Cải tạo lại hệ thống cây xanh Thủ đô: Cần sự đồng bộ

Thay thế cây xanh trên 17 tuyến phố

Đánh giá thực trạng cây xanh đường phố trên địa bàn các quận nội thành Hà Nội, ông Hoàng Nam Sơn, Phó giám đốc Sở Xây dựng, cho biết: Hơn 50.000 cây bóng mát hai bên đường chủ yếu là xà cừ, muồng , bằng lăng, phượng, hoa sữa, bàng, sấu… Trung bình mỗi tuyến phố có từ 5-7 loại cây khác nhau. Không chỉ “lộn xộn” về kích thước, hình dạng làm mất cảnh quan, nhiều cây xanh còn có nguy cơ bật gốc, gãy đổ vì rễ ăn nổi và bị sâu mọt... Đặc biệt, việc quản lý, chăm sóc cây xanh gặp nhiều khó khăn. Sau khi rà soát, ngay trong quý I /2015, Sở Xây dựng sẽ tiến hành thay thế dần những cây xanh có chủng loại, kích thước không phù hợp với cảnh quan trên 17 tuyến phố thuộc 4 quận nội thành gồm Hoàn Kiếm, Ba Đình, Đống Đa, Hai Bà Trưng, chặt hạ 787 cây và trồng lại 775 cây.

Cũng theo ông Sơn, việc quy hoạch cây xanh trên các tuyến phố sẽ căn cứ vào số lượng cây hiện tại. Loại cây nào có số lượng nhiều nhất trên tuyến phố sẽ được lựa chọn là cây chủ đạo trên tuyến phố đó và mỗi tuyến phố chỉ có từ 1-2 loại cây. Như vậy, Hà Nội sẽ có hàng loạt tuyến phố có cây xanh chủ đạo: phố Hai Bà Trưng, Đinh Tiên Hoàng, Lê Thái Tổ, Hàng Bài, Phan Đình Phùng cây chủ đạo là sấu; phố Lý Thường Kiệt là phượng; Trần Hưng Đạo là sấu, Ngô Thì Nhậm là sữa; Hàng Bạc, Cầu Gỗ là cây bằng lăng. Tuy nhiên, do lịch sử để lại, trên các tuyến phố này vẫn có một tỷ lệ nhất định những loại cây khác và chúng sẽ được thay thế dần. Theo đại diện Công ty TNHH một thành viên cây xanh Hà Nội, việc chặt hạ, trồng thay thế nhằm đảm bảo an toàn giao thông cũng như mỹ quan đô thị cho các tuyến phố được chia làm 2 loại: một loại có giá trị sử dụng sẽ đưa về vườn ươm của thành phố chăm bón để quay trở lại trồng tại các dự án khác, loại còn lại cong nghiêng, đổ gẫy sẽ chặt bỏ...

Xã hội hóa cải tạo hệ thống cây xanh

Cũng theo ông Sơn, do điều kiện ngân sách TP còn hạn chế, vì vậy việc thay  mới cây xanh sẽ được áp dụng hình thức xã hội hóa, kêu gọi các đơn vị doanh nghiệp tham gia. Được biết, đến nay đã có 8 doanh nghiệp xin đăng ký tham gia với tổng mức kinh phí thực hiện khoảng 73 tỷ đồng.

Hà Nội đã có quy hoạch  hệ thống cây xanh, công viên, vườn hoa đến năm 2030 và tầm nhìn 2050. Theo đó, phấn đấu đến năm 2030, Hà Nội đạt chỉ tiêu 70% không gian xanh, 30% đô thị sẽ trở thành thành phố xanh, sạch cơ bản giải quyết vấn đề ô nhiễm trong khu vực nội thành cũ, cải thiện môi trường sinh hoạt của người dân Thủ đô. Trong thời gian tới, cơ quan chức năng cần nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng khi quyết định trồng loại cây nào và chặt bỏ những loại cây không phù hợp với không gian đô thị.  Ngoài ra, việc thường xuyên đào bới đường phố để xây dựng, cải tạo các công trình ngầm, làm vỉa hè… đã vô tình cắt bỏ nhiều rễ ngang khiến bộ rễ của cây không còn cân đối với độ lớn của thân và tán. Đây là một trong những nguyên nhân chính khiến nhiều cây bị gãy đổ khi gặp dông, bão.

Để có một cây xanh bóng mát, thân cây có đường kính từ 10-15 cm thì phải mất khoảng 10 năm, và thêm 20-30 năm nữa cho đến khi cây ra bóng mát. Như vậy, với việc chặt hạ đi 1 cây, sẽ phải mất khoảng 30-40 năm sau mới có 1 cây như thế để bù vào. Hơn nữa, với điều kiện ngân sách còn hạn chế như hiện nay, triển khai như thế nào cho phù hợp với thực tế là bài toán cần phải cân nhắc kỹ, tránh tình trạng lãng phí trong việc đầu tư dàn trải, không hiệu quả.

T.Dũng