Bài toán phát triển nông sản Việt

Kỳ cuối: Người dân và công nghệ phải là trung tâm

Có thể khẳng định, đến thời điểm hiện tại việc giải cứu nông sản là hành động vô cùng ý nghĩa, nó không chỉ thể hiện tinh thần trách nhiệm, sẻ chia khó khăn với người nông dân mà còn với xã hội. Tuy nhiên, sau mỗi cuộc giải cứu đều thấy chung một điểm đó là, việc phát triển các loại nông sản này đều “quá nóng” tạo nên sự mất cân đối cung cầu. Trước thực trạng này nhiều ý kiến cho rằng, vấn đề giải cứu hiện nay không chỉ là nông sản.
ky cuoi nguoi dan va cong nghe phai la trung tam Kỳ 3: Nói không với nông sản bẩn
ky cuoi nguoi dan va cong nghe phai la trung tam Kỳ 2: Liên kết “4 nhà” vẫn chưa hiệu quả
ky cuoi nguoi dan va cong nghe phai la trung tam Kỳ 1: Chuỗi liên kết đã thực sự liên kết?

Người tiêu dùng “bội thực” vì giải cứu

Chúng ta vẫn biết, nông sản là một trong những mặt hàng chủ lực của nền kinh tế, đặc biệt là đối với đất nước giàu truyền thống về nông nghiệp như Việt Nam. Thế nhưng, nhiều năm trở lại đây nông sản vẫn rơi vào vòng xoáy “được mùa mất giá”, chưa bao giờ và chưa khi nào nông sản lại lâm vào cảnh bĩ cực khi liên tục phải giải cứu. Thậm chí, giải cứu gần như đã trở thành “hướng đi” của nông sản Việt mỗi khi bí bách đầu ra.

ky cuoi nguoi dan va cong nghe phai la trung tam
Giải cứu nông sản trung tâm phải là người nông dân và công nghệ

Không phải nói đâu xa, chỉ tính riêng trong năm 2017, ngành nông nghiệp đã phải đứng ra hô hào, kêu gọi người dân cả nước chung tay “giải cứu” thịt lợn, chuối, ớt…Trước đó, hàng loạt các loại nông sản như: Dưa hấu, tỏi, thanh long, vải thiều…cũng phải dựa vào lòng trắc ẩn của người tiêu dùng để “thanh lý” hàng.

Và gần nhất là cuộc giải cứu củ cải ngay giữa trung tâm thủ đô khiến không ít người tỏ ra ngao ngán. Trước thực trạng trên các chuyên gia kinh tế cho rằng, giải cứu là cần thiết, tuy nhiên, giải cứu quá nhiều liệu có phải là giải pháp lâu dài?. Đặc biệt, sau mỗi lần giải cứu liệu người dân có thay đổi tư duy hay không? Và có khi nào các cơ quan chức năng quan tâm đến suy nghĩ của người tiêu dùng sau các cuộc giải cứu?.

Trước vấn đề này, ông Ngô Tiến Dũng, nguyên Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho rằng, việc thay đổi tư duy của người nông dân là việc làm khẩn thiết nhất hiện nay. Theo ông Dũng, người nông dân phải là trung tâm của “cuộc chơi” nông sản. Ở đó, họ phải được định hướng về sản xuất, được trao đổi về mô hình bao tiêu sản phẩm...

“Dù rất khó khăn để có thể thay đổi tư duy của người dân, nhưng đó là việc phải làm. Nếu thực hiện ngay lập tức không được thì phải triển khai theo hình thức mưa dầm thấm lâu, như thế mới mong kết thúc được các chiến dịch giải cứu”, ông Dũng khẳng định. Ông Dũng cũng cho biết thêm, điểm yếu nhất của nông sản Việt chính là chưa có biện pháp bảo quản lâu dài cho chế biến và chưa phát huy được vai trò giữa các nhà công nghệ với việc sản xuất của nông dân.

Do đó, chúng ta chưa chủ động kiểm soát được nguồn nguyên liệu của mình bằng công nghệ chế biến sau thu hoạch. Trong khi nhiều mặt hàng nông sản như rau, củ, quả của Việt Nam hoàn toàn có thể chế biến sâu thành các sản phẩm giá trị gia tăng cao, nhưng dường như ngành Nông nghiệp chưa chú trọng đến vấn đề này.

Chị Lê Vân ở Mai Dịch (Cầu Giấy, Hà Nội) tỏ ra nghi ngại, cứ hễ đến mùa nông sản nào, thì trên các trục đường thành phố lại thấy hàng loạt băng rôn ghi giải cứu nông sản. Thậm chí nhiều lúc tôi còn không biết rõ được nông sản đó có thực sự phải giải cứu nữa hay không. Thiết nghĩ, đôi khi các cơ quan chức năng quá lạm dụng vào từ giải cứu, khiến hiện nay nhiều địa phương nông sản bí đầu ra là họ lại tìm cách “kêu cứu”.

Cùng chung quan điểm với chị Vân, chị Đặng Thị Thanh ở phường Đức Thắng (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cũng cho rằng, hiện nay việc giải cứu nông sản không chỉ xuất hiện ở khắp các đường phố, thông tin trên các cơ quan truyền thông...mà thậm chí, các trang mạng xã hội như facebook, zalo cụm từ giải cứu cũng xuất hiện nhan nhản khiển chúng tôi cảm thấy “bội thực” với cụm từ giải cứu.

“Tôi rất sẵn sàng chung tay cùng bà con chia sẻ khó khăn, tuy nhiên, không thể mãi năm nào, mùa nào, mặt hàng nào cũng thấy phải giải cứu. Như thế, cần phải xem lại định hướng của cơ quan nhà nước, cũng như định hướng của người nông dân. Nếu cứ để giải cứu xảy ra triền miên, rất dễ tạo ra thói quen tiêu cực cho người nông dân. Khi đó, họ rất dễ hình thành tâm lý ỷ lại và làm mất đi tính cạnh tranh. Tôi nghĩ, bất đắc dĩ lắm mới phải giải cứu, chứ không nên để vấn đề giải cứu lặp đi, lặp lại hết năm này đến năm khác”, chị Thanh cho hay.

Giải cứu nông sản trung tâm là nông dân và công nghệ

Có thể thấy rằng, mỗi khi có cuộc giải cứu nông sản diễn ra, thì ngay lập tức phía sau nó là hàng loạt các cuộc họp bàn tìm hướng đi, tìm thị trường cho nông sản được tổ chức. Thế nhưng, tại các cuộc họp này những người quyết định nguồn cung cho thị trường nông sản lại thường “vắng bóng”, khiến người nông dân chủ quan khi cho rằng họ nằm ngoài cuộc chơi và họ chỉ cần làm tốt việc sản xuất, còn chuyện thị trường, đầu ra đã có người khác lo.

Trước vấn đề này, ông Ngô Tiến Dũng, nguyên Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ Thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho rằng, việc thay đổi tư duy của người nông dân là việc làm khẩn thiết nhất hiện nay. Theo ông Dũng, người nông dân phải là trung tâm của “cuộc chơi” nông sản. Ở đó, họ phải được định hướng về sản xuất, được trao đổi về mô hình bao tiêu sản phẩm...

“Dù rất khó khăn để có thể thay đổi tư duy của người dân, nhưng đó là việc phải làm. Nếu thực hiện ngay lập tức không được thì phải triển khai theo hình thức mưa dầm thấm lâu, như thế mới mong kết thúc được các chiến dịch giải cứu”, ông Dũng khẳng định. Ông Dũng cũng cho biết thêm, điểm yếu nhất của nông sản Việt chính là chưa có biện pháp bảo quản lâu dài cho chế biến và chưa phát huy được vai trò giữa các nhà công nghệ với việc sản xuất của nông dân.

Do đó, chúng ta chưa chủ động kiểm soát được nguồn nguyên liệu của mình bằng công nghệ chế biến sau thu hoạch. Trong khi nhiều mặt hàng nông sản như rau, củ, quả của Việt Nam hoàn toàn có thể chế biến sâu thành các sản phẩm giá trị gia tăng cao, nhưng dường như ngành Nông nghiệp chưa chú trọng đến vấn đề này.

Đồng quan điểm trên, rất nhiều các chuyên gia nông nghiệp cũng đã từng lên tiếng về quá trình bảo quản và chế biến sau thu hoạch. Thậm chí, Bộ Công Thương cũng đã có những dự án để gia tăng giá trị cho các sản phẩm hàng hóa của Việt Nam nói riêng, các mặt hàng nông sản nói chung.

Theo đó, tất cả các loại nông sản đều cần được tính toán tới việc xây dựng quy trình bảo quản và chuỗi chế biến để gia tăng giá trị sản phẩm. Thế nhưng, đến thời điểm hiện tại mọi thứ dường như vẫn chưa được bắt đầu và người nông dân vẫn “tự do” trồng những gì mình thích, nuôi những gì mình muốn. Cộng thêm việc sản xuất vẫn còn manh mún, chưa có kế hoạch cụ thể để đón đầu thị trường nên việc gia tăng giá trị cho nông sản Việt Nam càng trở nên khó khăn.

Theo T.S Võ Mai, Phó Chủ tịch Hội Làm vườn Việt Nam, để giải quyết vấn đề trên trước mắt cần phải tổ chức phát triển được các mô hình hợp tác xã, các tổ hợp tác trong sản xuất nông nghiệp tại chính các vùng nguyên liệu được quy hoạch, khi làm tốt vấn đề này mới có thể tính đến chuyện “giải bài toán” lâu dài đối với nông sản Việt.

Bên cạnh đó, theo Phó Chủ tịch Hội Làm vườn Việt Nam, chúng ta cũng phải liên kết được các hộ nông dân, các trang trại nhỏ lẻ thành hợp tác xã nhằm giải quyết tình trạng sản xuất manh mún, khi đó mới có thể đưa công nghệ sản xuất hiện đại vào các vùng nguyên liệu. Từ đó mới có sản phẩm đảm bảo chất lượng cung cấp ra thị trường và có thể tiến hành ký kết hợp tác với doanh nghiệp chế biến, bán lẻ hoặc xuất khẩu. Có như vậy nông sản mới không phải giải cứu và người nông dân mới thực sự yên tâm để sản xuất.

Đỗ Đạt

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Dư âm đẹp từ Giải bóng đá thường niên Tổng Công ty Vận tải Hà Nội năm 2024

Dư âm đẹp từ Giải bóng đá thường niên Tổng Công ty Vận tải Hà Nội năm 2024

(LĐTĐ) Sau nhiều trận tranh tài sôi nổi và không kém phần gay cấn, ngày 23/11, tại Sân bóng Đền Lừ 3 (quận Hoàng Mai, Hà Nội), Giải bóng đá thường niên Tổng Công ty Vận tải Hà Nội lần thứ XVII, năm 2024 chính thức khép lại. Mùa giải năm 2024, đội bóng xuất sắc giành chức vô địch thuộc về đội Xí nghiệp Xe buýt Yên Viên.
Bắt giữ đối tượng "ngáo đá" cướp ô tô, dùng xẻng đánh người

Bắt giữ đối tượng "ngáo đá" cướp ô tô, dùng xẻng đánh người

(LĐTĐ) Ngày 23/11, Công an huyện Sóc Sơn (Hà Nội) cho biết đã bắt giữ Ma Vũ Duy (sinh năm 2004; trú tại xã Bản Áng, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn) để điều tra hành vi "Giết người", "Cướp tài sản".
Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

(LĐTĐ) Từ ngày 25/12/2024, trẻ em dưới 16 tuổi tại Việt Nam sẽ không thể tự đăng ký tài khoản mạng xã hội. Theo quy định mới trong Nghị định 147/2024/NĐ-CP, cha mẹ hoặc người giám hộ sẽ phải thực hiện việc này và chịu trách nhiệm giám sát mọi hoạt động của trẻ trên mạng xã hội.
Từ 1/1/2025, ứng dụng ngân hàng không được ghi nhớ mật khẩu đăng nhập

Từ 1/1/2025, ứng dụng ngân hàng không được ghi nhớ mật khẩu đăng nhập

(LĐTĐ) Theo Thông tư 50/2024/TT-NHNN được Ngân hàng Nhà nước ban hành, kể từ ngày 1/1/2025, các ứng dụng ngân hàng sẽ không được trang bị chức năng lưu mật khẩu đăng nhập tài khoản của người dùng.
Bắt đầu chiến dịch kiểm tra vận tải hành khách cuối năm

Bắt đầu chiến dịch kiểm tra vận tải hành khách cuối năm

(LĐTĐ) Ngày 22/11, lực lượng chức năng đã khởi động chiến dịch kiểm tra toàn diện việc vận tải hành khách trong dịp cuối năm nhằm đảm bảo an toàn giao thông và trật tự đô thị. Tổ công tác liên ngành bao gồm Đội Cảnh sát giao thông (CSGT) đường bộ số 14 và Công an quận Hoàng Mai đã tiến hành các đợt kiểm tra đột xuất tại Bến xe Giáp Bát, đồng thời thiết lập các chốt kiểm soát xung quanh khu vực.
Tỷ giá USD hôm nay 23/11: Giá USD trên thị trường tự do giảm sâu

Tỷ giá USD hôm nay 23/11: Giá USD trên thị trường tự do giảm sâu

(LĐTĐ) Hôm nay 23/11, các ngân hàng thương mại đều tăng giá chiều mua vào đồng USD, giao dịch chủ yếu ở 25.509 đồng/USD.
Giá xăng dầu hôm nay (23/11): Giá dầu thế giới tăng cao nhất trong hai tuần

Giá xăng dầu hôm nay (23/11): Giá dầu thế giới tăng cao nhất trong hai tuần

(LĐTĐ) Hôm nay (23/11/2024), giá dầu thế giới tăng khoảng 1%, đạt mức cao nhất trong hai tuần, do cuộc xung đột leo thang ở Ukraine làm tăng mức rủi ro địa chính trị. Cụ thể, giá dầu WTI ở mốc 71,25 USD/thùng, tăng 1,64%, giá dầu Brent ở mốc 75,14 USD/thùng, tăng 1,23%.

Tin khác

Tỷ giá USD hôm nay 23/11: Giá USD trên thị trường tự do giảm sâu

Tỷ giá USD hôm nay 23/11: Giá USD trên thị trường tự do giảm sâu

(LĐTĐ) Hôm nay 23/11, các ngân hàng thương mại đều tăng giá chiều mua vào đồng USD, giao dịch chủ yếu ở 25.509 đồng/USD.
Giá xăng dầu hôm nay (23/11): Giá dầu thế giới tăng cao nhất trong hai tuần

Giá xăng dầu hôm nay (23/11): Giá dầu thế giới tăng cao nhất trong hai tuần

(LĐTĐ) Hôm nay (23/11/2024), giá dầu thế giới tăng khoảng 1%, đạt mức cao nhất trong hai tuần, do cuộc xung đột leo thang ở Ukraine làm tăng mức rủi ro địa chính trị. Cụ thể, giá dầu WTI ở mốc 71,25 USD/thùng, tăng 1,64%, giá dầu Brent ở mốc 75,14 USD/thùng, tăng 1,23%.
Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn đồng loạt tăng cao

Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn đồng loạt tăng cao

(LĐTĐ) Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng thế giới nhảy vọt thúc đẩy giá vàng miếng SJC lẫn vàng nhẫn cùng lên mốc cao mới.
“Hiểu hàng thật - Tránh hàng giả”: Trang bị kiến thức về sản phẩm để bảo vệ bản thân và gia đình

“Hiểu hàng thật - Tránh hàng giả”: Trang bị kiến thức về sản phẩm để bảo vệ bản thân và gia đình

(LĐTĐ) Với chủ đề “Hiểu hàng thật - Tránh hàng giả”, sáng 22/11, Tổng cục Quản lý thị trường đã mở cửa Phòng trưng bày, nhận diện hàng thật - hàng giả tại số 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Hà Nội; sự kiện nằm trong chuỗi các hoạt động nhân dịp kỷ niệm Ngày Phòng chống hàng giả - hàng nhái (29/11).
Đặc sắc sản phẩm các vùng miền do phụ nữ sản xuất kinh doanh

Đặc sắc sản phẩm các vùng miền do phụ nữ sản xuất kinh doanh

(LĐTĐ) Sáng nay (22/11), đã diễn ra lễ khai mạc chương trình Truyền thông khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và quảng bá giới thiệu sản phẩm OCOP của phụ nữ và đặc sản các vùng miền do phụ nữ sản xuất kinh doanh. Chương trình diễn ra trong 3 ngày (từ 22 - 24/11) tại sân bóng phường Dương Nội, quận Hà Đông, Hà Nội.
Giá xăng dầu hôm nay (22/11): Giá dầu thế giới tăng gần 2%, trong nước giảm

Giá xăng dầu hôm nay (22/11): Giá dầu thế giới tăng gần 2%, trong nước giảm

(LĐTĐ) Hôm nay (22/11), giá dầu thế giới tăng gần 2% khi căng thẳng giữa Nga và Ukraine gia tăng khiến thị trường lo ngại về nguồn cung dầu thô nếu xung đột lan rộng. Trong nước, giá bán lẻ xăng dầu được áp dụng theo phiên điều chỉnh từ 15h ngày 21/11. Cụ thể, xăng E5RON92 giảm 109 đồng/lít; xăng RON95-III giảm 79 đồng/lít...
Tỷ giá USD hôm nay (22/11): Đồng USD tăng mạnh trên thị trường tự do

Tỷ giá USD hôm nay (22/11): Đồng USD tăng mạnh trên thị trường tự do

(LĐTĐ) Tỷ giá USD hôm nay (22/11), đồng USD trên thị trường quốc tế tăng lên mức cao nhất trong 13 tháng. Trong nước, Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD tăng 5 đồng, hiện ở mức 24.290 đồng.
Giá vàng hôm nay (22/11): Vàng trong nước và thế giới vẫn tiếp tục "leo thang"

Giá vàng hôm nay (22/11): Vàng trong nước và thế giới vẫn tiếp tục "leo thang"

(LĐTĐ) Giá vàng hôm nay trên thị trường quốc tế tiếp đà tăng mạnh. Trong nước, vàng nhẫn và miếng SJC tiếp tục "leo thang".
Tỷ giá USD hôm nay 21/11: Giá USD trên thị trường tự do vẫn tiếp đà tăng

Tỷ giá USD hôm nay 21/11: Giá USD trên thị trường tự do vẫn tiếp đà tăng

(LĐTĐ) Hôm nay 21/11, tỷ giá USD trên thị trường tự do tiếp tục tăng mạnh so với phiên trước. Ngân hàng Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm của đồng Việt Nam với USD giảm 8 đồng, hiện ở mức 24.285 đồng.
Giá vàng hôm nay 21/11: Giá vàng thế giới sát mốc 2.640 USD/Ounce

Giá vàng hôm nay 21/11: Giá vàng thế giới sát mốc 2.640 USD/Ounce

(LĐTĐ) Hôm nay 21/11, giá vàng thế giới sát mốc 2.640 USD/Ounce, tăng ngày thứ 3 liên tiếp. Trong nước, giá vàng miếng tăng mạnh, vượt xa ngưỡng 85 triệu đồng/lượng.
Xem thêm
Phiên bản di động