Hiểm họa đề kháng kháng sinh!

“Tuần lễ truyền thông phòng chống kháng thuốc” diễn ra từ ngày 16 đến 22-11 tại nước ta hướng đến mục tiêu nâng cao ý thức cộng đồng về vấn nạn đề kháng kháng sinh
Các loại vắc xin cần tiêm trước khi mang thai
Dùng kháng sinh nhiều tăng nguy cơ tiểu đường
Tìm ra siêu kháng sinh chữa hầu hết bệnh

Gần như hằng năm, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đều đưa ra cảnh báo mạnh mẽ về vấn nạn đề kháng kháng sinh (KS). Khẩu hiệu “Chống kháng thuốc - không hành động hôm nay, ngày mai không có thuốc chữa” được WHO tiếp tục quảng bá dựa trên các dữ liệu của 114 quốc gia cho thấy KS không hiệu quả trước nhiều loại vi khuẩn đang phổ biến khắp thế giới.

Kinh hoàng “siêu mầm bệnh”

Cách đây không lâu, một sinh viên khoa dược đã bị bệnh lao phổi. Điều rất nguy hiểm là sinh viên này bị lao siêu kháng thuốc, tức không thể dùng các thuốc kháng lao thông thường như isoniazid, rifampicin, ethambutol, pyrazinamid, streptomycin… để trị bệnh. Rất may, nhờ liên hệ với nước ngoài (Pháp) để có capreomycin, thuốc trị lao siêu kháng thuốc hữu hiệu, nên sinh viên này đã được trị khỏi bệnh.

Đây là một trong những trường hợp đề kháng KS đang xảy ra hằng giờ, hằng ngày không chỉ ở nước ta mà còn khắp thế giới. Nói nôm na, đề kháng KS là với liều dùng thông thường, KS bị lờn, chẳng có tác dụng gì đối với vi khuẩn mà trước đây nó tỏ ra rất hiệu quả.

Đề kháng KS xuất hiện rất sớm, gần như song hành với sự xuất hiện KS. KS đầu tiên là penicillin được sản xuất và chính thức dùng trong điều trị bệnh nhiễm khuẩn vào năm 1945 thì đến năm 1948, người ta phát hiện vi khuẩn Staphylococcus aureus (S.aureus) đề kháng (tức lờn) với KS này. Vài năm sau, con người chống lại S.aureus đề kháng bằng cách tìm ra KS mới là nhóm methicillin. Đến năm 1961, S.aureus lại đề kháng methicillin để được gọi tên MRSA (Methicillin-resistant staphylococcus aureus). Khi đó, muốn chống lại MRSA phải dùng vancomycin là KS quý hiếm, dự trữ sau cùng. Đến năm 1997, tai họa lại đến vì MRSA đề kháng được cả vancomycin để nghiễm nhiên mang tên VRSA (Vancomycin-resistant staphylococcus aureus).

Nên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để tránh mầm bệnhẢnh: Tấn Thạnh
Nên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh để tránh mầm bệnhẢnh: Tấn Thạnh

Hiện nay, các vi khuẩn đề kháng được gọi là “super bugs” (tạm dịch “siêu mầm bệnh” hoặc “vi khuẩn siêu đề kháng”). Bởi lẽ, không chỉ VRSA mà gần đây có thêm vi khuẩn rất nguy hiểm đã đột biến gien mang gien tiết ra enzym New Delhi Metallo beta-lactamase (viết tắt là NDM-1) đề kháng các KS thuộc nhóm carbamenem (gồm imipenem, meropenem…) là nhóm KS rất mạnh, thuộc loại dự trữ sau cùng chỉ dùng khi bị nhiễm khuẩn rất nặng. “Siêu mầm bệnh” này được nhận diện là Klesiella pneumoniae, thường gây bệnh viêm phổi và nay được gọi tắt là CRKP (Carbapenem-resistant klebsiella pneumoniae).

Hiện nay, tên MRSA, VRSA, CRKP được xem là nỗi kinh hoàng của giới chức y tế. Chỉ riêng MRSA hằng năm gây chết khoảng 20.000 người ở Mỹ, vượt xa HIV/AIDS.

Biết rõ những vấn đề vừa nêu, chúng ta mới thấy thảm họa đề kháng KS là có thật và sự cảnh báo đưa ra là luôn cần thiết.

6 điều cần làm

Người dân có thể góp phần cải thiện tình trạng đề kháng KS bằng cách thực hiện mấy điều sau đây:

1. Người bệnh nên dành quyền chỉ định KS cho thầy thuốc (tức bác sĩ kê đơn KS thì mới dùng). Không nên tự ý sử dụng KS một cách bừa bãi, không đúng lúc, không đủ liều.

2. Khi được bác sĩ ghi đơn chỉ định dùng KS, nên dùng thuốc đúng liều lượng, đủ thời gian; không nên ngưng, bỏ thuốc nửa chừng cho dù thấy bệnh cải thiện.

3. Lưu ý, có một số KS chống chỉ định (tức là không được dùng) đối với phụ nữ có thai, phụ nữ cho con bú, trẻ con. Đây là các đối tượng phải để bác sĩ khám bệnh và chỉ định KS khi cần thiết. Sử dụng KS bừa bãi ở các đối tượng này có khi gặp nguy hiểm.

4. Một số bệnh nhiễm khuẩn thường có triệu chứng sốt nhưng không phải tất cả trường hợp bị nóng sốt đều là do nhiễm khuẩn. Hơn nữa, nếu thực sự bị nhiễm khuẩn, việc dùng KS đủ liều thường kéo dài trong nhiều ngày (thông thường từ 5 đến 7 ngày). Vì vậy, hoàn toàn không nên chỉ mới thấy cảm sốt sơ sơ là vội uống vài viên KS rồi thôi!

5. Trên nguyên tắc, nếu vi khuẩn còn nhạy cảm với KS cổ điển, thông dụng thì sử dụng KS loại này và tránh dùng KS loại mới. Những KS mới thường được khuyến cáo chỉ dùng trong bệnh viện hoặc khi có sự chỉ định cân nhắc của bác sĩ điều trị. Đó là thuốc quý có tính dự trữ, nếu sử dụng bừa bãi thì chắc chắn trong thời gian ngắn sẽ bị lờn. Thử tưởng tượng đến lúc nào đó, tất cả KS đều bị đề kháng và không tìm được thuốc mới để thay thế, đây sẽ là thảm cảnh của nhân loại.

6. Nhiều mầm bệnh thường lây lan qua đường tiêu hóa (như vi khuẩn E.Coli, kể cả bệnh nhiễm siêu vi như tay chân miệng). Do đó, nên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; nên nấu chín thức ăn, tránh ăn rau cải sống chưa được rửa kỹ, tránh dùng thức ăn còn từ hôm trước mà không được nấu lại ở nhiệt độ sôi thích hợp...

Những điều cần thực hiện trên đây tưởng là đơn giản nhưng thực tế, nhiều người đã không làm được. Điều đó đòi hỏi sự nỗ lực hơn nữa của mỗi người trong chúng ta.

Chính việc sử dụng KS bừa bãi, không đúng cách, không đủ liều làm cho vi khuẩn không bị tiêu diệt hết. Một số vi khuẩn có khả năng thích ứng, đặc biệt có sự đột biến gien trên nhiễm sắc thể kiểm soát sự nhạy cảm đối với KS. Số này tồn tại, phát triển thành “chủng” vi khuẩn mới mà KS đã sử dụng không còn tác dụng đối với chúng nữa.

nld.com.vn

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Quận Tây Hồ trao quà cho học sinh, người lao động, các gia đình có hoàn cảnh khó khăn

Quận Tây Hồ trao quà cho học sinh, người lao động, các gia đình có hoàn cảnh khó khăn

(LĐTĐ) Ngày 10/1, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQ) quận Tây Hồ phối hợp với Ủy ban nhân dân (UBND) quận và các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức chương trình “Xuân nhân ái - Tết sẻ chia”, trao tặng quà cho các gia đình, học sinh và người lao động có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn quận nhân dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025.
Honda Việt Nam công bố kết quả kinh doanh tháng 12 và cả năm 2024

Honda Việt Nam công bố kết quả kinh doanh tháng 12 và cả năm 2024

(LĐTĐ) Ngày 10/1, Công ty Honda Việt Nam thông báo doanh số bán lẻ mảng kinh doanh xe máy và ô tô trong tháng 12/2024 và cả năm 2024. Kết quả được tổng hợp bởi cửa hàng bán xe và dịch vụ do Honda ủy nhiệm/Nhà Phân phối ô tô Honda giao cho khách hàng và theo ước tính của Honda Việt Nam.
Sơn Tây: Tổ chức thành công nhiều hoạt động kích cầu du lịch

Sơn Tây: Tổ chức thành công nhiều hoạt động kích cầu du lịch

(LĐTĐ) Năm qua, thị xã Sơn Tây đã tổ chức thành công nhiều hoạt động kích cầu du lịch. Đặc biệt, thị xã đã đạt được nhiều giải thưởng quan trọng trong khu vực, là tiền đề để thị xã trở thành điểm đến du lịch trải nghiệm quốc tế.
LĐLĐ huyện Chương Mỹ nhận Cờ thi đua của Tổng LĐLĐ Việt Nam

LĐLĐ huyện Chương Mỹ nhận Cờ thi đua của Tổng LĐLĐ Việt Nam

(LĐTĐ) Chiều 10/1, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Chương Mỹ đã tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động công đoàn và phong trào công nhân, viên chức, lao động (CNVCLĐ) năm 2024, triển khai nhiệm vụ năm 2025; phát động phong trào thi đua năm 2025.
Chùa Đông Khê, nét văn hóa sâu lắng của mảnh đất xứ Đoài

Chùa Đông Khê, nét văn hóa sâu lắng của mảnh đất xứ Đoài

(LĐTĐ) Chùa Đông Khê tọa lạc giữa làng Đông Khê, xã Đan Phượng, huyện Đan Phượng, Hà Nội không chỉ là điểm sinh hoạt tín ngưỡng, tôn giáo mà còn là nơi giáo dục tính nhân văn, lòng nhân nghĩa cho người dân. Với lối kiến trúc mang đậm giá trị nghệ thuật cùng nhiều tượng cổ phản ánh dấu ấn lịch sử nhiều niên đại cho thấy chùa đang góp phần làm nên nét văn hoá đa dạng trầm tích vùng văn hoá xứ Đoài.
Công bố quyết định thành lập và công tác cán bộ UBMTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội thành phố Vinh

Công bố quyết định thành lập và công tác cán bộ UBMTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội thành phố Vinh

(LĐTĐ) Thực hiện Nghị quyết số 1243/NQ-UBTVQH15 ngày 24/10/2024 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc tỉnh Nghệ An giai đoạn 2023 - 2025; chiều 10/1, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (UBMTTQ) Việt Nam
Bộ Giao thông vận tải cam kết không để xảy ra trường hợp tương tự như cầu Phong Châu

Bộ Giao thông vận tải cam kết không để xảy ra trường hợp tương tự như cầu Phong Châu

(LĐTĐ) Bộ Giao thông vận tải (GTVT) vừa có trả lời gửi đến cử tri thành phố Hà Nội và cử tri tỉnh Ninh Bình thể hiện cam kết không để xảy ra trường hợp sập cầu tương tự như cầu Phong Châu thuộc tỉnh Phú Thọ. Đối với dự án mở rộng tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Cao Bồ - Mai Sơn sẽ mở rộng từ 4 làn xe hạn chế lên 6 làn xe, thời gian khởi công trong quý I/2025.

Tin khác

Tỷ lệ hài lòng của người bệnh với khối bệnh viện quý IV là 97,11%

Tỷ lệ hài lòng của người bệnh với khối bệnh viện quý IV là 97,11%

(LĐTĐ) Sở Y tế Hà Nội vừa có báo cáo số 08/BC-SYT công bố kết quả khảo sát, đánh giá tỷ lệ hài lòng của người bệnh quý IV năm 2024, trong đó tỷ lệ hài lòng đối với khối bệnh viện là 97,11% và 96,69% khối Trung tâm y tế (TTYT) và Trung tâm Cấp cứu 115.
Không khí ô nhiễm làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm đường hô hấp cấp

Không khí ô nhiễm làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm đường hô hấp cấp

(LĐTĐ) Ô nhiễm không khí đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng tại các thành phố lớn, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Việc chủ động theo dõi chất lượng không khí và thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe là cần thiết để giảm thiểu tác động xấu từ ô nhiễm không khí, đặc biệt đối với những người dễ bị tổn thương như trẻ em, người già, người mắc bệnh mãn tính.
Bộ Y tế khuyến cáo người dân không hoang mang với vi rút cúm HMPV

Bộ Y tế khuyến cáo người dân không hoang mang với vi rút cúm HMPV

(LĐTĐ) Theo các chuyên gia y tế, vi rút HMPV gây viêm phổi trên người tại Trung Quốc không phải loại nguy hiểm, vì vậy người dân không nên quá hoang mang. Tuy nhiên, người dân cũng không được chủ quan trong việc phòng bệnh.
Tích cực tháo gỡ để Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 đi vào hoạt động trong năm 2025

Tích cực tháo gỡ để Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 đi vào hoạt động trong năm 2025

(LĐTĐ) Chiều 8/1, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đã thông tin về tiến độ Dự án xây dựng mới cơ sở 2 của Bệnh viện Bạch Mai và Dự án đầu tư xây dựng mới cơ sở 2 của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức hiện nay vẫn chậm tiến độ, chưa thể đưa vào vận hành.
Người đàn ông phải cắt bỏ tinh hoàn vì tự ý sử dụng kháng sinh điều trị

Người đàn ông phải cắt bỏ tinh hoàn vì tự ý sử dụng kháng sinh điều trị

(LĐTĐ) Do tự ý sử dụng thuốc kháng sinh và điều trị sai cách khi đau tinh hoàn, người đàn ông 49 tuổi phải cắt bỏ tinh hoàn, đối mặt nguy cơ suy sinh dục sớm.
Tạm dừng hoạt động cơ sở sản xuất bim bim Đức Vinh vì không đảm bảo an toàn thực phẩm

Tạm dừng hoạt động cơ sở sản xuất bim bim Đức Vinh vì không đảm bảo an toàn thực phẩm

(LĐTĐ) Sáng 7/1, đoàn kiểm tra liên ngành công tác an toàn thực phẩm số 1 của thành phố Hà Nội đã kiểm tra đột xuất tại xưởng sản xuất bim bim Công ty Cổ phần Thương mại và công nghệ thực phẩm Đức Vinh (tại địa chỉ số 2 đường Thanh Niên, điểm công nghiệp La Phù, huyện Hoài Đức, Hà Nội).
Vết thương của cầu thủ Xuân Son nghiêm trọng hơn so với ghi nhận ban đầu

Vết thương của cầu thủ Xuân Son nghiêm trọng hơn so với ghi nhận ban đầu

(LĐTĐ) Theo các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa quốc tế Vinmec vết thương của tiền đạo Nguyễn Xuân Son nghiêm trọng hơn so với ghi nhận ban đầu. Kết quả hội chẩn ghi nhận, cầu thủ Xuân Son bị gãy kín phức tạp 1/3 giữa thân hai xương cẳng chân, có mảnh rời lớn.
BHYT sẽ chi trả 50% khi khám ngoại trú trái tuyến

BHYT sẽ chi trả 50% khi khám ngoại trú trái tuyến

(LĐTĐ) Người tham gia Bảo hiểm y tế (BHYT) khám chữa bệnh ngoại trú tại bệnh viện tuyến tỉnh, Trung ương sẽ được quỹ BHYT thanh toán 50% mức hưởng.
Ngừng tim do dùng phải “hạt sang rởm” chữa viêm dạ dày

Ngừng tim do dùng phải “hạt sang rởm” chữa viêm dạ dày

(LĐTĐ) Sau khi uống một loại bột được bào chế từ hạt cây được cho là “hạt sang” để chữa viêm dạ dày, người phụ nữ rơi vào tình trạng ngừng tim ngoại viện, tổn thương não nghiêm trọng. Tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, người bệnh được xác định ngộ độc strychnin, một chất có trong hạt mã tiền.
Bộ Y tế theo dõi sát tình hình dịch bệnh vi rút gây viêm phổi trên người tại Trung Quốc

Bộ Y tế theo dõi sát tình hình dịch bệnh vi rút gây viêm phổi trên người tại Trung Quốc

(LĐTĐ) Chiều 5/1, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế đã có báo cáo nhanh thông tin về các trường hợp mắc bệnh do vi rút gây viêm phổi trên người tại Trung Quốc.
Xem thêm
Phiên bản di động