Kỷ niệm 62 năm ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2016)

Bác sĩ Trần Duy Hưng: Chủ tịch Thành phố của dân, vì dân

Bác sĩ Trần Duy Hưng sinh ngày 16/01/1912 tại phố Hàng Bông Thợ Nhuộm. Ông chính tên là Phạm Thư. Quê nội ở thôn Hòe Thị (làng Canh) nay thuộc phường Phương Canh, huyện Nam Từ Liêm, Hà Nội. Ông nội của ông là một lương y nổi tiếng. Bố ông là một công chức mẫn cán.
bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527 Thủ tướng phê chuẩn ông Nguyễn Đức Chung làm Chủ tịch thành phố Hà Nội
bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527 Đẩy nhanh thi công các công trình trọng điểm đảm bảo cấp điện an toàn, ổn định
bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527 TPHCM: Chủ tịch thành phố thả cá, người dân nhộn nhịp câu

Hồi trẻ Trần Duy Hưng là học sinh Trường Bưởi (nay là Trường Chu Văn An). Sau ông vào học Đại học Y Hà Nội. Ông tích cực tham gia các phong trào thanh niên, sinh viên, có uy tín trong giới nhân sĩ, trí thức, là lãnh tụ phong trào Hướng đạo sinh Bắc kỳ dưới sự dẫn dắt của Huynh trưởng (anh cả) Hoàng Đạo Thúy.

Năm 1939 ông tốt nghiệp Đại học Y Hà Nội với thành tích xuất sắc. Cùng thời ông có các ông Tôn Thất Tùng, Phạm Ngọc Thạch. Ở tuổi 30 tuổi, Trần Duy Hưng đã là một bác sĩ đa khoa nổi tiếng. Ông cùng gia đình mở một bệnh viện đa khoa tại số 73 phố Thợ Nhuộm. Bà Trần Thị Mỹ em gái ông làm y tá kiêm hộ sinh. Bệnh viện của ông chữa bệnh miễn phí cho người nghèo. Nơi đây cũng là địa chỉ “bí mật” che giấu cán bộ trước cách mạng ngay giữa lòng thành phố. Đỗ Nhuận, Văn Cao, Nguyễn Đình Thi v.v.. mỗi lần bị địch truy lùng lại vào bệnh viện Thợ Nhuộm làm “bệnh nhân bất đắc dĩ”.

Sau ngày Nhật đảo chính Pháp, với tiếng tăm và uy tín của ông trong giới nhân sĩ, trí thức, thanh niên, người dân Hà nội. Bảo Đại mời ông ra làm Bộ trưởng Thanh niên nhưng ông từ chối.

bac si tran duy hung chu tich thanh pho cua dan vi dan 43527
Bác sĩ Trần Duy Hưng cùng đoàn quân về tiếp quản Thủ đô.

Phẩm chất tốt đẹp, lòng nhân ái, tính yêu nước thương dân cao cả của Bác sĩ Trần Duy Hưng được Chủ tịch Hồ Chí Minh quý mến, tin tưởng. Một tuần sau ngày cướp chính quyền (19/8/1945) Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đến thăm nhà bác sĩ Trần Duy Hưng. Trong bữa cơm thân mật tại 73 phố Thợ Nhuộm. Bác Hồ đã đề nghị bác sĩ Trần Duy Hưng đảm nhiệm chức vụ Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội. Bác sĩ Trần Duy Hưng thưa với Bác: “Cảm ơn cụ. Mong cụ chọn người xứng đáng hơn vì tôi chỉ biết khám chữa bệnh không quen làm lãnh đạo". Chủ tịch Hồ Chí Minh bảo: “Bản thân tôi cũng chưa bao giờ lãnh đạo một đất nước. Chúng ta phải vừa làm vừa học thôi”. Sau những đêm ngày suy nghĩ sâu lắng lời tâm sự chân tình của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bác sỹ Trần Duy Hưng nhận lời. Từ ngày 30/8/1945 ở tuổi 33, ông đảm nhận chức vụ Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội.

Ngày 6/1/1946 nhân dân cả nước nô nức đi bầu cử đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội lựa chọn được 6 đại biểu. Người cao phiếu nhất là Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cao phiếu thứ hai là bác sỹ Trần Duy Hưng.

Sau khi Pháp đánh chiếm Hà Nội. Bác sỹ Trần Duy Hưng theo chính phủ lên chiến khu Việt Bắc giữ chức Thứ trưởng Bộ Nội Vụ (từ tháng 4/1947 đến năm 1954).

Tháng 6/1954 ông làm Thứ trưởng Bộ Y tế. 10/10/1954 Giải phóng Thủ đô, bác sỹ Trần Duy Hưng trở về Hà Nội, ông đảm đương nhiệm vụ Phó Chủ tịch Ủy ban quân chính Hà Nội rồi trở lại chức danh Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội (4/11/1954).

Là một Chủ tịch Thủ đô của cả nước, ông luôn nhớ lời khuyên của Bác “Chúng ta phải vừa học, vừa làm thôi”.

Những năm 60 thế kỷ 20, trong phong trào diệt giặc dốt, ông thường cùng cụ Hồ Đắc Điềm (phụ trách bình dân học vụ), đạp xe đạp đến từng lớp học bình dân ngồi lặng lẽ xem mọi người dạy và học.

Để nâng cao đời sống người dân, ông sát sao khuyến khích dẫn dắt nền nông nghiệp thành phố đạt năng suất lúa Hà Nội cao nhất miền Bắc (trước cả Thái Bình). Ngành Chăn nuôi, trồng rau, hoạt động thương nghiệp cũng đứng đầu cả nước. Những năm tháng chiến tranh, Hà nội là nơi có thanh niên lên đường nhập ngũ nhiều nhất. Ông có 2 con trai Trần Quốc Ân, Trần Chiến Thắng đều xung phong nhập ngũ vào chiến trường đánh giặc.

Ông thường tự lái xe đi khắp nơi giải quyết công việc kiểm tra chống lụt, bảo vệ đê điều. Biết nhà máy dệt 8/3 thiếu điện, nhà máy cơ khí thiếu nguyên liệu, ông lái xe đến tận nơi tìm cách tháo gỡ. Năm tháng Hà Nội bị máy bay Mỹ ném bom, ông tự lái xe đến nơi có nhà đổ, người chết, bị thương cùng y tá, bác sĩ băng bó chăm sóc người bị nạn.

Điều đáng nói suốt những tháng năm làm Chủ tịch UBNDTP. Hà Nội ông chưa từng có thư ký giúp việc, nên ông tự soạn thảo công văn, thư từ, bài phát biểu.

Suốt 15 năm ông không hề biết lương hàng tháng bao nhiêu, khi cán bộ dưới quyền phát hiện lương ông chỉ bằng lương Thứ trưởng (đáng ra phải là lương Bộ trưởng) khi tăng lương ông cũng không quan tâm.

Ông tập hợp những trí thức tư sản yêu nước: Trần Văn Lai, Khuất Duy Tiến, Nghiêm Tử Trinh, Trinh Văn Bôn cùng nhau đóng góp công sức, tài năng trí tuệ cho sự nghiệp phát triển thành phố lớn mạnh. Với tâm hồn, tình yêu mãnh liệt, ông khát khao thành phố quay mặt ra sông Hồng hòa mình để con sông thành thực thể của Thủ đô thân yêu.

Vị Chủ tịch thành phố là người luôn vì dân, quý trọng yêu mến nhân dân. Có một hôm khi đi qua Hồ Gươm thấy một anh công an trẻ quát tháo bà hàng rong rồi cầm chiếc mẹt đựng bánh, kẹo, khoai lạc của bà hất xuống đất. Chủ tịch Trần Duy Hưng đến trước mặt anh công an và nói “Nếu bà cụ bán hàng là mẹ đẻ của anh thì anh có dám làm như thế không”. Anh công an phải cúi xuống nhặt bánh kẹo, khoai, lạc, xếp lại tử tế bưng lên đưa trả lại bà bán hàng.

Đại tướng Võ Nguyên Giáp nói về bác sỹ Trần Duy Hưng: “Ông là người của nhân dân, vì nhân dân, một trí thức để lại tấm gương sáng cho thế hệ trí thức hôm nay và mai sau noi theo”.

Năm 1999 để tưởng nhớ công lao của vị Chủ tịch Ủy ban hành chính Hà Nội, bác sỹ Trần Duy Hưng người đã 25 năm giữ cương vị trọng trách lãnh đạo thành phố trải qua cuộc chiến tranh khốc liệt và những tháng năm nỗ lực xây dựng Thủ đô Hà Nội vững mạnh. Thành phố quyết định đặt tên đường Trần Duy Hưng. Đường Trần Duy Hưng dài 1,6km tiếp nối đường Nguyễn Chí Thanh (trong cuộc bình chọn do Bộ Giao thông Vận tải tổ chức, đây là con đường đẹp nhất Việt Nam năm 2001 và 2003) trục đường Đông Tây của thành phố từ Hồ Tây đến đại lộ Thăng Long, đường Trần Duy Hưng nằm trên một chuỗi dài những con phố xanh mát, thông thoáng, hiện đại, nhộn nhịp, tấp nập suốt ngày đêm.

Lê Nhật Tăng

Bài viết cùng chủ đề

70 năm ngày Giải phóng Thủ đô

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Gần 30.000 suất quà gửi tới người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn nhân dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ năm 2026

Gần 30.000 suất quà gửi tới người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn nhân dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ năm 2026

Vừa qua, thay mặt Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam, bà Hà Thị Nga, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã ký ban hành Kế hoạch số 96/KH-MTTW-BTT về việc phối hợp thăm, tặng quà người nghèo, công nhân lao động, người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn nhân dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ năm 2026.
Hà Nội tạo bước ngoặt đổi mới từ hội nghị tổng kết “một thay 1.600”, trực tuyến toàn Thành phố

Hà Nội tạo bước ngoặt đổi mới từ hội nghị tổng kết “một thay 1.600”, trực tuyến toàn Thành phố

Quán triệt nghiêm túc và thực hiện ngay tinh thần chỉ đạo của Ban Bí thư tại Kết luận 226 ngày 11/12/2025 về “Chấn chỉnh lề lối làm việc, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị”, chiều 29/12, Ban Thường vụ Thành ủy tổ chức hội nghị tổng kết công tác năm 2025, triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026.
Chính sách mới về tiền lương, thuế có hiệu lực từ năm 2026

Chính sách mới về tiền lương, thuế có hiệu lực từ năm 2026

Từ ngày 1/1/2026, hàng loạt chính sách quan trọng liên quan trực tiếp đến người lao động chính thức có hiệu lực, tập trung vào các nội dung như tăng lương tối thiểu vùng, điều chỉnh tiền lương, phụ cấp cho cán bộ y tế, giáo viên, thay đổi chính sách bảo hiểm thất nghiệp và giảm thuế thu nhập cá nhân. Những điều chỉnh này được kỳ vọng sẽ cải thiện thu nhập, giảm áp lực chi phí sinh hoạt cho hàng chục triệu người lao động.
Tín dụng xanh: Dòng vốn cho cam kết Net Zero vẫn “khát” cơ chế dẫn dắt

Tín dụng xanh: Dòng vốn cho cam kết Net Zero vẫn “khát” cơ chế dẫn dắt

Cam kết đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050 đang tạo sức ép ngày càng lớn lên hệ thống tài chính trong việc dịch chuyển dòng vốn sang các hoạt động xanh, bền vững. Dù được kỳ vọng là kênh dẫn vốn chủ lực cho chuyển đổi mô hình tăng trưởng, tín dụng xanh tại Việt Nam vẫn bộc lộ khoảng cách đáng kể giữa nhu cầu thị trường và khả năng cung ứng, đặt ra yêu cầu cấp thiết về một cách tiếp cận đồng bộ hơn từ chính sách đến thực thi.
Nâng ngực bằng filler tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm

Nâng ngực bằng filler tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm

Dịch vụ nâng ngực bằng filler được quảng cáo là nhanh chóng, không phẫu thuật và an toàn. Tuy nhiên, các bác sĩ cảnh báo đây là phương pháp tiềm ẩn nhiều biến chứng khó lường, có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tuyến vú và thậm chí là đe dọa tính mạng nếu thực hiện tại cơ sở thiếu chuyên môn.
Chi tiết các điểm bắn pháo hoa chào đón năm mới 2026 tại TP.HCM

Chi tiết các điểm bắn pháo hoa chào đón năm mới 2026 tại TP.HCM

Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ tổ chức bắn pháo hoa chào đón năm mới 2026 tại 6 điểm trên địa bàn Thành phố.
TRỰC TUYẾN: Ngày làm việc thứ nhất Đại hội Công đoàn thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030

TRỰC TUYẾN: Ngày làm việc thứ nhất Đại hội Công đoàn thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030

Chiều nay (29/12), tại Cung Văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô, diễn ra ngày làm việc đầu tiên Đại hội Công đoàn thành phố Hà Nội lần thứ XVIII, nhiệm kỳ 2025 - 2030, với sự tham gia của 548 đại biểu đại diện cho ý chí, nguyện vọng và niềm tin của gần 600.000 đoàn viên Công đoàn Thủ đô.

Tin khác

Chi tiết các điểm bắn pháo hoa chào đón năm mới 2026 tại TP.HCM

Chi tiết các điểm bắn pháo hoa chào đón năm mới 2026 tại TP.HCM

Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) sẽ tổ chức bắn pháo hoa chào đón năm mới 2026 tại 6 điểm trên địa bàn Thành phố.
Đảng, Nhà nước tặng quà nhân dịp chào mừng Đại hội Đảng XIV và Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026

Đảng, Nhà nước tặng quà nhân dịp chào mừng Đại hội Đảng XIV và Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết số 418/NQ-CP về việc tặng quà của Đảng, Nhà nước nhân dịp chào mừng Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng và Tết Nguyên đán Bính Ngọ năm 2026 cho người có công với cách mạng, các đối tượng bảo trợ xã hội, hưu trí xã hội và đối tượng yếu thế khác.
Luật Chuyển đổi số: Tăng cường kết nối, chia sẻ và sử dụng lại dữ liệu

Luật Chuyển đổi số: Tăng cường kết nối, chia sẻ và sử dụng lại dữ liệu

Luật quy định nguyên tắc chuyển đổi số là thúc đẩy đổi mới sáng tạo, lấy người sử dụng làm trung tâm, nâng cao chất lượng dịch vụ và tạo giá trị mới cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và người dân; tăng cường kết nối, chia sẻ và sử dụng lại dữ liệu...
Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định vị thế, vai trò trong nhiệm kỳ 2021 - 2025

Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch khẳng định vị thế, vai trò trong nhiệm kỳ 2021 - 2025

Chiều 27/12, tại trụ sở Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác năm 2025, nhiệm kỳ 2021 - 2025 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2026. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và chỉ đạo hội nghị.
TP.HCM: Thưởng Tết Nguyên đán 2026 cao nhất lên tới 1,841 tỷ đồng thuộc về doanh nghiệp FDI

TP.HCM: Thưởng Tết Nguyên đán 2026 cao nhất lên tới 1,841 tỷ đồng thuộc về doanh nghiệp FDI

Dịp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026, dự kiến doanh nghiệp FDI tại Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) có mức thưởng cao nhất lên tới 1,841 tỷ đồng/người.
Lan tỏa tinh thần cống hiến từ những tấm gương thi đua yêu nước điển hình

Lan tỏa tinh thần cống hiến từ những tấm gương thi đua yêu nước điển hình

Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI không chỉ là nơi vinh danh những danh hiệu cao quý cho các tập thể, cá nhân xuất sắc, mà còn trở thành điểm hội tụ của hàng trăm câu chuyện nghị lực, sáng tạo và khát vọng cống hiến. Từ phòng thí nghiệm đến thao trường, từ ruộng đồng tới nhà máy, những tấm gương điển hình đã cùng thắp lên nguồn năng lượng lan tỏa tinh thần thi đua yêu nước, hun đúc niềm tin vào sức mạnh con người Việt Nam thời đại mới.
Thi đua đổi mới, sáng tạo, bứt phá đưa đất nước vào kỷ nguyên phát triẻn giàu mạnh

Thi đua đổi mới, sáng tạo, bứt phá đưa đất nước vào kỷ nguyên phát triẻn giàu mạnh

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát động phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2026 - 2030 với chủ đề: "Thi đua đổi mới, sáng tạo, tăng tốc, bứt phá đưa đất nước vào kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, phồn vinh, văn minh, hạnh phúc".
Ban Bí thư chỉ đạo tập trung tổ chức Tết Bính Ngọ năm 2026

Ban Bí thư chỉ đạo tập trung tổ chức Tết Bính Ngọ năm 2026

Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú vừa ký ban hành Chỉ thị số 55-CT/TW của Ban Bí thư về việc tổ chức Tết Bính Ngọ năm 2026.
Thi đua yêu nước tạo xung lực mới cho phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới

Thi đua yêu nước tạo xung lực mới cho phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới

Sáng 27/12, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương long trọng tổ chức Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI, với sự tham dự của 2.223 đại biểu, trong đó có 198 đại biểu khách mời và 2.025 đại biểu chính thức.
Khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo, bứt phá vì một Việt Nam hùng cường

Khơi dậy tinh thần đổi mới, sáng tạo, bứt phá vì một Việt Nam hùng cường

Sáng 27/12, tại Trung tâm Hội nghị quốc gia, Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI với chủ đề “Thi đua đổi mới, sáng tạo, tăng tốc bứt phá đưa đất nước vào kỷ nguyên phát triển hùng cường, văn minh, thịnh vượng” đã chính thức khai mạc.
Xem thêm
Phiên bản di động