Người có từ 2 con đẻ trở lên được ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội

Trước khi Quốc hội thực hiện quy trình biểu quyết, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan, thay mặt cơ quan chủ trì soạn thảo, đã trình bày tóm tắt Báo cáo tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.

Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, dự án Luật Dân số lần này đánh dấu sự thay đổi căn bản, chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Những nội dung này được thể hiện qua việc giải quyết đồng bộ các vấn đề về quy mô, cơ cấu, thích ứng với già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số trong mối quan hệ với phát triển kinh tế-xã hội.

Về phạm vi điều chỉnh của Luật, để phản ánh đúng bản chất của luật về dân số, dự thảo đã được rà soát, bổ sung các nội dung liên quan đến giải thích từ ngữ. Chính phủ đã tiếp thu ý kiến đại biểu, tập trung quy định về duy trì mức sinh thay thế, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, thích ứng với già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số, truyền thông - vận động - giáo dục về dân số và các điều kiện bảo đảm thực hiện công tác dân số.

Về chính sách dân số của Nhà nước, Chính phủ đã tiếp thu và hoàn thiện dự thảo, bổ sung Điều 7 “Chính sách của Nhà nước về dân số”. Đây là các quy định mang tính nguyên tắc, định hướng chung, thể hiện nhóm chính sách tổng thể, bám sát chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Dân số. (Ảnh: Quốc hội)

Bên cạnh đó, dự thảo cũng quy định về duy trì mức sinh thay thế, thích ứng với già hóa dân số, nâng cao chất lượng dân số, tiếp cận theo vòng đời, bảo đảm các biện pháp dài hạn, căn cơ, khả thi dựa trên đánh giá thực tiễn và kinh nghiệm quốc tế.

Về chính sách duy trì mức sinh thay thế, dự thảo đã bổ sung khoản 4 Điều 7 theo hướng quy định khung chính sách tổng thể như giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nhà ở và các chính sách khác nhằm gia tăng tỷ lệ sinh, hướng tới mức sinh thay thế bền vững.

Việc hỗ trợ trong thời gian nghỉ thai sản, hỗ trợ tài chính khi sinh con được phân theo nhóm đối tượng, địa phương; có ưu tiên trong thuê, mua và thuê mua nhà ở xã hội theo quy định pháp luật về nhà ở.

Cụ thể, luật quy định các biện pháp để duy trì mức sinh thay thế, bao gồm tăng thời gian nghỉ thai sản đối với lao động nữ sinh con thứ 2 lên 7 tháng; lao động nam là 10 ngày làm việc khi vợ sinh con. Hỗ trợ tài chính khi sinh con với phụ nữ dân tộc thiểu số rất ít người; phụ nữ ở tỉnh, thành phố có mức sinh dưới mức sinh thay thế; phụ nữ sinh đủ 2 con trước 35 tuổi. Người có từ 2 con đẻ trở lên được ưu tiên mua, thuê mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở.

Căn cứ khả năng cân đối ngân sách, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, chính quyền địa phương cấp tỉnh quy định mức hỗ trợ cao hơn mức hỗ trợ do Chính phủ quy định; đối tượng, biện pháp duy trì mức sinh thay thế khác ngoài quy định nêu trên.

Định kỳ hằng năm cơ quan thống kê trung ương công bố tình trạng mức sinh để Chính phủ, chính quyền địa phương cấp tỉnh xây dựng, thực hiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phù hợp.

Về chính sách thích ứng với già hóa dân số, dự thảo đã chỉnh lý, bổ sung các quy định về chủ động cho tuổi già như chuẩn bị về sức khỏe, tài chính, tâm lý; tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; học tập nâng cao kiến thức, kỹ năng nhằm duy trì sức khỏe thể chất, tinh thần và chức năng xã hội; tham gia các hoạt động hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi.

Dự thảo cũng bổ sung quy định về chăm sóc người cao tuổi, phát triển đa dạng hình thức chăm sóc tại nhà và cộng đồng; phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi, phân tách nhóm chăm sóc chính thức và không chính thức, từ đó có cơ chế hỗ trợ đào tạo kỹ năng phù hợp với từng nhóm.