Khoa học, đổi mới sáng tạo và kinh tế tư nhân: Động lực thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam trong kỷ nguyên mới

Là một cán bộ công tác trong lĩnh vực khoa học công nghệ, bà Lê Thị Trà, cán bộ Viện Sinh học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam bày tỏ sự đồng tình và đánh giá cao chất lượng của các dự thảo văn kiện trình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV. Theo bà Trà, đây là kết quả của quá trình làm việc nghiêm túc, công phu và là sản phẩm kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, thể hiện tầm nhìn sâu rộng và tinh thần đổi mới mạnh mẽ của Đảng ta trong giai đoạn mới.

Theo bà Lê Thị Trà, việc chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế dựa trên nền tảng khoa học - công nghệ là chủ trương đúng đắn.

Bà Trà nhận định, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Ban Bí thư, các dự thảo văn kiện đã phản ánh một cách trung thực, khách quan và khoa học những thành tựu to lớn mà đất nước đạt được trong thời gian qua; đồng thời thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, khó khăn, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm quý báu. Những phân tích, tổng kết đó không chỉ giúp nhìn nhận lại hành trình phát triển của đất nước mà còn góp phần xác định rõ phương hướng, mục tiêu, định hướng chiến lược cho giai đoạn phát triển mới.

Từ góc nhìn của một nhà khoa học, bà đặc biệt tâm đắc với hai nội dung lớn được thể hiện nổi bật trong dự thảo văn kiện lần này. Nội dung thứ nhất là việc Đảng xác định chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế dựa trên nền tảng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Theo bà Trà, đây là một chủ trương đúng đắn, mang tính chiến lược và phù hợp với xu thế phát triển toàn cầu. Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang tác động sâu rộng đến mọi lĩnh vực đời sống, việc đặt khoa học công nghệ ở vị trí trung tâm của mô hình tăng trưởng là sự lựa chọn tất yếu và cần thiết để Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, bắt kịp với các quốc gia tiên tiến.

Chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, lấy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo làm nền tảng là đột phá có tính chiến lược.

“Chúng ta đã đi qua giai đoạn phát triển kinh tế dựa vào nguồn lao động giá rẻ và khai thác tài nguyên thiên nhiên. Mô hình này đã mang lại những thành tựu đáng kể trong thời kỳ đầu của công cuộc đổi mới, song hiện nay đã bộc lộ nhiều hạn chế. Dự thảo văn kiện xác định rõ cần chuyển đổi sang mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, lấy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo làm nền tảng, đó là một bước đột phá thể hiện tư duy chiến lược, giúp đất nước từng bước vượt qua bẫy thu nhập trung bình và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia”, bà Trà nhấn mạnh.

Từ thực tiễn công tác, bà cho rằng, việc Đảng đề cao vai trò của khoa học - công nghệ không chỉ là sự ghi nhận mà còn là nguồn động viên lớn đối với đội ngũ trí thức, nhà khoa học cả nước. Đây chính là cơ hội để giới nghiên cứu trong nước tiếp tục phát huy trí tuệ, sáng tạo và đóng góp mạnh mẽ hơn cho công cuộc xây dựng, phát triển đất nước.

Nội dung thứ hai mà bà Trà quan tâm là vấn đề bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu. Bà cho rằng Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu toàn cầu. Vì vậy, việc dự thảo văn kiện nhấn mạnh yêu cầu “phát triển kinh tế phải đi đôi với bảo vệ môi trường” là hết sức cần thiết, thể hiện tư duy phát triển bền vững, nhân văn và trách nhiệm đối với các thế hệ tương lai.

Phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường.

Theo bà, để hiện thực hóa mục tiêu này, cần có các chính sách cụ thể, trong đó nên nghiên cứu điều chỉnh lại chỉ tiêu về độ che phủ rừng, tăng cường công tác bảo vệ và phục hồi rừng tự nhiên; đồng thời thúc đẩy ứng dụng công nghệ xanh, phát triển kinh tế tuần hoàn, giảm phát thải khí nhà kính, sử dụng năng lượng tái tạo và tăng cường nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường.

“Các dự thảo văn kiện lần này thể hiện rõ tầm nhìn đổi mới, khát vọng vươn lên và tinh thần trách nhiệm của Đảng đối với tương lai đất nước. Với niềm tin sâu sắc vào sự lãnh đạo của Đảng, tôi tin rằng, khi các chủ trương này được cụ thể hóa bằng hành động thiết thực, Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ, vững vàng trên con đường trở thành quốc gia phồn vinh và hạnh phúc”, bà Trà bày tỏ.

Ở góc nhìn khác, bà Trần Thị Kim Ngân, Giám đốc Công ty 2DO Skin lại đặc biệt ấn tượng với nội dung về kinh tế tư nhân được xác định là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế. Theo bà, đây là điểm mới mang tính đột phá trong tư duy kinh tế của Đảng, thể hiện rõ quyết tâm khơi dậy và phát huy tối đa mọi nguồn lực phát triển.

“Kinh tế tư nhân đã và đang khẳng định vai trò to lớn trong tạo việc làm, đóng góp ngân sách, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, trên thực tế khu vực này vẫn gặp không ít rào cản về cơ chế, chính sách, vốn, đất đai và tiếp cận khoa học công nghệ. Việc dự thảo văn kiện khẳng định kinh tế tư nhân là ‘một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế’ không chỉ là sự ghi nhận xứng đáng mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của Đảng trong việc tạo điều kiện để khu vực này phát triển bình đẳng, minh bạch và bền vững”, bà Ngân chia sẻ.

Kinh tế tư nhân đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của đất nước.

Điều khiến cộng đồng doanh nhân phấn khởi là dự thảo văn kiện lần này thể hiện tinh thần “Đảng đồng hành cùng doanh nghiệp”, coi doanh nghiệp là chủ thể quan trọng trong sự nghiệp phát triển đất nước. Tinh thần ấy, theo chị Ngân, chính là yếu tố tạo niềm tin - nền tảng đầu tiên và quan trọng nhất để doanh nghiệp đầu tư, đổi mới và mở rộng sản xuất, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Từ thực tiễn điều hành doanh nghiệp, bà Ngân cho rằng để kinh tế tư nhân thực sự trở thành động lực quan trọng nhất, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, xóa bỏ các rào cản hành chính; khuyến khích tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; đồng thời tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp tư nhân với các viện nghiên cứu, trường đại học và khu vực kinh tế nhà nước để tạo sức mạnh cộng hưởng.

Theo bà Ngân, khi được tạo điều kiện thuận lợi, kinh tế tư nhân Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành lực lượng dẫn dắt, góp phần đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững. “Các doanh nghiệp tư nhân sẵn sàng chung sức, đồng hành cùng Đảng và Nhà nước trong công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng”, bà Ngân khẳng định.