm cây súng

long tu hao lop thanh nien thoi chien
Nhạc sĩ Trương Quý Hải.

Dẫu lịch sử đã sang trang, sự tàn khốc của chiến tranh biên giới phía Bắc năm 1979 đã lùi vào xa, nhưng mỗi năm, cứ vào độ tháng 2, quá khứ bi thương nhưng đầy hùng tráng của cuộc chiến tranh lại ùa về trong tâm trí triệu triệu người dân Việt Nam bởi tính chất ác liệt của nó. Bước qua những ngày tháng cam go, có người trở về, có người vĩnh viễn nằm lại nơi trận địa đầy máu và lửa.

Trong số các cựu binh còn sống ở Sư đoàn 356 - đơn vị chiến đấu tại mặt trận Vị Xuyên trong cuộc chiến bảo vệ biên giới phía Bắc giai đoạn 1979 - 1989 có anh lính tuyên văn Trương Quý Hải, một cậu thanh niên Hà Nội ở độ mười tám, đôi mươi sẵn sàng gác bút nghiên lên đường nhập ngũ theo lời hiệu triệu của non sông.

Vào tháng 2 năm 1979, chiến tranh biên giới nổ ra trong sự ngỡ ngàng của chàng trai Trương Quý Hải vừa mới bước sang tuổi 16. Trong không khí sục sôi, Hải và bạn bè cùng trang lứa đã hừng hực khí thế xin nhập ngũ dù chưa đủ tuổi. Trong lớp học phần đông là nam ở Trường cấp 3 Kim Liên của Trương Quý Hải, ai nấy cũng chỉ nghĩ làm sao để được đi bộ đội, bởi không ai có thể chấp nhận ngồi yên khi đất nước có giặc ngoại xâm. Tuy nhiên mãi đến năm 1982, sau khi thi đỗ vào Đại học Mỏ - Địa chất, anh mới chính thức được lên đường nhập ngũ.

“Năm 1981, giặc đánh ở biên giới Lạng Sơn, Hà Giang, dù lẻ tẻ, không phải quy mô lớn nhưng cũng tương đối khốc liệt. Năm tôi lên đường nhập ngũ thanh niên Hà Nội cùng đi rất nhiều, mọi người còn trẻ lắm. Chúng tôi xuất phát từ Gia Lâm nhưng không biết đi đâu. Chẳng ai mường tượng được những thứ gì đang đợi mình phía trước, nơi trận địa khốc liệt ra sao, chỉ biết rằng chúng tôi đang rất háo hức về cuộc đời quân ngũ sẽ như thế nào.

long tu hao lop thanh nien thoi chien
Lực lượng công an vũ trang dũng cảm chiến đấu bảo vệ biên giới Tổ quốc tại khu vực Đồng Đăng, tỉnh Lạng Sơn tháng 2 - 1979. Ảnh tư liệu TTXVN

Đi mãi đến khi tàu dừng lại mới biết mình đang ở biên giới phía Bắc, cụ thể là Lào Cai. Trải qua 3 tháng huấn luyện tân binh, đến tháng 5/1984, khi giặc đánh Vị Xuyên (Hà Giang) thì chúng tôi lại được lệnh hành quân từ Lào Cai sang Vị Xuyên. Khi xe đưa chúng tôi đến Tuyên Quang, nhìn thấy những người dân ở hai bên đường ra vẫy tay chào rồi ném lên xe những gói kẹo bánh, lúc đó tôi mới biết là ra mặt trận”, cựu binh Trương Quý Hải bồi hồi nhớ lại.

Hồi ức về những đồng đội dội về khiến ông không khỏi xúc động. Ông nhớ như in trước khi vào trận đánh, mỗi chiến sĩ sẽ được phát đến tay những chiếc bút, một mảnh giấy để các anh ghi tên tuổi, quê quán của mình lên áo để lỡ không tránh khỏi mũi đạn đồng đội còn biết báo về gia đình. Thế nhưng các anh đã không ghi tên mình mà chuyền bút cho nhau để viết lên ngực áo lời tuyên thệ: “Quyết tử cho Tổ quốc”.

Sau mỗi trận đánh, chàng lính tuyên văn Trương Quý Hải cùng anh em trong đơn vị chăm sóc thương binh và chôn cất những người đã hi sinh. Ông phải chứng kiến mảnh đạn của địch xuyên qua thái dương khiến những người lính trẻ như mình ngã xuống. Một lần, ông tìm thông tin trên người đồng đội đã hi sinh nhưng chẳng có gì ngoài một tờ giấy là vỏ bao thuốc lá Sa Pa, màu mực xanh thấm nhoè máu đỏ, trong đó chỉ còn thấy rõ ba chữ: Mẹ kính yêu.

Khi sang đến Hà Giang, đội tuyên văn của Trương Quý Hải giải thể, mỗi người đi 1 đơn vị, Trương Quý Hải chuyển sang làm vác đạn, chăm sóc thương binh và công tác tử sĩ. Đây cũng là khoảng thời gian ông được chứng kiến sự quả cảm của những chàng trai trẻ măng từ việc quen với sách vở trở thành lính chiến với ý thức trách nhiệm rất khác, đó là ý thức phải làm tròn nghĩa vụ với tổ quốc, với tình quân dân, sau đó là trách nhiệm với đồng đội khi chứng kiến những hi sinh mất mát.

Nghĩa tình người lính Vị Xuyên

Vị Xuyên là mảnh đất hứng chịu nhiều đau thương trong cuộc chiến tranh. Ngày 12/7/1984 là ngày diễn ra trận chiến khốc liệt nhất tại mặt trận biên giới Hà Giang với bí danh MB84. Chỉ trong một ngày, Sư đoàn 356 của Trương Quý Hải đã mất 600 chiến sĩ và 1.000 chiến sĩ bị thương, mất mát ấy để lại trong ông những day dứt suốt mấy chục năm qua.

Để ngày hôm nay, hình ảnh người đàn ông trung niên bụi bặm, tóc húi cua đã lấm tấm sợi bạc, mắt rưng rưng khi nhắc về những đồng đội ở chiến trường xưa mới thấy tình cảm đồng đội mà người lính dành cho nhau trân quý đến nhường nào. “Cuộc đời chúng ta đẹp nhất là lúc trẻ, anh em đồng đội chúng tôi gắn bó với nhau vào thời điểm đẹp nhất cuộc đời. Những người nằm xuống xứng đáng với sự tôn trọng lớn nhất, tình cảm lớn của những người còn sống. Họ bước vào cuộc chiến với tâm thế rất rõ ràng là bảo về tổ quốc, xả thân cho sự bình yên của người dân và đất nước”, giọng ông trở nên nghẹn lại.

Hồi ức về những đồng đội dội về khiến ông không khỏi xúc động. Ông nhớ như in trước khi vào trận đánh, mỗi chiến sĩ sẽ được phát đến tay những chiếc bút, một mảnh giấy để các anh ghi tên tuổi, quê quán của mình lên áo để lỡ không tránh khỏi mũi đạn đồng đội còn biết báo về gia đình. Thế nhưng các anh đã không ghi tên mình mà chuyền bút cho nhau để viết lên ngực áo lời tuyên thệ: “Quyết tử cho Tổ quốc”.

Sau mỗi trận đánh, chàng lính tuyên văn Trương Quý Hải cùng anh em trong đơn vị chăm sóc thương binh và chôn cất những người đã hi sinh. Ông phải chứng kiến mảnh đạn của địch xuyên qua thái dương khiến những người lính trẻ như mình ngã xuống. Một lần, ông tìm thông tin trên người đồng đội đã hi sinh nhưng chẳng có gì ngoài một tờ giấy là vỏ bao thuốc lá Sa Pa, màu mực xanh thấm nhoè máu đỏ, trong đó chỉ còn thấy rõ ba chữ: Mẹ kính yêu.

“Tôi đoán đó là một lá thư viết dở của đồng đội mình muốn gửi về cho mẹ. Trong chiến tranh, chúng tôi vẫn viết thư cho gia đình dẫu biết là thư không thể về được đến nhà bởi tính bảo mật. Cảm xúc trong giây phút đó khiến tôi không thể nào quên. Bức thư của đồng đội làm tôi nghĩ về mình, nghĩ tới mẹ của mình. Nhưng trong thẳm sâu tôi nghĩ về mẹ của đồng đội nhiều hơn, ít nhất mẹ mình còn có thể gặp lại mình, nhưng mẹ của đồng đội thì vĩnh viễn không bao giờ được gặp lại con trai nữa”, nhạc sĩ Trương Quý Hải nghẹn ngào.

Đêm ấy, không giấy bút, không đàn, nhạc sĩ Trương Quý Hải ngồi bên những nấm mộ mới đắp, viết tiếp bức thư cho đồng đội và hát cho anh em nghe. Sau này, Trương Quý Hải mới có điều kiện chép lại và hát cho những đồng đội khác nghe. Bài hát ban đầu có tên “Thư gửi mẹ” nhưng chính các đồng đội đã góp ý để ông sửa thành “Thư về với mẹ”, với hàm ý rằng thư về nhưng các anh có thể không về.

Và theo ông nói, chính bài hát này đã đánh dấu bước ngoặt khi ông bắt chuyển hướng từ sinh viên Trường Mỏ - Địa chất sang sáng tác âm nhạc. Nhờ đó mà sau này, một loạt các ca khúc thấm đẫm tình đồng chí “nằm gai nếm mật” như: Về đây đồng đội ơi, Hát cho người còn sống,… đã ra đời, là tình cảm chứa chan của những đồng đội còn sống và người đã mất.

Sau này khi chiến tranh biên giới kết thúc, các đơn vị giải thể, những cựu binh không còn đơn vị để về, cuộc sống thường ngày cuốn đi với những lo toan bộn bề khiến ông và những người lính còn sống tránh nói về quá khứ đau thương ấy. Song với tình thương đồng đội, gần như năm nào nhạc sĩ Trương Quý Hải cũng phải trở lại chiến trường xưa đôi ba lần để thăm lại, đặc biệt vào ngày giỗ trận 17/2 ông còn ôm đàn hát cho những người đã khuất…

Phương Ngân

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Quận Long Biên: Tập huấn nghiệp vụ công tác tài chính và kiểm tra cho cán bộ Công đoàn cơ sở

Quận Long Biên: Tập huấn nghiệp vụ công tác tài chính và kiểm tra cho cán bộ Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Ngày 19/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Long Biên phối hợp với Trung tâm Chính trị quận tổ chức Lớp bồi dưỡng nghiệp vụ công tác tài chính, kiểm tra Công đoàn năm 2024 cho gần 300 cán bộ làm công tác công đoàn và tài chính Công đoàn cơ sở.
LĐLĐ huyện Chương Mỹ: Khen thưởng 24 tập thể, 61 cá nhân "Giỏi việc nước, đảm việc nhà"

LĐLĐ huyện Chương Mỹ: Khen thưởng 24 tập thể, 61 cá nhân "Giỏi việc nước, đảm việc nhà"

(LĐTĐ) Sáng 19/3, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Chương Mỹ đã tổ chức Hội nghị tổng kết phong trào thi đua “Giỏi việc nước, đảm việc nhà” năm 2023; nghe nói chuyện chuyên đề về “Xây dựng và giữ gìn hạnh phúc gia đình trong thời kỳ mới” cho các cán bộ, đoàn viên, người lao động.
Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với người đi xe đạp

Mức phạt vi phạm nồng độ cồn đối với người đi xe đạp

(LĐTĐ) Căn cứ theo quy định pháp luật, người điều khiển xe đạp mà trong máu hoặc trong hơi thở có nồng độ cồn vẫn sẽ bị phạt vi phạm nồng độ cồn theo quy định.
Biến nơi đổ rác thành công viên

Biến nơi đổ rác thành công viên

(LĐTĐ) Khu vực bờ vở sông Hồng, dưới chân cầu Long Biên trước đây là bãi đất hoang phế với rác thải ngập ngụa, nay đã thay một diện mạo mới, trở thành công viên để trẻ em vui chơi, người già tập thể dục...
Chăm lo đời sống đoàn viên

Chăm lo đời sống đoàn viên

(LĐTĐ) Trong những năm qua, Ban Chấp hành Công đoàn Trường Tiểu học và Trung học cơ sở Mỹ Đức (Hà Nội) đã có nhiều cách làm hay trong việc quan tâm, chăm lo đời sống đoàn viên, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, giáo viên nhà trường cũng như nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.
Việt Nam đăng cai tổ chức Nam vương Thế giới 2024

Việt Nam đăng cai tổ chức Nam vương Thế giới 2024

(LĐTĐ) Sau thành công khi đăng cai Miss Grand International, Sen Vàng tiếp tục là đơn vị đăng cai tổ chức Mr World 2024 - Nam vương Thế giới 2024 vào tháng 9/2024.
Ngăn chặn xu hướng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật

Ngăn chặn xu hướng trẻ vị thành niên vi phạm pháp luật

(LĐTĐ) Những đứa trẻ trong độ tuổi phát triển nhanh chóng về thể chất nhưng về tâm sinh lý có những bất ổn, thậm chí nổi loạn, thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc dẫn đến thực hiện những hành vi vi phạm pháp luật có tính chất côn đồ, manh động… gây nhiều nỗi lo, bức xúc trong mỗi gia đình và toàn xã hội. Ngăn chặn xu hướng trẻ hóa tội phạm trước hết cần sự quan tâm đặc biệt từ gia đình.

Tin khác

Hai nhóm vấn đề Tài chính và Ngoại giao sẽ được chất vấn sáng nay

Hai nhóm vấn đề Tài chính và Ngoại giao sẽ được chất vấn sáng nay

(LĐTĐ) Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc sẽ trả lời về công tác quản lý, giám sát hoạt động kinh doanh bảo hiểm và các hoạt động dịch vụ thuộc lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm nhân thọ; quản lý giá và việc quyết định giá hàng hóa, dịch vụ thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá...
Bế mạc Hội Báo toàn quốc 2024: Ấn tượng, lan toả, thành công

Bế mạc Hội Báo toàn quốc 2024: Ấn tượng, lan toả, thành công

(LĐTĐ) Ngày 17/3, Hội Báo toàn quốc 2024 tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đã khép lại sau 3 ngày diễn ra với nhiều hoạt động sôi nổi, đầy ắp các sự kiện, chương trình; đã để lại ấn tượng tốt đẹp không chỉ đối với đội ngũ những người làm báo, mà còn với cả công chúng trong nước và khách quốc tế.
Nỗ lực xây dựng Thủ đô phát triển toàn diện

Nỗ lực xây dựng Thủ đô phát triển toàn diện

(LĐTĐ) Từ dấu mốc thành lập Đảng bộ thành phố Hà Nội (17/3/1930 - 17/3/2024), nhìn lại những trang sử vẻ vang 94 năm qua, có thể khẳng định, Thành phố đã phát huy truyền thống vẻ vang của Đảng, luôn gương mẫu đi đầu trên các lĩnh vực, từ đó góp phần xây dựng và phát triển Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”.
Tự hào 94 năm Đảng bộ thành phố Hà Nội

Tự hào 94 năm Đảng bộ thành phố Hà Nội

(LĐTĐ) Để kịp thời cụ thể hóa cương lĩnh của Đảng Cộng sản Việt Nam trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, chỉ 45 ngày sau khi Đảng ra đời, ngày 17/3/1930, Đảng bộ Hà Nội được thành lập. 94 năm qua, bằng việc cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, Đảng bộ thành phố Hà Nội đã lãnh đạo, chỉ đạo nhân dân Thủ đô giành được nhiều thành tựu to lớn, xây dựng và phát triển Thủ đô ngày càng văn minh, hiện đại và giàu đẹp.
Diễn đàn Báo chí toàn quốc năm 2024: Muốn tăng kinh tế, phải đầu tư tốt nội dung

Diễn đàn Báo chí toàn quốc năm 2024: Muốn tăng kinh tế, phải đầu tư tốt nội dung

(LĐTĐ) Nguồn thu báo chí đang là một trong số những thách thức đối với các cơ quan báo chí, người đứng đầu của các cơ quan báo đài nhận định, để thích ứng với những thách thức, phải đầu tư tốt nội dung.
Thủ tướng yêu cầu làm việc có trọng tâm, trọng điểm trong phát triển nhà ở xã hội

Thủ tướng yêu cầu làm việc có trọng tâm, trọng điểm trong phát triển nhà ở xã hội

(LĐTĐ) Phát triển nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân vừa là một trong những trụ cột của các chính sách an sinh xã hội, vừa là giải pháp hữu hiệu thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội. Việc phát triển nhà ở xã hội là phù hợp với đường lối, chính sách của Đảng, với truyền thống văn hóa - lịch sử, đạo đức xã hội của dân tộc.
Diễn đàn Báo chí toàn quốc năm 2024: Văn hóa báo chí, quan trọng nhất ở người đứng đầu

Diễn đàn Báo chí toàn quốc năm 2024: Văn hóa báo chí, quan trọng nhất ở người đứng đầu

(LĐTĐ) Để xây dựng văn hóa báo chí bền vững, tính gương mẫu của người đứng đầu rất quan trọng.
Diễn đàn Báo chí toàn quốc năm 2024: Không gian mạng sẽ là trận địa chính của báo chí

Diễn đàn Báo chí toàn quốc năm 2024: Không gian mạng sẽ là trận địa chính của báo chí

(LĐTĐ) Không gian mạng là trận địa chính, trận chiến chính và nguồn thu của báo chí sẽ từ không gian mạng là chính.
Hơn 600 cơ quan báo chí tham gia Hội Báo toàn quốc năm 2024

Hơn 600 cơ quan báo chí tham gia Hội Báo toàn quốc năm 2024

(LĐTĐ) Hội Báo toàn quốc năm 2024 với chủ đề “Báo chí Việt Nam - Tiên phong, đổi mới vì sự nghiệp cách mạng của Đảng và Nhân dân” đã chính thức khai mạc sáng nay (15/3) tại tuyến đường Lê Lợi, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM).
Thực hiện lộ trình sắp xếp đơn vị hành chính tại Hà Nội: Chuẩn bị kỹ lưỡng để không gây xáo trộn

Thực hiện lộ trình sắp xếp đơn vị hành chính tại Hà Nội: Chuẩn bị kỹ lưỡng để không gây xáo trộn

(LĐTĐ) Thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính giai đoạn 2023 - 2025, thành phố Hà Nội đang tích cực triển khai các công việc cần thiết theo lộ trình để từ ngày 27/3 đến 5/4 tiến hành lấy ý kiến cử tri về việc chia tách, sáp nhập tại các phường, xã, thị trấn chịu ảnh hưởng của việc sắp xếp. Theo ghi nhận của phóng viên, đến nay các địa phương đã sẵn sàng cho sự kiện quan trọng này, trong đó tập trung ưu tiên vào công tác dân vận để tạo sự đồng thuận trong nhân dân. Đặc biệt, Thành phố chỉ đạo các cấp, ngành, thị xã, quận, huyện đề ra kế hoạch, chuẩn bị chu đáo để không gây xáo trộn về thủ tục hành chính khi tiến hành sắp xếp.
Xem thêm
Phiên bản di động