Hoàn thiện thể chế, tạo hành lang pháp lý cho đổi mới sáng tạo

Vừa qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đã trình Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ban hành 01 Nghị quyết, 07 Nghị định và 07 Quyết định quan trọng, bao quát hầu hết các lĩnh vực trọng tâm của ngành.

Đáng chú ý, Nghị quyết số 307/NQ-CP ngày 6/10/2025 đã chính thức bổ sung dự án Luật Trí tuệ nhân tạo trong chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc xây dựng hành lang pháp lý cho lĩnh vực này.

Trong tháng 10/2025, 07 Nghị định được ban hành, tập trung hướng dẫn chi tiết các nội dung của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, từ cơ chế tự chủ, tài chính, quỹ đầu tư mạo hiểm, nhân lực, giải thưởng khoa học, đến chương trình nhiệm vụ khoa học, công nghệ và hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.

Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương chủ trì họp báo.

Trong đó, Nghị định số 271/2025/NĐ-CP quy định việc thành lập và góp vốn doanh nghiệp để thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học, công nghệ trên địa bàn Hà Nội, mở ra cơ chế mới, đưa tri thức khoa học vào thực tiễn sản xuất.

Cùng với đó, cũng trong tháng 10/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều quyết định quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Điển hình là: Kiện toàn Ban Chỉ đạo quốc gia về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06; ban hành kế hoạch triển khai thi hành các luật sửa đổi trong lĩnh vực tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật; phê duyệt chương trình khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đầu tư hạ tầng viễn thông và hạ tầng số quốc gia đến năm 2030; cùng quy trình xét chọn sáng kiến đột phá và kế hoạch triển khai thi hành Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo…

Đây là những văn bản có ý nghĩa định hướng, giúp lượng hóa đóng góp của khoa học và công nghệ trong từng ngành, từng địa phương, đồng thời thúc đẩy hiệu quả đầu tư công cho nghiên cứu và đổi mới sáng tạo.

Ở cấp Bộ, Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành 5 Thông tư hướng dẫn chuyên ngành, như: Quy định về kiểm toán kỹ thuật đối với chữ ký điện tử và dịch vụ tin cậy; hướng dẫn đánh giá sơ bộ an toàn hạt nhân cho địa điểm nhà máy điện hạt nhân trong giai đoạn quyết định chủ trương đầu tư; quy định trình tự phê duyệt quy hoạch kho số viễn thông và tài nguyên Internet; quy định về quản lý, kết nối và chia sẻ dữ liệu trên Hệ thống thông tin quốc gia về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Bộ Khoa học và Công nghệ đã triển khai đồng bộ nhiều hoạt động chuyên môn và hợp tác quốc tế. Ban hành Chiến lược dữ liệu đến năm 2030, Khung kiến trúc tổng thể quốc gia số và Kế hoạch phát triển hạ tầng viễn thông, hạ tầng số phục vụ Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam. Đây là những định hướng chiến lược giúp xây dựng nền tảng dữ liệu thống nhất, thúc đẩy phát triển hạ tầng số và hỗ trợ công tác điều hành chính phủ điện tử.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương đánh giá cao sự quan tâm của báo chí đối với các vấn đề thực tiễn, đặc biệt là các vấn đề về thể chế và chính sách. Thứ trưởng khẳng định, việc hoàn thiện thể chế là một trong những ưu tiên hàng đầu, theo đúng tinh thần chỉ đạo của Đảng và Nhà nước trong Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Ông Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh, trong giai đoạn trước, nhiều công việc đã không thể thực hiện được do "vướng mắc về thể chế". Bộ Khoa học và Công nghệ đã đặt việc hoàn thiện hành lang pháp lý là ưu tiên số một.

Bộ đã xây dựng 10 luật và trình khoảng 30 nghị định (chưa kể thông tư) trong một thời gian ngắn. Điểm khác biệt quan trọng hiện nay là cách thức làm luật rất khác, theo đó, các văn bản luật và nghị định được ban hành với tinh thần triển khai ngay và không cần phải chờ thông tư hướng dẫn, giúp đưa pháp luật đi vào cuộc sống nhanh chóng hơn.

Tại buổi họp báo, Thứ trưởng cũng chia sẻ về tính quyết liệt trong việc triển khai Nghị quyết 57 trên toàn quốc. Tinh thần này được thể hiện từ việc chỉ đạo sát sao của Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai Nghị quyết 57 thông qua các cuộc giao ban hàng tuần, để xử lý hàng trăm công việc liên quan.