Bứt phá với chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo ở địa phương

Cơ hội lớn để các địa phương bứt phá

Ngày 16/10/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Hội nghị Tập huấn quản lý nhà nước về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo cho lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ địa phương.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh, trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương, các hoạt động về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phải được xem là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và công nghệ Bùi Hoàng Phương phát biểu khai mạc tại Hội nghị.

Thứ trưởng khẳng định, chưa bao giờ công tác khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số lại được quan tâm sâu sắc, toàn diện như hiện nay. Đây là cơ hội lớn để các địa phương bứt phá, nhưng cũng đặt ra những yêu cầu mới về tổ chức, nguồn lực và năng lực thực thi.

Theo Thứ trưởng, từ sau khi hai Bộ hợp nhất, Bộ Khoa học và Công nghệ đã trình Quốc hội 5 dự án luật lớn và trong vài tháng tới sẽ tiếp tục trình thêm 5 dự án luật mới - một khối lượng công việc mang tính lịch sử của ngành trong một năm. Đặc biệt, Luật Trí tuệ nhân tạo (AI) - một trong những đạo luật tiên phong mà mới chỉ vài quốc gia trên thế giới ban hành sẽ sớm được trình Quốc hội. Đây là thách thức lớn, nhưng cũng là dịp để ngành khoa học và công nghệ thể hiện rõ vai trò dẫn dắt trong bối cảnh hội nhập số toàn cầu.

Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương đề nghị lãnh đạo các Sở Khoa học và Công nghệ đặc biệt quan tâm ba nhóm nhiệm vụ lớn: Cần nâng cao hiệu quả đầu tư và quản lý vốn khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; hình thành và phát triển các khu công nghệ số tập trung, gắn với nhu cầu thực tiễn của địa phương; đẩy mạnh triển khai hệ thống dữ liệu và báo cáo trực tuyến dùng chung, hướng tới quản trị số thống nhất toàn ngành.

Báo cáo về “Quản lý nhà nước về công nghiệp công nghệ số” tại Hội nghị, ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp Công nghệ thông tin cho biết, ngành công nghiệp công nghệ số Việt Nam đang tăng trưởng ấn tượng, thể hiện rõ vai trò động lực trong nền kinh tế số quốc gia.

Theo báo cáo, doanh thu tháng 9/2025 đạt 482.174 tỷ đồng, tăng 47,9% so với cùng kỳ năm 2024; lũy kế đến tháng 9/2025 đạt 3.749 nghìn tỷ đồng, tăng 29,6%, hoàn thành 88% kế hoạch năm. Kim ngạch xuất khẩu phần cứng, điện tử tháng 9 đạt 16,8 tỷ USD, tăng 44%; lũy kế 9 tháng đạt 129,3 tỷ USD, tăng 30%, tương đương 81% kế hoạch năm 2025. Hiện, toàn ngành có gần 78.000 doanh nghiệp công nghệ số, sử dụng khoảng 1,9 triệu lao động.

Một dấu mốc nổi bật là Luật Công nghiệp công nghệ số - đạo luật mới thay thế hành lang pháp lý cũ về công nghiệp công nghệ thông tin, đánh dấu bước phát triển mới, mở rộng sang lĩnh vực bán dẫn, AI và tài sản số.

Xây dựng mô hình chuyển đổi số phù hợp

Trình bày tại Hội nghị, ông Trần Quang Hưng, Quyền Giám đốc Trung tâm Công nghệ thông tin, Bộ đang xây dựng mô hình chuyển đổi số phù hợp với giai đoạn phát triển mới, coi đây là nhiệm vụ cốt lõi, có ý nghĩa chiến lược, định hình toàn bộ tiến trình phát triển số trong 5-10 năm tới.

Mô hình này được thiết kế dựa trên những câu hỏi cốt lõi gắn với thực tiễn tổ chức, bảo đảm tính khả thi và hiệu quả, đồng thời đáp ứng yêu cầu của Nghị quyết 57-NQ/TW và Đề án 06 với tinh thần triển khai quyết liệt, có trọng tâm. Quan điểm xuyên suốt là "lấy dữ liệu làm trung tâm", bắt đầu từ nghiệp vụ và dữ liệu hiện hữu, ưu tiên tích hợp - dùng chung - chia sẻ, đồng thời bảo đảm lộ trình linh hoạt và khả thi. Cách tiếp cận được xác định là kết hợp linh hoạt giữa đầu tư, thuê và thử nghiệm nhằm tối ưu nguồn lực và hiệu quả triển khai.

Toàn cảnh Hội nghị.

Bộ Khoa học và Công nghệ cũng định hướng phát triển ba nhóm nền tảng và hệ thống chính: Nhóm nền tảng số cốt lõi, nhóm hệ thống dùng chung và nhóm hệ thống nghiệp vụ chuyên ngành. Một số nền tảng dùng chung giữa Bộ và địa phương được xác định gồm: Nền tảng quản trị số duy nhất "One MST" và Nền tảng quản trị số - Super App quản lý điều hành.

Tất cả các hệ thống mới đều phải xác định rõ dữ liệu chính, bảo đảm khả năng tái sử dụng và chia sẻ. Các hệ thống dùng chung sẽ được triển khai dưới dạng mini app, tích hợp lên nền tảng quản trị số thống nhất. Song song đó, Bộ xây dựng Bộ chỉ số đánh giá chuyển đổi số ở cả cấp Bộ và cấp đơn vị, tiến hành đánh giá định kỳ, công khai kết quả, đồng thời hình thành cơ chế giám sát và cảnh báo.

Về bảo đảm an toàn, an ninh mạng, Bộ áp dụng mô hình bảo vệ 4 lớp, tổ chức giám sát, cảnh báo sớm, ứng cứu sự cố, ban hành quy chế và kiểm soát vận hành hệ thống an toàn.

Giai đoạn tới, Bộ sẽ tận dụng sức mạnh dữ liệu từ Trung tâm Dữ liệu quốc gia, khai thác Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia để đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm giấy tờ, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân. Các dịch vụ công sẽ được thực hiện hoàn toàn điện tử; Cổng Dịch vụ công Quốc gia sẽ kết nối trực tiếp với hệ thống giải quyết thủ tục hành chính của các bộ, ngành, địa phương qua thông điệp điện tử có ký số, đảm bảo liên thông và an toàn dữ liệu.