Trái Đất có thể sắp lập kỷ lục ngày ngắn nhất lịch sử

Theo các nhà nghiên cứu, hiện tượng Trái Đất quay nhanh đang diễn ra với tốc độ đáng chú ý và có thể đạt đỉnh vào một trong ba ngày mùa hè năm nay: 9/7, 22/7 hoặc 5/8. Trong các ngày này, độ dài một ngày bình thường là 24 giờ, tương đương 86.400 giây, có thể bị rút ngắn lần lượt 1,30; 1,38 và 1,51 mili giây.

Mặc dù thay đổi chỉ diễn ra trong phạm vi phần nghìn giây, song các chuyên gia cho biết, điều này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới nhiều lĩnh vực phụ thuộc vào thời gian chính xác tuyệt đối như định vị toàn cầu (GPS), hệ thống vệ tinh, viễn thông và tài chính quốc tế.

Đặc biệt, nếu xu hướng này tiếp tục, thế giới có thể lần đầu tiên trong lịch sử phải thực hiện “giây nhuận âm”. Điều này nghĩa là thay vì thêm một giây để điều chỉnh thời gian như thường lệ, chúng ta sẽ phải bớt đi một giây để đồng bộ với tốc độ quay tăng của Trái Đất.

Trái Đất có thể sắp lập kỷ lục mới về ngày ngắn nhất lịch sử.

Tính đến thời điểm hiện tại, ngày 5/7/2024 đang giữ kỷ lục là ngày ngắn nhất lịch sử, với thời gian quay quanh trục ngắn hơn chuẩn 1,66 mili giây.

Trước đó, Trái Đất cũng liên tiếp phá kỷ lục về độ ngắn của ngày vào các năm 2020, 2021 và 2022. Năm 2023 chứng kiến sự chững lại, song bước sang năm 2024, hiện tượng quay nhanh đã trở lại rõ rệt, báo hiệu khả năng tiếp tục xác lập kỷ lục mới trong năm 2025.

Theo giới khoa học, Trái Đất không phải là một khối rắn hoàn toàn. Lõi ngoài của hành tinh bao gồm kim loại nóng dạng lỏng, chuyển động liên tục và có thể làm thay đổi mômen quán tính của Trái Đất, tương tự cách một vận động viên trượt băng quay nhanh hơn khi thu tay lại. Ngoài ra, các yếu tố khác như sự tan chảy của băng cực, thay đổi trong dòng hải lưu, khí quyển tầng cao (jet stream), động đất hay hiện tượng El Niño cũng có thể góp phần làm biến đổi tốc độ quay.

Dữ liệu đo lường các biến động này được thực hiện bằng đồng hồ nguyên tử. Đây là thiết bị có độ chính xác cực cao, cho phép theo dõi chỉ số "Độ dài của ngày" (Length of Day - LOD) với sai số chỉ vài phần nghìn giây. Các số liệu được tổng hợp từ Đài Thiên văn Hải quân Mỹ và Dịch vụ quốc tế theo dõi vòng quay Trái Đất (IERS), kết hợp với mô hình máy tính để loại bỏ các nhiễu loạn ngẫu nhiên.

Hiện tại, thời gian toàn cầu được điều chỉnh theo Giờ Phối hợp Quốc tế (UTC), với những lần thêm “giây nhuận” nhằm bù trừ sự quay chậm tự nhiên của Trái Đất do lực thủy triều của Mặt Trăng. Tuy nhiên, nếu tốc độ quay tiếp tục gia tăng như hiện nay, một bước điều chỉnh ngược như giây nhuận âm sẽ là điều chưa từng có tiền lệ.

Lịch sử cho thấy Trái Đất từng quay nhanh hơn nhiều. Cách đây hàng tỷ năm, một ngày trên hành tinh xanh chỉ kéo dài vài giờ. Trải qua thời gian, lực hút của Mặt Trăng làm chậm dần vòng quay, đưa độ dài ngày về mức 24 giờ như hiện tại. Song các dữ liệu gần đây đang cho thấy một xu hướng ngược lại, với những chuyển động nội tại chưa được hiểu rõ có thể đang đẩy Trái Đất quay nhanh hơn.

Các nhà khoa học hiện đang khẩn trương nghiên cứu các yếu tố động lực học bên trong hành tinh để làm sáng tỏ hiện tượng bất thường này.