Nâng cao vai trò, vị thế của Mặt trận trong thời kỳ mới

Phóng viên: Thưa bà, bà đánh giá như thế nào về những kết quả nổi bật mà MTTQ thành phố Hà Nội đã đạt được trong thời gian qua, đặc biệt trong việc củng cố khối đại đoàn kết toàn dân?

Bà Bùi Thị An: Trước hết phải khẳng định rằng, trong nhiệm kỳ vừa qua, MTTQ thành phố Hà Nội đã thực hiện khá tốt chức năng như Điều 9 Hiến pháp quy định. MTTQ đã có nhiều nỗ lực và đổi mới trong công tác tập hợp, đoàn kết, phát huy sức mạnh đại đoàn kết dân tộc. Trong đó, nổi bật là các phong trào thi đua, cuộc vận động lớn như: “Xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”; “ Đền ơn đáp nghĩa”, công tác giám sát và phản biện xã hội đều đạt nhiều kết quả tích cực…

PGS.TS Bùi Thị An - Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội, Phó Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn Kinh tế Ủy ban MTTQVN thành phố Hà Nội.

Mặt trận đã phát huy vai trò là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với nhân dân; kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân Thủ đô đối với Đảng và hệ thống chính trị. Cụ thể, Hà Nội đã vượt qua những thách thức chưa từng có tiền lệ như đại dịch Covid-19, hay các đợt thiên tai, bão lũ. Những hoạt động ủng hộ, sẻ chia không chỉ diễn ra trong nội bộ Thành phố mà lan tỏa tới nhiều địa phương khác. Ở đó, Mặt trận chính là hạt nhân, là nơi quy tụ và truyền tải tinh thần đoàn kết, nhân ái, trách nhiệm cộng đồng.

Bên cạnh đó, MTTQ đã thực sự lắng nghe, tập hợp và chắt lọc ý kiến của nhân dân. Từ những nguyện vọng ấy, chuyển tải tới các cấp lãnh đạo và tạo ra những chuyển biến rất rõ rệt. Khi tiếng nói của người dân được lắng nghe và phản hồi hiệu quả, sức mạnh xã hội sẽ được khơi thông. Đó chính là nền tảng quan trọng nhất.

MTTQ thành phố Hà Nội đã làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách của Nhà nước một cách thuyết phục, giúp người dân hiểu, đồng thuận và đồng hành cùng lãnh đạo Thành phố. Chính sự đồng thuận ấy giúp Hà Nội vượt qua nhiều khó khăn tưởng chừng không thể vượt được. Đồng thời, Mặt trận cũng đã tạo được sự gắn bó mật thiết giữa các tầng lớp nhân dân. Người dân cảm thấy gần gũi với Mặt trận, tin tưởng Mặt trận, từ đó niềm tin xã hội được củng cố. Ba yếu tố ấy đã khiến MTTQ làm tốt vai trò “nhạc trưởng” trong việc huy động sức mạnh trí tuệ và vật chất của nhân dân mỗi khi Thành phố cần.

Phóng viên: Trong bối cảnh mới, theo bà MTTQ cần tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm nào để nâng cao vị thế của mình?

Bà Bùi Thị An: Để nâng cao hơn nữa vị thế và vai trò của mình trong hệ thống chính trị, MTTQ các cấp, đặc biệt là MTTQ thành phố Hà Nội cần tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Tăng cường thực chất vai trò phản biện xã hội. MTTQ cần chủ động hình thành cơ chế để tiếng nói của Mặt trận thực sự được lắng nghe và được xem xét nghiêm túc trước khi ban hành các chính sách quan trọng liên quan trực tiếp đến đời sống nhân dân như dân sinh, quy hoạch, môi trường, giáo dục hay văn hóa. Muốn vậy, phải có quy trình tham vấn công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình rõ ràng từ phía cơ quan soạn thảo chính sách.

Phát huy nguồn lực trí thức, nhà khoa học, doanh nhân và các tầng lớp xã hội. Mặt trận cần tạo dựng diễn đàn đối thoại, kết nối giữa chính quyền với cộng đồng khoa học - xã hội, nhằm huy động trí tuệ tập thể vào việc hoạch định chủ trương, chính sách phát triển Thủ đô. Khi có sự tham gia của các chuyên gia và tầng lớp trí thức, các quyết sách sẽ vừa có cơ sở khoa học, vừa có tính thực tiễn cao.

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong hoạt động Mặt trận. Xây dựng hệ thống tương tác trực tuyến với người dân để tiếp nhận phản ánh, kiến nghị, tăng tính minh bạch, công khai và hiệu quả giám sát. Mặt trận số không chỉ giúp rút ngắn khoảng cách giữa chính quyền và người dân, mà còn là công cụ hữu hiệu để củng cố niềm tin xã hội trong kỷ nguyên số.

Đổi mới công tác vận động nhân dân. Cần có cách làm linh hoạt, phù hợp với từng nhóm dân cư, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, thanh niên và người lao động nhập cư. Các hình thức vận động phải gần gũi, sáng tạo, kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giúp mỗi người dân thấy rõ vai trò, trách nhiệm và quyền lợi khi tham gia vào khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Tất cả những nhiệm vụ đó, nếu được thực hiện đồng bộ, sẽ giúp Mặt trận Tổ quốc không chỉ củng cố vị thế của mình, mà còn thực sự trở thành “trung tâm đoàn kết, điểm hội tụ của lòng dân và trí tuệ nhân dân Thủ đô”.

Phóng viên: Vậy đâu là những nhiệm vụ trọng tâm mà MTTQ các cấp cần ưu tiên để phát huy sức mạnh đại đoàn kết trong nhiệm kỳ tới?

Bà Bùi Thị An: Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều thời cơ đan xen thách thức, việc phát huy vai trò của MTTQ các cấp trong củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc là hết sức quan trọng. Theo tôi, có ba nhóm nhiệm vụ trọng tâm mà MTTQ các cấp, đặc biệt MTTQ thành phố Hà Nội cần tập trung thực hiện trong nhiệm kỳ tới:

Thứ nhất, tăng cường xây dựng và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân. MTTQ thành phố Hà Nội cần tiếp tục khơi dậy tinh thần đồng thuận, phát huy sức mạnh của mọi tầng lớp nhân dân, không phân biệt dân tộc, tôn giáo, thành phần xã hội. Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh, áp lực dân cư và tác động của thiên tai, dịch bệnh… việc gắn kết cộng đồng, củng cố tình làng nghĩa xóm, lan tỏa tinh thần tương thân tương ái càng có ý nghĩa đặc biệt. Mặt trận phải thực sự là cầu nối tin cậy, tạo không gian để nhân dân được bày tỏ ý kiến, cùng tham gia xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Thứ hai, đẩy mạnh giám sát, phản biện xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân. Đây là một trong những chức năng cốt lõi, thể hiện rõ vai trò đại diện, tiếng nói của nhân dân. MTTQ cần tiếp tục đổi mới nội dung, cách thức giám sát, phản biện xã hội theo hướng thiết thực, khách quan và có trọng tâm, trọng điểm; chú trọng giám sát các vấn đề dân sinh, cải cách hành chính, phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Đồng thời, nâng cao hiệu quả việc tổng hợp, phản ánh trung thực tâm tư, nguyện vọng của nhân dân đến các cơ quan Đảng, Nhà nước; góp phần củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống chính trị.

Thứ ba, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương thức hoạt động của Mặt trận. Sau sắp xếp tổ chức, MTTQ các cấp cần vận hành theo hướng tinh gọn, linh hoạt và hiệu quả. Thay vì chỉ đạo hành chính, cần chuyển sang phương thức “đặt mục tiêu - tạo cơ chế - giám sát hiệu quả”. Mặt trận nên xây dựng các cơ chế phối hợp dạng mạng lưới, huy động sự tham gia của các tổ chức thành viên, các hội nghề nghiệp, nhóm xã hội và cá nhân tiêu biểu cùng hướng tới mục tiêu chung. Quan trọng hơn, mỗi tổ chức thành viên cần được tôn trọng bản sắc riêng, vì chính sự đa dạng trong thống nhất đó là nền tảng tạo nên sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

MTTQ cần tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm trong việc quy tụ, đoàn kết, kết nối và lan tỏa niềm tin, để sức mạnh đại đoàn kết thực sự trở thành động lực đưa Thủ đô và đất nước phát triển bền vững trong giai đoạn mới.

Phóng viên: Trước thềm đại hội, bà kỳ vọng gì về hướng đi mới của MTTQ thành phố Hà Nội?

Bà Bùi Thị An: Tôi tin tưởng và kỳ vọng rằng trong nhiệm kỳ tới, MTTQ thành phố Hà Nội sẽ tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm đoàn kết, điểm hội tụ trí tuệ, lòng dân và khát vọng phát triển của Thủ đô. Mặt trận phải thực sự trở thành nơi lắng nghe, phản ánh và chuyển tải trung thực ý chí, nguyện vọng của nhân dân đến với Đảng, chính quyền; đồng thời là cầu nối sáng tạo giữa các tầng lớp xã hội, tạo sự đồng thuận, thống nhất trong hành động.

Việc cải tiến phương thức lãnh đạo và tổ chức hoạt động sẽ là chìa khóa giúp Mặt trận phát huy hiệu quả hơn vai trò nòng cốt trong xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, giàu bản sắc. MTTQ cần tiếp tục đổi mới nội dung, cách làm, ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường đối thoại, phản biện xã hội, để mỗi hoạt động đều hướng tới lợi ích thiết thực của nhân dân.

Khi Mặt trận thực sự gần dân, hiểu dân và hành động vì dân, khối đại đoàn kết toàn dân tộc sẽ càng được củng cố, trở thành nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững và phồn vinh của Hà Nội trong giai đoạn mới.

Phóng viên: Xin chân thành cảm ơn bà!