Gặp trẻ đuối nước đừng dốc ngược, hãy ép tim, thổi ngạt đúng cách

Dù đã được cảnh báo nhiều lần, tuy nhiên tình trạng sơ cứu sai, đặc biệt là dốc ngược trẻ sau đuối nước vẫn tiếp tục xảy ra, gây hậu quả nghiêm trọng. Vừa qua, Khoa Điều trị tích cực Nội khoa – Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận 3 ca đuối nước nặng, trong đó chỉ có một trẻ được sơ cứu đúng cách, tiên lượng khả quan. Các trường hợp còn lại đều nguy kịch do không được thổi ngạt, ép tim kịp thời.

Trẻ đuối nước đang được điều trị tích cực tại Bệnh viện Nhi Trung ương.

Trường hợp thứ nhất là bé trai 6 tuổi, bị ngã xuống sông khi đang chơi đùa cùng bạn. Sau khi được gia đình phát hiện và đưa lên bờ, thay vì được cấp cứu ép tim, thổi ngạt đúng cách, thì trẻ lại bị bế chạy vòng quanh. Sau đó trẻ được đưa tới cơ sở y tế tại địa phương, được tiến hành cấp cứu ngừng tim đúng cách bằng ép tim và thổi ngạt kết hợp tiêm adrenalin. Sau khi có nhịp tim trở lại, trẻ được chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương. Mặc dù đã được hồi sức tích cực, nhưng hiện trẻ vẫn đang trong tình trạng nguy kịch.

Trường hợp thứ hai là trẻ nam 13 tuổi, bị đuối nước khi xuống ao nhặt quả cầu lông. Do không biết bơi, trẻ nhanh chóng bị đuối nước. Người dân phát hiện và đưa lên bờ, nhưng cũng không được cấp cứu đúng cách, trẻ bị vác dốc ngược và chạy vòng quanh. Sau một khoảng thời gian, tình trạng không cải thiện thì trẻ mới được tiến hành cấp cứu ép tim, thổi ngạt. Tuy nhiên, do thời gian ngừng tuần hoàn kéo dài hơn 30 phút, trẻ nhập viện trong tình trạng hôn mê sâu, có nguy cơ chết não, tiên lượng rất xấu dù đã được hồi sức tích cực.

May mắn hơn hai trẻ trên là bé trai 20 tháng tuổi, bị rơi xuống mương nước gần nhà. Sau khoảng 6 phút, trẻ được gia đình phát hiện và vớt trẻ lên trong tình trạng ngừng thở, tím tái. Ngay lập tức, trẻ được tiến hành cấp cứu ép tim thổi ngạt (không vác dốc ngược). Sau khoảng vài phút cấp cứu thì trẻ hồng hào trở lại, trẻ được đưa đến cơ sở y tế gần nhất rồi chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương. Hiện tại, trẻ cũng đang được tiến hành hồi sức tích cực với tiên lượng bệnh khả quan.

Bố bệnh nhi chia sẻ: “Gần đây có nhiều vụ đuối nước thương tâm xảy ra, nên gia đình cũng có tìm hiểu kiến thức sơ cấp cứu qua các phương tiện truyền thông. Khi phát hiện cháu bị đuối nước, chúng tôi đã đặt cháu nằm ngửa, ép tim và thổi ngạt tại chỗ. Thấy cháu bớt tím tái và có dấu hiệu tim đập trở lại, chúng tôi lập tức đưa cháu đến cơ sở y tế gần nhất để được sơ cứu kịp thời”.

Theo Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Văn Thắng – Khoa Điều trị tích cực Nội khoa, Bệnh viện Nhi Trung ương: Khi phát hiện một trẻ bị đuối nước, có ngừng thở ngừng tim, việc cấp cứu ép tim thổi ngạt là biện pháp cấp cứu quan trọng nhất giúp cải thiện tiên lượng và kết quả điều trị cho trẻ.

Tuy nhiên, có một thực tế đáng lo ngại là nhiều trẻ bị sơ cứu sai cách bằng cách bị bế dốc ngược và chạy vòng quanh, dẫn đến mất “thời gian vàng” trong hồi sức cấp cứu cho một trẻ có ngừng thở ngừng tim. Hậu quả dẫn tới tình trạng tổn thương các cơ quan, đặc biệt là thiếu oxy não trầm trọng dẫn tới chết não. Bên cạnh đó, việc dốc ngược trẻ tạo nguy cơ nước, thức ăn, dịch dạ dày trào ngược vào đường hô hấp, làm gia tăng tổn thương phổi ở giai đoạn sau, khiến việc điều trị trở nên khó khăn.

Khi gặp một trẻ đuối nước, người sơ cứu cần làm theo các bước sau: Gọi trợ giúp; đưa trẻ ra khỏi mặt nước; đánh giá nhanh tình trạng của trẻ; tiến hành hồi sức tim phổi nếu trẻ không tỉnh; đánh giá tình trạng của trẻ sau hồi sức tim phổi, nếu trẻ tỉnh cần đặt trẻ ở tư thế an toàn và nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế; nếu trẻ vẫn chưa tỉnh hoặc không thở, phải tiếp tục hồi sức tim phổi cho tới khi hỗ trợ của nhân viên y tế.

Theo các bác sĩ, trẻ em có nguy cơ đuối nước vào bất cứ thời điểm nào trong năm. Tuy nhiên, mùa hè là giai đoạn có số ca đuối nước nhập viện cao nhất, do trẻ nghỉ học ở nhà, thời tiết nắng nóng nên trẻ thích chơi với nước, được đưa đi bơi hoặc du lịch.

Để phòng tránh đuối nước cho trẻ, người lớn cần để ý, quản lý, giám sát trẻ mọi lúc mọi nơi. Đồng thời, cần giáo dục cho trẻ các kỹ năng phòng tránh đuối nước và dạy trẻ bơi an toàn. Tuyên truyền và phổ biến cho trẻ các biện pháp sơ cấp cứu đuối nước đúng cách cho người dân; tập huấn các lớp sơ cấp cứu cơ bản cho cộng đồng.

Đối với các khu vực bể bơi cộng cộng phải thiết kế độ sâu phù hợp với lứa tuổi, có đầy đủ phương tiện cứu hộ và cấp cứu; được giám sát bởi nhân viên cứu hộ được huấn luyện các kỹ năng cứu hộ. Các xô, chậu, chum chứa nước phải được đậy kín; ao, sông, hồ phải có rào chắn đảm bảo trẻ nhỏ không thể tự ý đi vào…