Chuyện về bản người Mông khai hoang, vỡ đất trên đỉnh Pha Đin

(LĐTĐ) Với sự giúp sức của Đảng, Nhà nước và chính quyền địa phương, những năm qua, đồng bào dân tộc Mông sinh sống trên đỉnh đèo Pha Đin (tỉnh Điện Biên) dần thoát khỏi đói nghèo, lạc hậu, đời sống kinh tế ổn định, phát triển dòng tộc và tỏa đi muôn nơi đúng nghĩa như tên gọi: “Tỏa Tình”.
Những chuyện kỳ lạ quanh chân đèo Pha Đin Rét đậm, rét hại xuất hiện ở vùng núi, có băng giá ở đèo Pha Đin

Đi tìm miền đất hứa

Những ngày cuối năm, chúng tôi ngược Quốc Lộ 6 hướng đến xã Tỏa Tình, huyện Tuần Giáo, tỉnh Điện Biên. Càng gần trung tâm xã, tầm mắt bị che khuất và khó đi hơn bởi đâu đâu cũng phủ lớp sương mù dày đặc, giăng kín lối.

Trong ngày đông giá, nhìn từ trên cao, bản làng cũng chìm trong màn sương, thi thoảng làn khói bếp từ những mái nhà mới dựng bay lên, uốn lượn như bức tranh sơn dầu hữu tình, yên bình. Sương nặng dần, tạo thành hơi nước đọng lại thành hạt, rơi lộp độp bên hiên nhà, đều đặn giống như nhịp sống bao đời nay của đồng bào dân tộc Mông nơi đây.

Chuyện về bản người Mông khai hoang, vỡ đất trên đỉnh Pha Đin
Người dân vỡ đất, trồng trọt, canh tác trên đỉnh Pha Đin.

Trong ngôi nhà gỗ rộng rãi, sạch sẽ mới dựng còn phảng phất mùi sơn, ông Mùa Giàng Páo (gần 90 tuổi), bản Lồng, xã Tỏa Tình hồi tưởng câu chuyện mà cha ông mình đã kể lại: Trước đây, cũng bởi tập quán canh tác lạc hậu mà cha ông tôi thường xuyên bỏ đất, phá rừng làm nương rẫy.

Mỗi lần di cư là một lần dắt díu vợ con và cả gia tài đeo trên lưng. Sau những cuộc di cư mỏi mệt ấy, đến đỉnh Pha Đin người Mông quyết định dừng chân và hình thành nên cộng đồng bản Mông. Đến ông Páo cũng là đời thứ 7 của dòng họ Mùa sinh sống trên mảnh đất này…

Lý giải về tên gọi vùng đất mình đang sinh sống, ông Páo cho biết ngày trước, Tỏa Tình có tên “Ta Tiến”, theo tiếng Thái thì “Ta” có nghĩa là nước, “Tiến” có nghĩa là ong. Sở dĩ có tên gọi như vậy là bởi ở khu vực này trước là một khe nước rất lớn, có nhiều ong. Người dân tộc Thái ở xã Quài Nưa của huyện thường lui tới đó lấy măng, hái rau, rồi đặt cho bản là “Ta Tiến”.

Chuyện về bản người Mông khai hoang, vỡ đất trên đỉnh Pha Đin
Ông Mùa Giàng Páo (người ở giữa) hồi tưởng câu chuyện của cha ông.

Khi dòng tộc của gia đình ông di cư từ Mù Cang Chải đến đây đã phiên âm không chuẩn nên đọc lệch thành Tủa Tình. Theo tài liệu được ghi chép lại, trước khi cách mạng thành công, đây còn là nơi nuôi dấu cách mạng cẩn mật, quân đội ta đã nhiều lần chặn đánh quân địch, cắt đứt con đường định tiến vào Điện Biên - Lai Châu thành công. Đội xung phong Quyết Tiến - 1 trong 4 đội võ trang tuyên truyền chủ yếu của liên khu 10, thành lập ngày 15/3/1948, gồm 116 cán bộ, chiến sỹ do đồng chí Lý Bạch Luân và Trần Hồng Quân chỉ huy là một điển hình về các cuộc chiến chia rẽ, phá bốt đồn địch tại nơi này.

Sau cách mạng hoàn thành, cuộc sống của người Mông nơi đây ổn định rồi tỏa đi các muôn nơi ở Tây Bắc. Dòng họ Mùa cũng không ngoại lệ, cứ thế sinh sôi, nảy nở và an cư ở Tỏa Tình, rồi đến xã Pú Nhung và nhiều địa phương khác trên địa bàn tỉnh. Bởi vậy, mà người dân đã đặt tên cho nơi đây là Tỏa Tình”, ông Páo tự hào.

Vỡ núi, khai hoang xây dựng cuộc sống mới

Là vùng đất có đồi núi cao chiếm phần lớn diện tích nên khi quyết tâm định cư trên đỉnh Pha Đin, người Mông ở Tỏa Tình đã không quản gian khó mà bắt tay ngay vào công cuộc vỡ núi tra hạt.

So với nhiều vùng đất khác mà họ từng đi qua, Tỏa Tình quanh năm có khí hậu mát mẻ, nhiệt độ khá thấp và mùa đông thường lạnh giá, thậm chí xuất hiện sương muối. Do vậy, ngoài cây lương thực chính như lúa, ngô, người dân đã mạnh dạn trồng thêm nhiều loại cây khác như: Cà phê, sa nhân, sơn tra… và hy vọng những cây trồng này sẽ biến khó khăn thành lợi thế và phát triển phù hợp với điều kiện khí hậu thổ nhưỡng.

Ngoảnh lại đã 7 đời người, bước chân người Mông đi đến đâu, đất rừng được khai khẩn, biến thành nơi chăn nuôi, trồng trọt đến đó. Dần dần, những ngôi nhà gỗ mái xanh, mái đỏ lần lượt được dựng lên xung quanh triền núi, hình thành cộng đồng thôn, bản.

Ông Lê Ngọc Sơn, Bí thư Đảng ủy xã Tỏa Tình cho biết: “Thay vì bỏ hoang đất, người dân Tỏa Tình tận dụng mọi nơi để trồng sa nhân, khóm bên hiên nhà, lưng chừng núi, khóm trên nương hay xen kẽ dưới tán rừng. Đến nay, xã là một trong những địa phương có diện tích sa nhân lớn nhất tỉnh với hơn 120ha sa nhân và trở thành “thủ phủ” của loại cây dược liệu quý này”.

Không dừng lại ở đó, người Mông Tỏa Tình còn tự ươm trồng và sử dụng giống cà phê chè Catimor. Chẳng phụ công người chăm bón, cây cà phê phát triển xanh tốt, quả sai trĩu cành dù chủ yếu trồng theo kinh nghiệm, không tạo bậc thang, không trồng theo đường đồng mức. Từ vài ba héc ta ban đầu, bà con đã nhân rộng diện tích 370,6ha tập trung ở 4 bản: Chế Á, Hua Xa A, Hua Xa B và Háng Tàu. Nhờ đức tính cần cù, chịu thương chịu khó, đến nay tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo của xã cũng giảm đáng kể.

Chuyện về bản người Mông khai hoang, vỡ đất trên đỉnh Pha Đin
Người dân xã Tỏa Tỉnh thu hoạch cà phê.

Bền bỉ liên tục trong nhiều năm, chính quyền huyện Tuần Giáo luôn đồng lòng, chung sức chia sẻ gian khó với đồng bào Mông trên đỉnh Pha Đin. Những con đường được bê tông hóa; những công trình trường, lớp học, trạm y tế, nhà văn hóa được xây dựng khang trang, điện lưới quốc gia thắp sáng bản làng... là minh chứng góp phần quan trọng nâng cao đời sống của người dân.

Đáp ơn Đảng, Nhà nước, không chỉ cần cù, chịu khó lao động sản xuất, người Mông trên đỉnh Pha Đin còn luôn đoàn kết, đi đầu trong phong trào bảo vệ an ninh trật tự. Năm 2021, xã được lựa chọn để xây dựng điển hình về phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc của huyện. Ngoài ra, người Mông luôn giữ gìn nhiều bản sắc dân tộc, trong đó có cả văn hoá vật thể, phi vật thể.

Dù cuộc sống hiện đại ngoài kia đã và đang có nhiều biến đổi tác động không nhỏ đến đời sống hàng ngày, song văn hoá của bà con luôn được bảo tồn, làm giàu và trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Trong kho tàng văn hoá đa dạng và phong phú đó, lễ hội truyền thống luôn đóng vai trò không thể thay thế. Tiêu biểu là lễ Gầu Tào, Nào Sồng hay Nào Cống và ăn Tết; mỗi một lễ hội đều thể hiện tính cộng đồng riêng một các sâu sắc và mang đậm giá trị văn hóa… Tất cả đã viết lên bài ca “vỡ đất” tự hào của đồng bào dân tộc Mông trên đỉnh Pha Đin.

Lê Thắm - Phương Mai

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

(LĐTĐ) Ngày 29/3, Đoàn công tác của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Thành phố Hà Nội do đồng chí Phạm Quang Thanh - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, Thành ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Hà Nội làm trưởng đoàn đã đến thăm, học tập, trao đổi kinh nghiệm công tác Công đoàn với LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh.
Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, sau một ngày làm việc khẩn trương, tập trung, nghiêm túc, dân chủ và hiệu quả, kỳ họp chuyên đề - kỳ họp thứ 15 Hội đồng nhân dân (HĐND) Thành phố đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra và thành công tốt đẹp.
Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết Ban hành danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) của thành phố Hà Nội.
Nhiều tồn tại trong hoạt động đấu thầu tại Thành phố Hồ Chí Minh

Nhiều tồn tại trong hoạt động đấu thầu tại Thành phố Hồ Chí Minh

(LĐTĐ) Trong Báo cáo 1504 gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đã chỉ rõ nhiều tồn tại, hạn chế trong công tác đấu thầu trên địa bàn Thành phố trong năm 2023.
Giao ông Nguyễn Đình Hưng phụ trách, điều hành Sở Y tế Hà Nội

Giao ông Nguyễn Đình Hưng phụ trách, điều hành Sở Y tế Hà Nội

(LĐTĐ) Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh giao ông Nguyễn Đình Hưng, Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Hà Nội phụ trách, điều hành Sở Y tế sau khi bà Trần Thị Nhị Hà được điều động đến nhận công tác tại Ban Dân nguyện, thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Công đoàn Nghệ An sẽ triển khai Tháng Công nhân năm 2024 với nhiều hoạt động đổi mới

Công đoàn Nghệ An sẽ triển khai Tháng Công nhân năm 2024 với nhiều hoạt động đổi mới

(LĐTĐ) Tháng Công nhân năm 2024 được Ban Thường vụ Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An xây dựng với chủ đề “Đoàn kết công nhân - Triển khai Nghị quyết”.
Giám sát, đánh giá 145 dự án đầu tư công trên địa bàn Đồng Nai

Giám sát, đánh giá 145 dự án đầu tư công trên địa bàn Đồng Nai

(LĐTĐ) Trong năm 2024 tỉnh Đồng Nai sẽ giám sát, đánh giá đối với 145 dự án đầu tư công nhằm kiểm tra việc chấp hành quy định về quản lý dự án của chủ đầu tư và quá trình giải ngân vốn.

Tin khác

Nỗ lực đưa thương hiệu tương truyền thống vươn xa

Nỗ lực đưa thương hiệu tương truyền thống vươn xa

(LĐTĐ) Với mong muốn giữ nghề truyền thống của quê hương, tạo thêm việc làm cho lao động tại địa phương và đưa thương hiệu tương Việt Hùng (Đông Anh) trở thành sản phẩm uy tín, Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Việt Hùng đã chủ động thành lập mô hình hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế hộ gia đình thông qua việc thành lập Tổ liên kết sản xuất tương.
Giới thiệu tài liệu "Hỗ trợ hành vi tích cực cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ"

Giới thiệu tài liệu "Hỗ trợ hành vi tích cực cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ"

(LĐTĐ) Nhằm cung cấp thêm kiến thức và kỹ năng để cha mẹ có thể thực hành hỗ trợ cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ tại gia đình, ngày 28/3, tại Hà Nội, Quỹ Bảo trợ em Việt Nam tổ chức Hội thảo giới thiệu tài liệu "Hỗ trợ hành vi tích cực cho trẻ có rối loạn phổ tự kỉ”.
Cơ hội giúp lao động nữ tạo lập sinh kế bền vững

Cơ hội giúp lao động nữ tạo lập sinh kế bền vững

(LĐTĐ) Mô hình “Cùng MAGGI nấu nên cơ nghiệp”, đã cung cấp kiến thức kinh doanh, kỹ năng nấu nướng, hỗ trợ vốn cho nhiều chị em khởi nghiệp, mở mới hoặc nâng cấp quán ăn, từ đó phát triển bản thân, xây dựng mô hình dịch vụ gia đình, góp phần phát triển kinh tế gia đình và truyền cảm hứng cho cộng đồng.
Bàn giao 11 hệ thống máy lọc nước cho các trường học tại Đà Nẵng

Bàn giao 11 hệ thống máy lọc nước cho các trường học tại Đà Nẵng

(LĐTĐ) Quỹ Coca-Cola Foundation - Tổ chức từ thiện toàn cầu thuộc Công ty Coca-Cola vừa phối hợp cùng Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Đà Nẵng và Trung tâm Sức khỏe Gia đình và Phát triển Cộng đồng - CFC Việt Nam tổ chức bàn giao 11 hệ thống máy lọc nước uống tại vòi cho các trường THCS trên địa bàn thành phố Đà Nẵng.
Lan tỏa những câu chuyện cảm động về cha và con gái

Lan tỏa những câu chuyện cảm động về cha và con gái

(LĐTĐ) Sáng ngày 27/3, Tạp chí Gia đình Việt Nam đã tổ chức Lễ phát động cuộc thi viết về “Cha và con gái” lần thứ 2, năm 2024.
Tháng Ba nói gì với em

Tháng Ba nói gì với em

(LĐTĐ) Tháng ba, với những cơn gió ấm áp thổi qua, đã gửi đến em lời yêu thương nhẹ nhàng. Trong ánh mắt anh tràn đầy trìu mến, em tìm thấy câu trả lời cho những băn khoăn của mình. Đôi mắt ấy, như đang kể em nghe về một mùa xuân đang sắp qua, về một thế giới đầy sắc màu và niềm vui mới mẻ.
Cây Gòn - người bạn tuổi thơ

Cây Gòn - người bạn tuổi thơ

(LĐTĐ) Men theo con đường cỏ, băng qua những ô ruộng xinh xinh là đường mòn dẫn về xóm tôi, một xóm nghèo trên dải đất hẹp miền Trung. Nhìn từ xa, xóm nhỏ bao trùm bởi một màu xanh cây cỏ. Mỗi dịp xuân về, cây lá hân hoan, rặng dừa, rặng tre xanh mướt rì rào. Những lùm chuối non tơ ong óng màu nắng mới. Chỉ riêng cây gòn đầu xóm đứng sừng sững với những chùm trái xanh treo lủng lẳng, đung đưa như một tháp nến khổng lồ xanh rờn, thật đẹp mắt. Chắc là cây muốn đón chào chúng tôi, những người làng thân yêu đi xa trở về.
Hàng chục nghìn người “cháy” hết mình tại sự kiện vì môi trường “Ngày hội Xanh”

Hàng chục nghìn người “cháy” hết mình tại sự kiện vì môi trường “Ngày hội Xanh”

(LĐTĐ) Ngày 24/3, sự kiện “Ngày hội Xanh” do Quỹ Vì tương lai xanh (thuộc tập đoàn Vingroup) lần đầu tiên tổ chức đã diễn ra trên quy mô lớn tại tại Grand World, Ocean City. Chuỗi hoạt động về môi trường sôi động, hấp dẫn đã thu hút hàng chục nghìn người tham gia.
Triển khai nhiều giải pháp nhằm chặn tin nhắn rác

Triển khai nhiều giải pháp nhằm chặn tin nhắn rác

(LĐTĐ) Để ngăn chặn tin nhắn rác, Bộ Thông tin và Truyền thông tiếp tục triển khai các biện pháp bảo đảm sim chính chủ, xử lý triệt để tình trạng một thuê bao sở hữu nhiều sim, quy định nghĩa vụ của doanh nghiệp phải xác thực, quản lý thông tin thuê bao, xử lý các sim có thông tin không đầy đủ…
Ngày 26/3, ký ức của những năm 90

Ngày 26/3, ký ức của những năm 90

(LĐTĐ) Ngày 26/3 không chỉ là dấu mốc của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh mà còn gợi nhớ tuổi trẻ rực rỡ, nhiệt huyết của thế hệ 8x đời đầu, khi Huy hiệu đoàn là niềm tự hào, là ước mơ và sự trưởng thành.
Xem thêm
Phiên bản di động