Quản lý và xây dựng nghĩa trang: Bộc lộ nhiều bất cập

	Hà Nội sẽ đóng cửa 4 nghĩa trang
	Từng bước di dời nghĩa trang nằm giữa khu đô thị

Triển khai thực hiện Nghị định 35, đến nay đã có 30 địa phương ban hành quy định về quản lý nghĩa trang, trong đó quản lý nhà nước về nghĩa trang hầu hết đều giao cho Sở Xây dựng. Nhiều địa phương đã tuân thủ theo quy định, đặc biệt đã làm rõ phân bổ hệ thống nghĩa trang, vị trí, quy mô các nghĩa trang cũng như nhu cầu sử dụng đất dành cho nghĩa trang, trên cơ sở đó tạo điều kiện để thu hút và triển khai các dự án đầu tư xây dựng nghĩa trang góp phần quản lý lĩnh vực này tốt hơn.

Cần hoàn thiện hành lang pháp lý trong việc quản lý nghĩa trang

Hiện nay, có 12 địa phương đã tổ̉ chức lập, thẩm định và phê duyệt theo thẩm quyền hoặc trình phê duyệt quy hoạch nghĩa trang như Hà Nội, Bình Dương, Đồng Nai, Phú Yên, Sơn La, Thừa Thiên - Huế, Thái Nguyên, Tiền Giang, Phú Thọ, Quảng Trị, Kiên Giang và Thái Bình. Cơ chế chính sách hỗ trợ đầu tư nghĩa trang được Nhà nước khuyến khích. Trong đó, quy định cụ thể về các ưu đãi hỗ trợ tổ chức cá nhân tham gia đầu tư xây dựng nghĩa trang như: Cấp đất xây dựng nghĩa trang lâu dài và không thu tiền sử dụng đất, hỗ trợ xây dựng các công trình hạ tầng ngoài hàng rào…

Với các cơ chế, chính sách ưu đãi hỗ trợ đầu tư như vậy, không chỉ thu hút các nhà đầu tư trong nước mà còn có các nhà đầu tư nước ngoài tham gia. Các nghĩa trang được các tổ chức tư nhân đầu tư quy mô lớn, dịch vụ thuận tiện, đặc biệt phạm vi phục vụ của nghĩa trang đáp ứng được nhu cầu sử dụng an táng của địa phương và vùng lân cận như Hoa viên Bình Dương (tỉnh Bình Dương); Công viên nghĩa trang Lạc Hồng Viên tại Kỳ Sơn, Hòa Bình; Công viên nghĩa trang Thiên Đức Vĩnh Hằng (Hà Nội), Nghĩa trang Sơn Trang Tiên Cảnh tại Tây Ninh (Công ty TNHH Fairy Park làm chủ đầu tư với vốn đầu tư 100% của nước ngoài)…

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc quản lý nghĩa trang vẫn còn những hạn chế. Hiện tại, quy hoạch xây dựng nghĩa trang chưa quy định cụ thể về nội dung nhiệm vụ, nội dung quy hoạch nghĩa trang/địa điểm nghĩa trang cũng như trách nhiệm trong việc tổ chức lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch nghĩa trang dẫn đến việc lúng túng trong quá trình triển khai lập quy hoạch tại các địa phương. Tên gọi quy hoạch địa điểm nghĩa trang chưa chính xác, chưa phản ảnh hết các nội dung của quy hoạch. Ngoài ra, quy hoạch xây dựng nghĩa trang chưa quy định cụ thể về trách nhiệm tổ chức lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch xây dựng nghĩa trang. Cơ sở hỏa táng là thành phần quan trọng trong các nội dung có liên quan đến xây dựng nghĩa trang nhưng chưa có các quy định cụ thể phải bắt đầu từ quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch nghĩa trang đến việc triển khai xây dựng theo quy hoạch gặp khó khăn.

Ngoài ra, chưa có các quy định liên quan đến việc quản lý sử dụng đất đối với nghĩa trang. Thực tế, một số nghĩa trang đã được đầu tư xây dựng nhưng sử dụng đất chưa hiệu quả như: diện tích đối với các phần mộ (tùy theo từng phong tục tập quán của địa phương) lớn hơn so với quy chuẩn quy định hiện hành, bố trí đất đai khu nghĩa trang dòng họ chiếm nhiều đất gây lãng phí đất. Chủ đầu tư nghĩa trang theo hình thức xã hội hóa được Nhà nước ưu đãi cấp đất xây dựng nghĩa trang không thu tiền sử dụng đất đang có hiện tượng đầu cơ, mua bán trao đổi đất đai và mua dự trữ các phần mộ… Thiếu các quy định về định giá đất mộ, mua bán, chuyển nhượng đất mộ, quy định về hợp đồng dịch vụ. Các công viên nghĩa trang do các tổ chức, cá nhân đầu tư chủ yếu nhằm mục đích kinh doanh, việc dành quỹ đất trong nghĩa trang này cho mục đích công cộng (đáp ứng một phần nhu cầu an táng của địa phương) chưa được xác định cụ thể.

Theo đại diện của Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng): Việc bổ sung, sửa đổi để hoàn thiện Nghị định 35/2008/NĐ-CP là việc làm cấp thiết, cần phải được bổ sung nhằm hoàn thiện thể chế, hành lang pháp lý và đảm bảo sự hài hoà trong việc quản lý, sử dụng, quy hoạch nghĩa trang.

T.Luân