Siết quản lý đất đai, tạo dư địa phát triển bền vững

Siết chặt kỷ cương, khắc phục bất cập

Những năm qua, Hà Nội đã có nhiều chuyển biến tích cực trong quản lý đất đai, từ việc minh bạch hóa thủ tục hành chính, hiện đại hóa hồ sơ địa chính đến tăng cường thanh kiểm tra, xử lý vi phạm. Tuy nhiên, không ít bất cập vẫn tồn tại, đặc biệt là tình trạng sử dụng đất sai mục đích, lấn chiếm đất công, đất nông nghiệp bị chuyển đổi trái phép, kéo dài nhiều năm chưa được xử lý dứt điểm.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, trên địa bàn Thành phố vẫn còn nhiều trường hợp vi phạm tồn đọng, nhiều khu đất công chưa được khai thác hiệu quả, dẫn đến lãng phí và gây bức xúc trong dư luận. Đáng chú ý, tình trạng vi phạm đất đai tại khu vực ven đô, các xã đang trong quá trình đô thị hóa diễn ra khá phức tạp, với việc xây dựng nhà xưởng, công trình tạm trái phép, ảnh hưởng đến quy hoạch và mỹ quan đô thị.

Để chấn chỉnh thực trạng này, Hà Nội đã triển khai nhiều biện pháp mạnh, trong đó có việc siết chặt công tác quản lý tại cơ sở, nâng cao trách nhiệm của chính quyền cấp quận, huyện giờ là các xã, phường. Thành phố cũng yêu cầu tăng cường thanh tra đột xuất, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm, không để xảy ra tình trạng “nhờn luật”, “phạt cho tồn tại”. Quy hoạch bài bản, sử dụng hiệu quả tài nguyên đất

Một trong những điểm nhấn nổi bật trong công tác quản lý đất đai của Hà Nội thời gian gần đây là việc gắn kết chặt chẽ giữa quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch đô thị, nông thôn. Thành phố đã chủ động rà soát, điều chỉnh quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết để phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn mới, đặc biệt là khi triển khai Đồ án quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến 2050.

Trong bối cảnh quỹ đất ngày càng hạn hẹp, dân số đô thị không ngừng tăng, thì quản lý đất đai không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà còn là câu chuyện về tư duy phát triển.

Giới chuyên gia đánh giá, việc quản lý đất đai theo hướng quy hoạch dẫn dắt sẽ giúp phân bổ hợp lý nguồn lực đất đai, tránh tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún, đồng thời hạn chế tối đa các hệ lụy của đô thị hóa nóng như ùn tắc giao thông, ngập úng, ô nhiễm môi trường.

Theo ông Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, muốn phát triển bền vững, Hà Nội cần có chiến lược sử dụng đất đai hài hòa giữa bảo tồn và phát triển. Phải đảm bảo đất dành cho hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, đất cây xanh, mặt nước và đất sản xuất. Đặc biệt, cần giữ được “không gian ký ức” của Thủ đô, tránh chạy theo các dự án thương mại ngắn hạn”.

Hướng tới phát triển bền vững

Từ những định hướng rõ ràng đã được đưa ra trong hai bản Quy hoạch chung, thành phố Hà Nội đã tăng cường rà soát các dự án treo, thu hồi đất chậm triển khai, đưa ra khỏi quy hoạch những khu đất không còn phù hợp với mục tiêu sử dụng, tránh gây lãng phí tài nguyên và tạo dư luận không tốt trong xã hội. Tạo dư địa cho các không gian phát triển mới. Trong đó, Thành phố đang đẩy mạnh các dự án phát triển về phía Đông và phía Bắc, tận dụng lợi thế về quỹ đất rộng, địa hình thuận lợi, kết nối hạ tầng ngày càng hoàn thiện.

Việc mở rộng không gian đô thị sang các huyện như Gia Lâm, Đông Anh, Sóc Sơn… không chỉ giảm áp lực cho khu vực nội đô, mà còn tạo ra dư địa để phát triển các khu đô thị hiện đại, xanh, thông minh. Đặc biệt, sau chủ trương sáp nhập, thành lập các đơn vị hành chính mới, nhiều xã ven đô sẽ trở thành phường, đây chính là cơ hội lớn để tổ chức lại không gian sử dụng đất một cách hiệu quả, đồng bộ hạ tầng và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Tuy nhiên, để những vùng đất mới phát triển bền vững, Thành phố cần xây dựng quy hoạch gắn với quản lý chặt chẽ ngay từ đầu, tránh lặp lại mô hình mở rộng nhưng thiếu kiểm soát như đã từng xảy ra tại một số khu vực. Việc tăng cường ứng dụng công nghệ số trong quản lý đất đai, như bản đồ số hóa, hệ thống thông tin đất đai tích hợp, cũng là giải pháp được Thành phố đẩy mạnh nhằm minh bạch hóa và nâng cao hiệu quả giám sát

Để làm được điều này, thành phố Hà Nội đã và đang thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai, giảm thời gian cấp sổ đỏ, đơn giản hóa quy trình chuyển nhượng, cho thuê đất, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh và ổn định đời sống người dân. Đồng thời, Thành phố cũng kiên quyết xử lý các nhóm lợi ích, lợi dụng cơ chế để thao túng đất đai, đầu cơ trục lợi qua đó góp phần củng cố, tạo niềm tin và sự hợp tác từ cộng đồng.

Trong bối cảnh quỹ đất ngày càng hạn hẹp, dân số đô thị không ngừng tăng, thì quản lý đất đai không chỉ là vấn đề kỹ thuật, mà còn là câu chuyện về tư duy phát triển, về trách nhiệm với tương lai của Thành phố. Hà Nội đang đứng trước nhiều cơ hội lớn để kiến tạo không gian phát triển mới, hiện đại hơn, bền vững hơn, do đó việc tăng cường công tác quản lý đất đai không chỉ để khắc phục tồn tại, mà còn là bước đi chiến lược nhằm xây dựng Hà Nội thành đô thị xanh, văn minh, có bản sắc, xứng tầm Thủ đô ngàn năm văn hiến.