Giữ “nếp làng” trong quá trình đô thị hóa

(LĐTĐ) Tại Hội thảo “Thực trạng quản lý quy hoạch, xây dựng, kiến trúc cảnh quan tại các huyện của Hà Nội”, do Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội tổ chức vừa qua, nhiều chuyên gia, nhà khoa học đều đánh giá, trong quá trình xây dựng nông thôn mới gắn với đô thị hóa tại Hà Nội, nhiều làng, xã tại các huyện ven đô đã và đang mất dần bản sắc truyền thống vốn có.
Điều chỉnh quy hoạch kịp thời để thay đổi diện mạo Thủ đô Đô thị hóa - Bản sắc văn hóa còn hay mất?

Nhiều di sản đang bị mai một

Theo TS.KTS Lê Thị Bích Thuận, Ủy viên Thường vụ Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Kiến trúc, Quy hoạch đô thị và nông thôn, trong quá trình phát triển, bên cạnh nguồn tài nguyên thiên nhiên bị chiếm dụng, thì nhiều kiến trúc, cảnh quan, di sản văn hóa làng quê đã bị mai một.

Giữ “nếp làng” trong quá trình đô thị hóa
Quá trình đô thị hóa đang làm mai một đi nhiều di sản, bản sắc kiến trúc, cảnh quan hiện có.

Nhiều làng, xã trở thành “phố làng”, nhiều khu đô thị thu nhỏ trong lòng nông thôn khiến nhiều nơi bị đô thị hóa một cách khiên cưỡng. Cùng đó, ô nhiễm môi trường, không gian cảnh quan tự nhiên bị xâm lấn, nhiều làng nghề truyền thống có nguy cơ thất truyền, nhiều di sản du lịch bị bỏ quên… Do đó, cần dự báo trước sự phát triển để đưa ra các giải pháp quy hoạch và định hướng cho việc tổ chức không gian kiến trúc, cảnh quan, tránh làm mất đi giá trị di sản, bản sắc kiến trúc, cảnh quan hiện có, kế thừa và phát huy hiệu quả giá trị bản sắc đó.

Chia sẻ một số tồn tại, thách thức trong công tác quản lý quy hoạch xây dựng, kiến trúc cảnh quan tại huyện ven đô Hà Nội, Thạc sĩ kiến trúc Triệu Đình Hiệp, Trưởng phòng Quản lý đô thị huyện Thanh Trì, cho biết, công tác quản lý quy hoạch xây dựng, kiến trúc cảnh quan trên địa bàn huyện còn gặp nhiều khó khăn. Quy hoạch chi tiết còn thiếu, chưa đáp ứng yêu cầu đầu tư phát triển và quản lý đô thị. Công tác quản lý xây dựng đô thị vẫn chưa làm chủ được tình hình phát triển đô thị; còn tình trạng xây dựng lộn xộn, phá vỡ văn hóa làng xã nông thôn do đô thị hóa...

Về góc độ quy hoạch, KTS Lã Hồng Sơn - Phó trưởng Phòng kiến trúc II (Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội), cho rằng, thực tiễn 10 năm thực hiện cụ thể hóa Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô và thực hiện Chương trình số 02-Ctr/TU, Thành ủy và Ủy ban nhân dan Thành phố đã quan tâm chỉ đạo các huyện tổ chức lập quy hoạch chung xây dựng huyện, phê duyệt quy hoạch chung xây dựng nông thôn mới và triển khai quy hoạch chi tiết trung tâm xã và quy hoạch chi tiết điểm dân cư nông thôn, tỷ lệ 1/500 với 727 đồ án.

Các quy hoạch xây dựng này đều đã xác định cụ thể về tổ chức không gian khu chức năng để phục vụ yêu cầu quản lý, song trên thực tiễn vẫn còn tồn tại nhiều vướng mắc, bất cập. Cụ thể, công tác quy hoạch xây dựng tại 17 huyện của thành phố còn dàn trải. Đối với địa phương nằm trong khu vực dự kiến phát triển đô thị và có tốc độ đô thị hóa cao là Đông Anh, Gia Lâm, Thanh Trì, Đan Phượng, Hoài Đức chưa có các giải pháp hợp lý về xây dựng nông thôn mới gắn với đô thị hóa. Tổ chức bộ máy quản lý quy hoạch xây dựng tại các huyện chưa được quan tâm đúng mức.

Về hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, nhất là mạng lưới đường trong các khu dân cư làng xóm trong quá trình đô thị hóa nhanh được xây dựng một cách tùy tiện, thiếu tính khoa học và thực tiễn. Nơi cần đường tại các làng xóm đô thị hóa thì thiếu, nơi cần tiết kiệm đất xây dựng như tại khu vực phát triển mới phía Đông vành đai 4 và phía Bắc sông Hồng thì mật độ đường lại quá cao và hiệu quả sử dụng đất thấp.

Cũng đồng quan điểm này, Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội Tô Anh Tuấn nêu ý kiến, khu vực ngoại thành Hà Nội tuy chiếm tới 70% diện tích Thủ đô song không phải là một thể thống nhất mà có nhiều phân khu khác nhau với những đặc tính, điều kiện tự nhiên khác nhau: Đồng bằng, trung du, miền núi. Do đó, cần xem xét các tiêu chí, giải pháp áp dụng chi tiết cho từng khu vực. Trong đó, có thể phân thành 2 khu vực lớn là khu vực ngoại thành quá độ trong 10-15 năm nữa thành đô thị và khu vực ngoại thành ổn định theo quy hoạch chung. Từ đó, chú trọng các giải pháp quản lý quy hoạch xây dựng, kiến trúc cảnh quan đối với từng vùng...

Từ giải pháp đến thực tế

Theo các chuyên gia, việc đánh giá đúng thực trạng và đưa ra những dự báo trước sẽ góp phần đưa ra các giải pháp và định hướng đúng. Việc này nhằm để tránh mất đi những giá trị di sản, bản sắc kiến trúc cảnh quan hiện có, kế thừa và phát huy giá trị bản sắc đó trong cả quá trình phát triển khi xã nông thôn mới trở thành đô thị sau này. Bên cạnh đó còn đề xuất nội dung mới, tham mưu cho các cấp chính quyền Thành phố nghiên cứu hoàn thiện quy định về công tác quản lý quy hoạch và quản lý kiến trúc cảnh quan vùng nông thôn.

Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội Tô Anh Tuấn nêu ý kiến, khu vực ngoại thành Hà Nội tuy chiếm tới 70% diện tích Thủ đô song không phải là một thể thống nhất mà có nhiều phân khu khác nhau với những đặc tính, điều kiện tự nhiên khác nhau: Đồng bằng, trung du, miền núi. Do đó, cần xem xét các tiêu chí, giải pháp áp dụng chi tiết cho từng khu vực. Trong đó, có thể phân thành 2 khu vực lớn là khu vực ngoại thành quá độ trong 10-15 năm nữa thành đô thị và khu vực ngoại thành ổn định theo quy hoạch chung. Từ đó, chú trọng các giải pháp quản lý quy hoạch xây dựng, kiến trúc cảnh quan đối với từng vùng...

Từ cơ sở này, đóng góp về giải pháp quản lý các xã nông thôn mới ven đô, TS. KTS Lê Thị Bích Thuận đã đưa ra khuyến nghị, các làng, xã theo quy hoạch sẽ trở thành quận, phường đang diễn ra quá trình đô thị hoá mạnh mẽ đang quản lý thuần tuý như nông thôn cần có định hướng thay đổi cách quản lý sao cho đáp ứng nhu cầu đô thị hoá trong thời gian gần. Các làng, xã theo quy hoạch không trở thành quận, phường nhưng là vùng hậu phương cung cấp những dịch vụ hậu cần nhất định cho đô thị, những khu vực này chưa biến thành đô thị trong thời gian gần, nhưng cũng không phải là nông thôn thuần tuý mà là một vùng nông thôn nhưng đan xen nhiều dịch vụ cho khu đô thị cần phải có hình thức quản lý đặc thù. Đặc biệt, xây dựng nông thôn mới ở các xã ven đô cần được định hướng rõ ngay từ quá trình quy hoạch, định hướng rõ xã thuần nông nào sẽ trở thành xã ven đô. Hay xã ven đô nào sẽ trở thành phường nhằm tránh bị lúng túng khi phát triển đô thị nóng không kịp với phát triển kinh tế.

Còn theo TS.KTS Phạm Anh Tuấn, Khoa Kiến trúc và Quy hoạch, trường Đại học Xây dựng Hà Nội, cần đưa ra các giải pháp đồng bộ. Trước mắt là, cần khai thác tính bản địa, giá trị đặc trưng gắn với yếu tố địa hình, hệ thống thủy văn. Hai là bảo tồn và phát huy giá trị cảnh quan văn hóa, bổ sung những yếu tố cảnh quan mới nhằm đáp ứng nhu cầu và lối sống hiện đại của cư dân. Ba là nâng cao giá trị khu vực sản xuất nông nghiệp thông qua việc khai thác không gian này theo hướng đa chức năng, biến các không gian sản xuất thành những không gian cảnh quan hấp dẫn, từ đó tạo ra những vùng sản xuất kết hợp với phát triển dịch vụ, du lịch mang bản sắc của địa phương.

Rõ ràng, so với các quận hiện nay, các huyện “thuận” hơn khi nhiều nơi vẫn giữ được bản sắc không gian kiến trúc, không gian văn hóa lâu đời vốn có. Do đó, nhiệm vụ hiện nay là cần phải tập trung giữ gìn, phát huy các giá trị bản sắc, tránh bị làm mai một trong quá trình đô thị hóa./.

Anh Tuấn

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Liên hoan Ban nhạc toàn quốc năm 2024: "Hút" hàng nghìn khán giả về Sơn Tây

Liên hoan Ban nhạc toàn quốc năm 2024: "Hút" hàng nghìn khán giả về Sơn Tây

(LĐTĐ) Sau 3 ngày (31/10 - 2/11), Liên hoan Ban nhạc toàn quốc năm 2024 đã khép lại, đánh dấu sự trở lại sôi động của các ban nhạc sống trong dòng chảy nghệ thuật biểu diễn, khẳng định vị trí không gì có thể thay thế được dẫu rằng đã đến thời của kỷ nguyên công nghệ 4.0. Đáng chú ý, trong những ngày biểu diễn, hàng nghìn khán giả từ khắp mọi miền đã đổ về Sơn Tây để thưởng lãm chương trình nghệ thuật đặc sắc này.
Google Maps tích hợp AI Gemini, sẵn sàng trả lời mọi câu hỏi về địa điểm

Google Maps tích hợp AI Gemini, sẵn sàng trả lời mọi câu hỏi về địa điểm

(LĐTĐ) Google Maps vừa nâng cấp tính năng vượt trội với sự hỗ trợ của AI Gemini, giúp người dùng có trải nghiệm du lịch và khám phá địa điểm thông minh, tiện lợi hơn bao giờ hết.
Thời tiết miền Bắc chuyển rét, Trung Bộ, Tây Nguyên có mưa lớn

Thời tiết miền Bắc chuyển rét, Trung Bộ, Tây Nguyên có mưa lớn

(LĐTĐ) Hiện nay, không khí lạnh tăng cường đang ảnh hưởng mạnh đến thời tiết miền Bắc và miền Trung, gây ra tình trạng rét tại Hà Nội và các tỉnh phía Bắc, trong khi miền Trung đối diện với những trận mưa lớn kèm nguy cơ ngập lụt, lũ quét và sạt lở đất.
Xây dựng các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài: Chỉ xây khi dự kiến thu đủ bù chi

Xây dựng các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài: Chỉ xây khi dự kiến thu đủ bù chi

(LĐTĐ) Ủng hộ chủ trương xây dựng các trung tâm văn hóa Việt Nam ở nước ngoài, tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn thành phố Hà Nội) cho rằng, phải cân nhắc thật kỹ về sự cần thiết và tính hiệu quả.
Phát huy hiệu quả mô hình “Cổng trường an toàn giao thông”

Phát huy hiệu quả mô hình “Cổng trường an toàn giao thông”

Sau thời gian triển khai, mô hình “Cổng trường an toàn giao thông” trên địa bàn quận Ba Đình bước đầu đã phát huy tác dụng, góp phần giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông trước cổng trường trước và sau giờ tan học. Mô hình này còn giúp xây dựng môi trường giao thông an toàn, thân thiện, góp phần đẩy lùi tình trạng vi phạm pháp luật về trật tự an toàn giao thông (TTATGT).
Quy định về phê duyệt phương án chữa cháy của cơ sở từ 16/12/2024

Quy định về phê duyệt phương án chữa cháy của cơ sở từ 16/12/2024

(LĐTĐ) Theo quy định mới, từ 16/12/2024, yêu cầu phê duyệt phương án chữa cháy của cơ sở theo quy trình chi tiết, bao gồm tiếp nhận, kiểm tra, và xử lý hồ sơ đúng thẩm quyền. Hồ sơ cần đáp ứng các tiêu chuẩn cụ thể và được lưu trữ cẩn thận.
Công đoàn ngành GTVT Hà Nội: Trao hỗ trợ cho đoàn viên bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3

Công đoàn ngành GTVT Hà Nội: Trao hỗ trợ cho đoàn viên bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3

(LĐTĐ) Ngày 2/11, Công đoàn ngành Giao thông Vận tải (GTVT) Hà Nội tổ chức đoàn công tác do đồng chí Tạ Thị Mỹ Thanh - Ủy viên Ban Chấp hành Công đoàn GTVT Việt Nam, Đảng ủy viên, Chủ tịch Công đoàn ngành GTVT Hà Nội làm Trưởng đoàn đã đến các đơn vị Công đoàn cơ sở để trao hỗ trợ cho đoàn viên công đoàn bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3.

Tin khác

Liên hoan Ban nhạc toàn quốc năm 2024: "Hút" hàng nghìn khán giả về Sơn Tây

Liên hoan Ban nhạc toàn quốc năm 2024: "Hút" hàng nghìn khán giả về Sơn Tây

(LĐTĐ) Sau 3 ngày (31/10 - 2/11), Liên hoan Ban nhạc toàn quốc năm 2024 đã khép lại, đánh dấu sự trở lại sôi động của các ban nhạc sống trong dòng chảy nghệ thuật biểu diễn, khẳng định vị trí không gì có thể thay thế được dẫu rằng đã đến thời của kỷ nguyên công nghệ 4.0. Đáng chú ý, trong những ngày biểu diễn, hàng nghìn khán giả từ khắp mọi miền đã đổ về Sơn Tây để thưởng lãm chương trình nghệ thuật đặc sắc này.
Hội khoẻ Hội Nhà báo thành phố Hà Nội mở rộng năm 2024 đã thành công tốt đẹp

Hội khoẻ Hội Nhà báo thành phố Hà Nội mở rộng năm 2024 đã thành công tốt đẹp

(LĐTĐ) Chiều nay (2/11), sau nhiều ngày thi đấu, tranh tài sôi nổi, quyết liệt, Hội khỏe Hội Nhà báo thành phố Hà Nội mở rộng lần thứ 29 năm 2024 đã chính thức khép lại.
Thanh Trì triển khai công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ

Thanh Trì triển khai công tác tuyển chọn, gọi công dân nhập ngũ

(LĐTĐ) Bước vào mùa tuyển quân năm nay, Ban Thường vụ Huyện ủy Thanh Trì đã ban hành Chỉ thị về công tác tuyển chọn gọi công dân nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân năm 2025.
Hà Nội: Phát triển toàn diện kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Hà Nội: Phát triển toàn diện kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số

(LĐTĐ) Giai đoạn 2019 - 2024, thành phố Hà Nội đã tập trung nguồn lực đầu tư thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, đẩy mạnh phát triển toàn diện kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và đã đạt được những kết quả quan trọng. Từ đó, rút ngắn khoảng cách về trình độ phát triển giữa vùng dân tộc miền núi và vùng nông thôn trên địa bàn Thành phố.
Đảng bộ Khối doanh nghiệp quận Tây Hồ đạt kết quả toàn diện trên các mặt công tác

Đảng bộ Khối doanh nghiệp quận Tây Hồ đạt kết quả toàn diện trên các mặt công tác

(LĐTĐ) Ngày 1/11, đã diễn ra Lễ kỷ niệm 10 năm thành lập Đảng bộ Khối doanh nghiệp quận Tây Hồ (3/11/2014 - 3/11/2024).
Huyện Sóc Sơn hoàn thành rà soát hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp

Huyện Sóc Sơn hoàn thành rà soát hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp

(LĐTĐ) Phó Bí thư Thường trực Huyện ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân (HĐND) huyện Sóc Sơn Nguyễn Nam Hà cho biết, công tác quản lý nhà nước về đất đai của huyện đã đạt được nhiều kết quả. Điển hình là hoàn thành rà soát hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp, phục vụ thiết lập quản lý bảo vệ, phát triển và khai thác tiềm năng, lợi thế diện tích rừng hiện có và diện tích đất được quy hoạch cho lâm nghiệp.
Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến Luật Thủ đô 2024 trên báo chí, mạng xã hội

Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến Luật Thủ đô 2024 trên báo chí, mạng xã hội

(LĐTĐ) Chiều 1/11, tại Hội nghị cung cấp thông tin chuyên đề và giao ban triển khai nhiệm vụ công tác báo chí Thành phố tháng 11 năm 2024 do Ban Tuyên giáo Thành ủy tổ chức, bà Phạm Thị Thanh Hương, Phó Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội đã thông tin về công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục Luật Thủ đô năm 2024.
Quận Thanh Xuân hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2024

Quận Thanh Xuân hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam năm 2024

(LĐTĐ) Ngày 31/10, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hà Nội phối hợp với quận Thanh Xuân tổ chức Lễ hưởng ứng “Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” năm 2024 tại Trường Trung học cơ sở (THCS) Thanh Xuân (quận Thanh Xuân).
Nhiều hoạt động sáng tạo sôi nổi tại Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024

Nhiều hoạt động sáng tạo sôi nổi tại Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024

(LĐTĐ) Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 với chủ đề “Giao lộ sáng tạo” diễn ra từ ngày 9 - 17/11, tập trung vào 3 trụ cột chính: Thiết kế, Cộng đồng và Sáng tạo. Lần đầu tiên, “Giao lộ sáng tạo” sẽ được thí điểm hình thành dọc theo 7 công trình di sản lịch sử tiêu biểu của Hà Nội với hơn 100 hoạt động sáng tạo sôi nổi.
Công an huyện Phú Xuyên đảm bảo an ninh chính trị địa phương

Công an huyện Phú Xuyên đảm bảo an ninh chính trị địa phương

(LĐTĐ) Thời gian qua, Công an huyện Phú Xuyên (Hà Nội) đã thực hiện có hiệu quả trên các mặt công tác, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng chống tội phạm, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Xem thêm
Phiên bản di động