Vì sao năm nay không có ngày 30 Tết?

Lịch âm được xây dựng dựa trên chu kỳ quay của Mặt Trăng quanh Trái Đất, với mỗi chu kỳ kéo dài khoảng 29,5 ngày. Vì không thể có tháng nửa ngày, người ta làm tròn chu kỳ này thành 29 ngày (tháng thiếu) hoặc 30 ngày (tháng đủ). Trong giai đoạn 8 năm kể từ 2025, tháng Chạp (tháng 12 âm lịch) liên tục là tháng thiếu, nên không có ngày 30 Tết.

Một năm dương lịch có 365 ngày, trong khi một năm âm lịch chỉ có 354 ngày (tương đương 12 chu kỳ Mặt Trăng). Điều này tạo ra chênh lệch 11 ngày mỗi năm giữa hai loại lịch. Sau 3 năm, sự chênh lệch này tích lũy thành khoảng 33 ngày, tức hơn 1 tháng. Để cân bằng, lịch âm bổ sung một tháng nhuận sau mỗi 3 năm.

Tuy nhiên, thêm một tháng nhuận sau mỗi 3 năm vẫn chưa đủ để bù đắp hoàn toàn chênh lệch giữa hai lịch. Do đó, lịch âm được điều chỉnh theo một chu kỳ phức tạp hơn: cứ 19 năm lại có 7 năm nhuận, trong đó có những năm nhuận cách nhau chỉ 2 năm (thay vì cách 3 năm như quy luật thông thường). Việc bổ sung tháng nhuận này làm cho sự phân chia tháng đủ và tháng thiếu trong lịch âm trở nên không đồng đều. Theo các nhà thiên văn học, từ năm 2025 đến 2032, tháng Chạp của lịch âm luôn là tháng thiếu, vì vậy không có ngày 30 Tết trong các năm này.

Năm nay sẽ không có ngày 30 Tết mà chỉ có ngày 29 Tết.

Cách tính lịch này không chỉ được áp dụng ở Việt Nam mà còn ở nhiều nơi khác trên thế giới, như Trung Quốc, Hàn Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản, một số quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt là cộng đồng người Hoa và người Việt ở khắp nơi trên thế giới cũng duy trì việc sử dụng song song hai lịch, nhất là cho các dịp lễ quan trọng. Điều này có nghĩa là các cộng đồng này cũng giống như chúng ta, đều không đón ngày 30 Tết trong 8 năm tới kể từ 2025.

Dù thiếu mất một ngày 30 Tết, nhưng hiện tượng này không ảnh hưởng đến các phong tục truyền thống trong Tết Nguyên Đán. Người dân vẫn sẽ ăn Tết bình thường như mọi năm và lưu ý Tết sẽ đến sớm hơn một ngày. Đây là hiện tượng thú vị minh chứng cho việc âm lịch không chỉ là công cụ giúp đo lường thời gian, mà còn là biểu tượng văn hóa độc đáo, giúp duy trì các giá trị truyền thống và gắn kết cộng đồng trong nhiều thế hệ.