55 năm thảm họa da cam Việt Nam (10.8.1961 - 10.8.2016)

Nỗi đau da cam và tấm lòng nhân ái

Chiến tranh đã lùi xa hơn 40 năm, nhưng hậu họa của cuộc chiến vẫn đang đeo bám nhiều thế hệ. Những nạn nhân chất độc da cam (dioxin) trong mọi khoảnh khắc của cuộc đời, hơn lúc nào hết, họ oằn mình, gào thét, quằn quại trong đau đớn tuyệt vọng, họ là những người nghèo nhất trong những người nghèo của xã hội. Và dường như thời gian có dài bao nhiêu, chiến tranh đã hết, nhưng nỗi đau ấy vẫn nguyên vẹn như mới hôm qua. Để nạn nhân chất độc da cam vơi đi nỗi đau, rất cần sự chung tay của cả động đồng cũng như những cơ chế, chính sách của Nhà nước.
noi dau da cam va tam long nhan ai Thăng Long Group chung tay xoa dịu nỗi đau da cam
noi dau da cam va tam long nhan ai Hoàng Quyên thổn thức hát về nỗi đau da cam
noi dau da cam va tam long nhan ai Nhắn tin từ thiện, chung tay xoa dịu nỗi đau da cam
noi dau da cam va tam long nhan ai Vinamilk chung tay xoa dịu nỗi đau da cam cho trẻ em tỉnh Thái Bình
noi dau da cam va tam long nhan ai Cùng chung tay xoa dịu nỗi đau da cam

Di họa chiến tranh

Trong đêm nhạc “Nỗi đau da cam và tấm lòng nhân ái” được tổ chức tại rạp hát Điện Biên (TP.Vũng Tàu), chị Nguyễn Thị Quế - mẹ của em Bùi Nhật Minh Tiến khóc ròng kể câu chuyện “tai Bát Giới” của con mình. Dưới ánh đèn sân khấu, trong biển người xúc động, em Tiến cứ ngây ngô chẳng biết gì ngoài nhìn đèn rồi cười mỗi khi mẹ khóc. Chị Quế nói trong nước mắt: “Nhìn con người ta khỏe mạnh, còn con mình dị dạng khác thường, ốm đau thường xuyên, tôi chỉ muốn chết. Nhưng tôi chết đi, thì ai là người nuôi nó”.

Chúng tôi lặng người nghe từng câu chị kể mà nuốt nước mắt vào trong. Khi mới sinh ra, Tiến trắng như cục bột, dễ thương như bao đứa trẻ khác. Nhưng chỉ hơn một tuần tuổi, tai em tự nhiên mọc mụn rồi cuộn tròn như cục thịt, những khối u kỳ lạ, dị dạng trên cơ thể ngày càng lớn dần. Người chồng thấy con dị dạng đã bỏ đi biệt tích, để lại mẹ con chị vật vã với bệnh tật.

Không đành lòng nhìn con đau đớn, chị Quế bồng con đến Bệnh viện Bà Rịa, tại đây, các bác sĩ chẩn đoán cháu bị viêm phổi bẩm sinh. Một năm tuổi, những cục u nổi to lên ở mũi, cằm, hai vành tai và đầu. Tại Bệnh viện Nhi Đồng 1- TP Hồ Chí Minh các bác sĩ chỉ chẩn đoán em bị thiếu máu, suy dinh dưỡng nặng và tim to bất thường. Sau thời gian điều trị, những cục u trên người không hề thuyên giảm mà ngày càng một lớn dần, mọc dầy đặc khắp người. Thương con, chị Quế tiếp tục đưa con đến Bệnh viện Nhi Đồng 2 - TP Hồ Chí Minh. Ở đây khám bác sĩ cho biết con chị bị bệnh vảy nến. Không cầm lòng, chị Quế tiếp tục đưa con đến Bệnh viện Ung bướu. Các bác sĩ ở đây bảo Tiến bị bệnh “bướu sợi thần kinh, xương biến dạng hoàn toàn”.

noi dau da cam va tam long nhan ai
Cộng đồng luôn hướng tới các nạn nhân chất độc da cam.

Bằng mọi cách phải cứu con, chị Quế về bán thêm mảnh vườn, vay tiền hàng xóm. Ngày nhập viện mổ, chị tưởng chừng không gượng lại được. Hy vọng mong manh, tình thương con mãnh liệt, chị làm tất cả vì sự sống của con. Sau khi được các bác sĩ Bệnh viện Ung bướu phẫu thuật, chị mừng thầm trong bụng con sẽ lành lặn. Song niềm vui ấy được hơn 2 tháng lại vụt tắt. Ngay chỗ mổ bướu ấy lại mọc lên những cục bướu mới, tai ngày càng to, trên đầu mọc nhiều cục bướu nhỏ. Thương mẹ vay tiền chạy chữa cho mình, Tiến nói với mẹ: “Má đừng chạy chữa cho con nữa, số con vậy rồi, con không giống bạn, nhưng con vẫn đi học được và thương má”.

Chị Quế khóc. Những giọt nước mắt của người đàn bà tuổi 53 quạnh hưu khắc khổ tuôn rơi mỗi dịp ai đó chạm đến nỗi đau của chị. Hơn chục năm qua, chị không nhớ đã khóc bao nhiêu lần, bao lần chở con đến trường đi học và bao lần con bị trêu chọc, nhưng có một điều không bao giờ quên đó là tấm lòng hảo tâm của hàng xóm cho mẹ con chị bát canh, cân gạo, giúp chị sửa lại mái nhà. Chị Quế chia sẻ: “Khi chữa bệnh cho con mãi chẳng thấy lành, tui chỉ muốn chết. Nhưng chết thì sướng mình, còn con bơ vơ để lại cho ai. Thôi đành ngậm đắng nuốt cay chấp nhận. Nhiều gia đình có 3 - 4 người tật nguyền còn khổ hơn mình. Những năm qua, mẹ con cũng nhận được nhiều sự cưu mang của làng xóm và xã hội, song thật lòng nỗi đau thì không gì bù đắp được”.

Hiện em Bùi Nhật Minh Tiến là học sinh Trường THCS Trần Hưng Đạo, xã Bình Ba. Do những cục bướu ngày một lớn nên em không tự mặc được áo quần. Khi đến lớp, em phải mang theo gối để ngồi cho đỡ đau. Tất cả sinh hoạt hằng ngày đều được mẹ hoặc bạn bè giúp đỡ.

6 giờ chiều, mặt trời bắt đầu lặn, xã Bình Ba, huyện Châu Đức ngột ngạt bởi mùi oi nồng bốc lên từ đất đồi bazan. Ở ngay trong lòng đấy ấy, chất độc da cam vẫn đang hiển hiện và thấm vào nguồn nước. Ngôi nhà lụp sụp của mẹ con chị Quế nóng bức hầm hập. Hạ cái xẻng từ trên vai xuống vách nhà, chị Quế vui cười xoa đầu con: “Nó dị tật, nhưng hiếu thảo lắm chú ạ. Chiều đi học về giúp mẹ quét nhà, nhặt rau, rửa bát. Lúc mẹ mệt, nó cũng biết xoa dầu động viên tui. Mỗi ngày đi rẫy về, nghe tiếng con, mình lại khuây khỏa. Chẳng biết tương lai thế nào, nhưng thấy con học hành chăm chỉ, tui cũng mừng lắm”.

Cần tiếp tục có chính sách thỏa đáng

Theo thống kê, từ năm 1961 đến năm 1971, quân đội Mỹ đã rải 80 triệu lít chất độc hoá học, trong đó có 61% dioxin (tương đương bằng 366 kg chất dioxin) xuống 26 ngàn thôn, bản, làng mạc Việt Nam. Hậu hoạ của cuộc rải chất độc đó đã huỷ diệt sự sống của hàng triệu người, hàng vạn người bị nhiễm độc, bệnh tật, hàng trăm nghìn gia đình phải sống trong đau khổ, nghèo đói.

Chỉ trong vòng 10 năm từ 1961 đến 1971, quân đội Mỹ đã tiến hành 19.905 vụ, phun rải 80 triệu lít chất độc hoá học, 61% trong đó là chất da cam xuống 26.000 thôn bản, làng mạc, rừng, núi, sông ngòi của Việt nam với diện tích hơn 3,06 triệu ha; trong đó 86% diện tích bị phun rải hơn 2 lần, 11% diện tích bị phun rải hơn 10 lần. Hầu hết các hệ sinh thái từ vùng thấp ven biển đến vùng đồi núi cao ở 5 vùng sinh thái là Bắc Trung bộ, duyên hải Trung bộ, Tây Nguyên, Đông Nam bộ, Tây Nam bộ, trong đó miền Đông Nam bộ là vùng ảnh hưởng nặng nề nhất - chiếm 56% diện tích tự nhiên bị phun chất độc.

Chất độc da cam đã làm cho 4,8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm, hơn 3 triệu người là nạn nhân, gây biết bao thảm cảnh không kể xiết. Rất nhiều gia đình có 3 nạn nhân trở lên. Chất độc da cam tàn ác đã di truyền qua nhiều thế hệ, có gia đình 15 người con nhiễm chất độc da cam như gia đình ông bà Đỗ Đức Địu và Phạm Thị Nức ở thôn Hà Thiệp, Võ Ninh, Quảng Ninh (Quảng Bình) có 15 người con đều nhiễm chất độc da cam. Năm nào ông Địu cũng tự tay mình đóng hòm chôn giọt máu của mình vào lòng đất. Gia đình Bà Đào Thị Kiều (60 tuổi) ở xã Bình Hòa, huyện Vĩnh Cửu (Đồng Nai) sinh được 8 người con thì có tới 7 người là nạn nhân của chất độc da cam. Bà đã đau đớn mỗi năm tiễn một con vào lòng đất.

Mặc dù, Đảng và Nhà nước đã có những chính sách đối với nạn nhân chất độc dioxin, song theo các chuyên gia, lượng dioxin nhiễm trong lòng đất vẫn rất cao, ảnh hưởng đến tính mạng của nhân dân các vùng mà quân đội Mỹ từng rải chất độc xuống. Do vậy, để các nạn nhân bị nhiễm chất độc da cam nói chung, cũng như tiến hành tiêu độc hết chất dioxin đang trong lòng đất đòi hỏi các cơ quan chức năng cần tham mưu cho Đảng, Nhà nước những chính sách để giải quyết vấn đề nạn nhân chất độc dioxin một cách tốt hơn; cũng như tiếp tục đàm phán với phía Hoa Kỳ giải quyết bài toán nhiễm độc dioxin tại những nơi quân đội Mỹ từng rải xuống.

Mai Thắng

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Xử lý nghiêm vi phạm đi đôi với bồi dưỡng pháp luật và kỹ năng cho lái xe buýt

Xử lý nghiêm vi phạm đi đôi với bồi dưỡng pháp luật và kỹ năng cho lái xe buýt

Vận tải hành khách công cộng đóng vai trò huyết mạch tại Thủ đô, nhưng không ít trường hợp lái xe, phụ xe buýt vi phạm quy định bảm đảm trật tự giao thông và an toàn của hành khách. Thực tế này đòi hỏi phải có sự kết hợp đồng bộ giữa việc xử lý nghiêm minh các hành vi sai phạm và bồi dưỡng, nâng cao trách nhiệm, văn hóa ứng xử, kỹ năng nghiệp vụ cho đội ngũ này. Đây là yêu cầu cấp thiết, nhất là khi các quy định pháp luật mới về an toàn giao thông đã được triển khai nhằm thiết lập lại trật tự đô thị.
Điều tra nguyên nhân vụ cháy làm chết 4 người tại quán bún ốc TP.HCM

Điều tra nguyên nhân vụ cháy làm chết 4 người tại quán bún ốc TP.HCM

Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng xảy ra sáng 5/12/2025 đã khiến 4 người trong quán bún ốc, Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) thiệt mạng.
Dôi dư 17.496 cơ sở, nhà đất tại các địa phương sau sắp xếp

Dôi dư 17.496 cơ sở, nhà đất tại các địa phương sau sắp xếp

Thời gian qua, Bộ Tài chính đã ban hành nhiều công điện và văn bản hướng dẫn, đôn đốc các bộ, ngành và địa phương triển khai thực hiện công tác xắp xếp tài sản công sau sáp nhập. Nhờ đó, công tác bố trí, sắp xếp và xử lý cơ sở nhà, đất dôi dư đạt nhiều kết quả rõ rệt, tính đến ngày 1/12/2025, các địa phương đã xử lý được 17.496 cơ sở.
Thanh Trì: Tập huấn chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai

Thanh Trì: Tập huấn chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai

Vừa qua, Thuế cơ sở số 14 (thành phố Hà Nội) phối hợp với Ủy ban nhân dân xã Thanh Trì tổ chức hội nghị tập huấn, hướng dẫn chuyển đổi mô hình quản lý thuế từ thuế khoán sang kê khai cho các hộ kinh doanh trên địa bàn.
Chuyển đổi xanh: Xu hướng không thể đảo ngược

Chuyển đổi xanh: Xu hướng không thể đảo ngược

Hiện nay, trong bối cảnh quốc tế diễn biến phức tạp, các quốc gia đều đang chuyển mình mạnh mẽ trước làn sóng Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư và yêu cầu cấp bách về tăng trưởng xanh, trung hòa carbon. Đối với Việt Nam, đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội để thúc đẩy đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Hà Nội kiến tạo tương lai với kinh nghiệm từ các Thành phố sáng tạo thế giới

Hà Nội kiến tạo tương lai với kinh nghiệm từ các Thành phố sáng tạo thế giới

Ngày 5/12, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức Hội nghị Lễ hội trong Thành phố Sáng tạo “Kiến tạo tương lai: Thực hành tốt và Khung phát triển từ Hà Nội và Mạng lưới các Thành phố Sáng tạo của UNESCO”.
Công đoàn phường Yên Nghĩa tập huấn công tác tài chính cho Chủ tịch, kế toán CĐCS

Công đoàn phường Yên Nghĩa tập huấn công tác tài chính cho Chủ tịch, kế toán CĐCS

Nhằm nâng cao năng lực, chuẩn hóa nghiệp vụ và tăng cường tính minh bạch trong công tác tài chính Công đoàn cơ sở (CĐCS), sáng 5/12, Công đoàn phường Yên Nghĩa (Hà Nội) tổ chức Hội nghị tập huấn nghiệp vụ công tác tài chính công đoàn năm 2025 dành cho đội ngũ Chủ tịch, kế toán công đoàn tại các CĐCS trên địa bàn phường.

Tin khác

Kỷ niệm Ngày Quốc tế Người Khuyết tật 2025 và công bố báo cáo về an sinh xã hội cho người khuyết tật

Kỷ niệm Ngày Quốc tế Người Khuyết tật 2025 và công bố báo cáo về an sinh xã hội cho người khuyết tật

Ngày 3/12 tại Không gian mở, Tòa nhà Xanh Liên Hợp Quốc (GOUNH), 304 Kim Mã, Hà Nội, nhân Ngày Quốc tế Người Khuyết tật 2025, Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) phối hợp với Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Đại sứ quán Australia và Đại sứ quán Ireland công bố báo cáo “Hướng tới Xã hội Hòa nhập: An sinh xã hội kiến tạo cơ hội và trao quyền cho người khuyết tật”.
Tăng cường bảo đảm thông tin liên lạc trong thiên tai

Tăng cường bảo đảm thông tin liên lạc trong thiên tai

Trước những diễn biến thiên tai phức tạp gây mất sóng, gián đoạn liên lạc, Bộ Khoa học và Công nghệ, Cục Viễn thông đã triển khai nhiều giải pháp nhằm bảo đảm thông tin thông suốt. Từ việc ban hành tiêu chí hạ tầng chống chịu thảm họa, yêu cầu doanh nghiệp chủ động khôi phục mạng lưới, đến khuyến khích ứng dụng công nghệ vệ tinh và tăng cường quản lý bản đồ cứu hộ, ngành viễn thông đang nỗ lực nâng cao an toàn liên lạc cho người dân.
Dịch vụ giao hàng Xanh SM Express dẫn đầu về chỉ số hài lòng khách hàng

Dịch vụ giao hàng Xanh SM Express dẫn đầu về chỉ số hài lòng khách hàng

Xếp vị trí số một trong ngành Chuyển phát nhanh - Bưu kiện trong kết quả khảo sát Chỉ số Hài lòng Khách hàng Việt Nam VCSI 2025, Xanh SM Express đã vượt qua ba tên tuổi lớn là Giao Hàng Tiết Kiệm (GHTK), GrabExpress và Giao Hàng Nhanh (GHN).
Hà Nội tăng cường quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất

Hà Nội tăng cường quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất

UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Kế hoạch số 324/KH-UBND nhằm tăng cường quản lý toàn diện hoạt động sản xuất, kinh doanh và sử dụng hóa chất trên địa bàn trong năm 2026. Kế hoạch đặt mục tiêu nâng cao mức độ an toàn, tăng cường phối hợp giữa các cơ quan quản lý, đồng thời thúc đẩy sự chuyển dịch của ngành hóa chất theo hướng hiện đại, bền vững và phù hợp với mô hình kinh tế tuần hoàn.
Nhiều chính sách quan trọng có hiệu lực từ tháng 12/2025

Nhiều chính sách quan trọng có hiệu lực từ tháng 12/2025

Bắt đầu từ tháng 12/2025, hàng loạt chính sách mới liên quan đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số, giao thông đường bộ, an ninh trật tự, tài nguyên nước và hệ thống văn bản quy phạm pháp luật sẽ chính thức có hiệu lực. Những thay đổi này được kỳ vọng tạo hành lang pháp lý rõ ràng hơn, tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước và nâng cao đời sống nhân dân.
Công ty Hoàng Viên Quảng Bá quyên góp ủng hộ Mái ấm Thánh Tâm

Công ty Hoàng Viên Quảng Bá quyên góp ủng hộ Mái ấm Thánh Tâm

Với tinh thần đoàn kết, tương thân tương ái và phát huy trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, Công ty Hoàng Viên Quảng Bá vừa tổ chức chuyến đi từ thiện tại Mái ấm Thánh Tâm (xã Hồng Sơn, Hà Nội), một trong những tổ chức của nhóm cộng đồng yếu thế tại địa phương cần sự hỗ trợ.
Việt Nam chào đón 13 đầu bếp Michelin trong tuần lễ ẩm thực quốc tế

Việt Nam chào đón 13 đầu bếp Michelin trong tuần lễ ẩm thực quốc tế

Trong khuôn khổ “Năm Du lịch Quốc gia 2025” dưới sự bảo trợ của Hiệp hội Phát triển Công nghiệp Văn hoá Việt Nam, sự kiện “100 Flavors - Michelin-Starred Chefs” chính thức diễn ra từ 23 đến 30/11/2025 tại TP. Hồ Chí Minh và TP. Huế. Lần đầu tiên, 13 đầu bếp Michelin danh tiếng thế giới sẽ hội tụ tại Việt Nam, mang đến hành trình giao thoa giữa tinh hoa ẩm thực quốc tế và nghệ thuật ẩm thực Việt Nam, góp phần định vị Việt Nam như một điểm đến ẩm thực hàng đầu châu Á.
Báo Người Lao động phát động chương trình “Triệu tập vở cho học sinh vùng bị thiên tai”

Báo Người Lao động phát động chương trình “Triệu tập vở cho học sinh vùng bị thiên tai”

Báo Người Lao Động phát động chương trình “Triệu tập vở cho học sinh vùng bị thiên tai”, kêu gọi hỗ trợ học sinh miền Trung và Tây Nguyên vượt qua thiệt hại sau mưa lũ.
Nghĩa tình cư dân Cầu Giấy gửi tới đồng bào vùng lũ

Nghĩa tình cư dân Cầu Giấy gửi tới đồng bào vùng lũ

Tại Tổ dân phố 17, Khu đô thị Mỹ Đình 1 (phường Cầu Giấy), phong trào quyên góp, ủng hộ đồng bào vùng thiên tai đã diễn ra sôi nổi, nhận được sự hưởng ứng rộng rãi của cư dân.
Khởi động dự án Nâng cao năng lực phòng ngừa và ứng phó với bạo lực gia đình giai đoạn 2025 - 2026

Khởi động dự án Nâng cao năng lực phòng ngừa và ứng phó với bạo lực gia đình giai đoạn 2025 - 2026

Ngày 25/11, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch phối hợp với Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tại Việt Nam đã tổ chức lễ khởi động Dự án “Nâng cao năng lực phòng ngừa và ứng phó với bạo lực gia đình giai đoạn 2025 - 2026”.
Xem thêm
Phiên bản di động