Rút BHXH một lần: 3 thiệt thòi người lao động không thể bỏ qua

Sáng nay (29/6), Luật BHXH (sửa đổi) đã được Quốc hội thông qua, trong đó có quy định mới về việc rút BHXH một lần với người lao động.

Theo đó, người lao động có thời gian đóng BHXH trước ngày Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực thi hành, đã chấm dứt tham gia BHXH, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện, có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm, có đề nghị thì được hưởng BHXH một lần.

Tuy Quốc hội đã thông qua nội dung trên, song Ủy ban Thường vụ Quốc hội không mong muốn người lao động yêu cầu nhận BHXH một lần, mà khuyến cáo người lao động cần tiếp tục tham gia BHXH để bảo đảm an sinh xã hội lâu dài.

Phân tích rõ hơn những thiệt thòi khi người lao động nhận BHXH một lần, bà Dương Thị Minh Châu - Trưởng phòng Truyền thông BHXH thành phố Hà Nội cho biết: Khi nhận BHXH một lần, người lao động có thể sẽ bỏ lỡ cơ hội được hưởng lương hưu hằng tháng, không có điều kiện vật chất đảm bảo ổn định cuộc sống lúc tuổi già; cơ hội được cấp thẻ BHYT miễn phí để chăm sóc sức khỏe khi tuổi già và chế độ tử tuất (như tiền mai táng phí, trợ cấp tuất một lần hoặc trợ cấp tuất hằng tháng).

Người lao động nên cân nhắc tham gia BHXH để bảo đảm an sinh xã hội lâu dài. Ảnh minh họa.

Theo tính toán của cơ quan BHXH, người lao động nhận BHXH một lần sẽ thiệt thòi rất lớn: Người lao động sẽ bị thiệt khoảng 1,14 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH trước năm 2014 và khoảng 0,64 tháng lương đối với mỗi năm đóng BHXH sau năm 2014; so sánh với việc tích lũy thời gian để hưởng lương hưu thì thiệt thòi là rất lớn. Cụ thể:

Giả sử người lao động có đủ 20 năm đóng BHXH (từ năm 2003 - 2022) bao gồm 11 năm trước 2014 và 9 năm từ năm 2014 trở đi, với mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH là 6 triệu đồng/tháng. Giả định người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu hoặc hưởng BHXH một lần trong năm 2024, thì người lao động sẽ nhận được số tiền, cụ thể như sau:

1. Trường hợp khi rút BHXH một lần số tiền nhận được sẽ là:

6.000.000 đồng x (1,5 x 11 năm + 2 x 9 năm) = 207.000.000 đồng.

2. Trường hợp người lao động đã đóng BHXH đủ 20 năm đến khi đủ điều kiện về tuổi đời được hưởng lương hưu thì tổng các quyền lợi nhận được như sau:

- Đối với lao động nam (đủ 61 tuổi, dựa trên căn cứ tính theo tuổi thọ trung bình của nam giới là 71,1 tuổi, như vậy số tháng hưởng lương hưu tạm tính là 10,1 năm, tương đương 121 tháng):

+ Tỷ lệ hưởng 45%, mức lương hưu là 6.000.000 x 45% = 2.700.000 đồng.

Tổng tiền lương hưu nhận được là: 121 x 2.700.000 đồng = 326.700.000 đồng.

+ Mua thẻ BHYT (4,5% lương hưu hằng tháng): 4,5% x 121 x 2.700.000 = 14.701.500 đồng.

+ Trợ cấp mai táng phí (10 tháng lương cơ sở): 18.000.000 đồng.

+ Trợ cấp tuất một lần (3 tháng lương hưu trước khi chết): 8.100.000 đồng.

Tổng số tiền được hưởng từ Quỹ BHXH là: 367.501.500 đồng.

- Đối với lao động nữ (đủ 56 tuổi 4 tháng, dựa trên căn cứ tính theo tuổi thọ trung bình của nữ giới là 76,5 tuổi, như vậy số tháng hưởng lương hưu tạm tính là 20 năm 2 tháng, tương đương 242 tháng):

+ Tỷ lệ hưởng 55%, mức lương hưu là 6.000.000 x 55% = 3.300.000 đồng.

Tổng tiền lương hưu nhận được là: 242 x 3.300.000 đồng = 798.600.000 đồng.

+ Mua thẻ BHYT (4,5% lương hưu hằng tháng): 4,5% x 242 x 3.300.000 = 35.937.000 đồng.

+ Trợ cấp mai táng phí (10 tháng lương cơ sở): 18.000.000 đồng.

+ Trợ cấp tuất một lần (03 tháng lương hưu trước khi chết): 9.900.000 đồng

Tổng số tiền được hưởng từ Quỹ BHXH là: 862.437.000 đồng.

Điều đáng nói là khi người lao động đã nhận BHXH một lần, nếu tiếp tục quay lại tham gia BHXH, người lao động sẽ không được cộng nối thời gian đã đóng BHXH trước đó, dẫn đến người lao động có thể không đủ điều kiện về thời gian đóng để hưởng lương hưu khi hết tuổi lao động hoặc nếu đủ điều kiện thì mức lương hưu cũng không cao.

Do đó, BHXH Việt Nam khuyến cáo người lao động nên bảo lưu thời gian đóng BHXH, khi có điều kiện thì tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc tham gia BHXH tự nguyện để được cộng nối thời gian tham gia BHXH trước đó và hưởng chế độ hưu trí với mức hưởng lương hưu cao hơn, bởi thời gian đóng BHXH càng nhiều thì mức hưởng càng cao.