Giảm thiểu chi phí, nâng cao hiệu quả thi hành án dân sự

Hoàn thiện các quy định về quyền, nghĩa vụ của đương sự

Trình bày tóm tắt Tờ trình dự án Luật, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi cho biết, dự thảo Luật gồm 5 chương, 96 điều; giảm 4 chương, lược bỏ 48 điều, giữ nguyên 1 điều, hợp nhất 131 điều thành 80 điều và bổ sung 15 điều so với Luật THADS hiện hành.

Liên quan đến những nội dung sửa đổi, bổ sung, dự thảo Luật quy định đầy đủ phạm vi bản án, quyết định do cơ quan THADS tổ chức thi hành để thống nhất với các Luật liên quan; quy định các nguyên tắc, các hành vi bị nghiêm cấm trong THADS. Hoàn thiện các quy định về quyền, nghĩa vụ của đương sự, người có quyền, nghĩa vụ liên quan; xã hội hóa hoạt động THADS. Trong đó, dự thảo đã dành Chương III (là một chương mới) quy định về Thừa hành viên và Văn phòng THADS.

Dự thảo Luật cũng hoàn thiện tổ chức, hoạt động; nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan THADS, người có thẩm quyền trong THADS, Viện Kiểm sát nhân dân, Toà án nhân dân; vai trò, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan trong hoạt động THADS.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Mai Lương Khôi. Ảnh: Quốc hội

Cùng với đó, dự thảo Luật hoàn thiện quy định về trình tự, thủ tục, rút ngắn thời gian, giảm thiểu chi phí, nâng cao hiệu quả THADS; tăng cường các điều kiện bảo đảm, đáp ứng yêu cầu quản lý và hoạt động THADS.

Tại Kết luận số 162-KL/TW Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã thống nhất chủ trương Đề án tiếp tục sắp xếp, tinh gọn bộ máy hệ thống thi hành án dân sự bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Theo đó, tại địa phương có 34 cơ quan thi hành án dân sự tỉnh, thành phố và 355 Phòng Thi hành án dân sự khu vực được đặt tương đồng, thống nhất với 355 Tòa án nhân dân, Viện kiểm sát nhân dân khu vực (thống nhất về số lượng, về phạm vi thẩm quyền hoạt động, về địa điểm đặt trụ sở làm việc và tên gọi).

Các Phòng Thi hành án dân sự khu vực có nhiệm vụ, quyền hạn tập trung vào công tác tổ chức thi hành án mà không thực hiện các nhiệm vụ về công tác tổ chức cán bộ, kế hoạch tài chính, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Quy định cụ thể để dễ triển khai thực hiện

Trình bày tóm tắt báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực Ủy ban tán thành việc ban hành Luật nhằm cụ thể hóa chủ trương, định hướng của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy nhà nước, tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, thực hiện xã hội hóa một số hoạt động THADS.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: Quốc hội

Đồng thời, khắc phục những tồn tại, hạn chế, vướng mắc, nâng cao hiệu quả công tác THADS và bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật.

Về phạm vi sửa đổi, theo Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, phạm vi và nội dung sửa đổi của Luật rất lớn. Do thời gian rất khẩn trương, để bảo đảm chất lượng và tiến độ để thông qua tại một kỳ họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị Chính phủ chỉ đạo tiếp tục hoàn thiện hồ sơ dự án Luật.

Trong đó, đối với nội dung mới làm thay đổi căn bản hoạt động THADS (như việc luật hóa Văn phòng THADS từ mô hình Thừa phát lại), đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo cân nhắc phương án quy định về mô hình, thẩm quyền, trình tự, thủ tục phù hợp, khả thi.

Thảo luận về dự án Luật, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao Luật THADS (sửa đổi) và khuyến khích nghiên cứu đưa vào các quy định cần thiết, cụ thể để sau dễ triển khai thực hiện vì Luật này liên quan quyền con người.

Nhấn mạnh tính chất khó khăn và phức tạp của công tác THADS, Chủ tịch Quốc hội đề nghị làm kỹ, đi sâu về quyền, nghĩa vụ của người được thi hành án và người thi hành án. Bên cạnh đó, cần lưu ý đến chi phí xác minh, điều kiện thi hành án; quy định về khiếu nại, tố cáo…

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, để đảm bảo chất lượng dự thảo Luật trình Quốc hội, cơ quan chủ trì soạn thảo cần khẩn trương tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến của các cơ quan tham gia thẩm tra của Quốc hội, các Ủy ban, các cơ quan hữu quan và ý kiến trong hồ sơ thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp để tiếp tục hoàn thiện dự thảo Luật.