Kỹ năng nghề nghiệp của lao động Việt vẫn còn khoảng trống

Theo ông Gyorgy Sziraczki, Giám đốc Tổ chức lao động quốc tế (ILO) Việt Nam: “Khoảng cách kỹ năng vẫn còn tồn tại giữa nhà trường và nơi làm việc.Vì thế, việc thu hẹp khoảng cách và đáp ứng nhu cầu về kỹ năng trong tương lai thông qua thúc đẩy hợp tác chặt chẽ giữa doanh nghiệp và giáo dục, cũng như sự tham gia của doanh nghiệp trong việc phát triển các chuẩn kỹ năng và chương trình đào tạo hết sức quan trọng.”

Đó là thông tin được đưa ra trong một nghiên cứu của ILO/ADB với tựa đề “Cộng đồng ASEAN 2015: Quản lý hội nhập hướng tới việc làm tốt hơn và thịnh vượng chung” vừa được ILO công bố. Báo cáo của ILO/ADB xem xét tác động của Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC) vào thị trường lao động thông qua các mô hình mô phỏng và phân tích chính sách thực tế, với mục đích cung cấp các khuyến nghị chính sách dựa trên bằng chứng hướng tới việc làm tốt hơn và tăng trưởng bao trùm và cân bằng. Báo cáo nhấn mạnh các ưu tiên chính để giải quyết những cơ hội và thách thức của AEC về tăng cường cơ chế hợp tác khu vực, hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu và nâng cao chất lượng việc làm, tăng cường phát triển kỹ năng nghề, nâng cao năng suất, tiền lương, và quản lý lao động di cư.

Nghiên cứu này cũng cho thấy sự chuyển đổi cơ cấu dưới tác động của hội nhập AEC ra đời vào cuối năm 2015 sẽ tạo ra nhu cầu ngày càng tăng đối với các trình độ kỹ năng khác nhau. Trong đó, nhu cầu đối với trình độ kỹ năng trung bình sẽ tăng nhanh nhất, tiếp đến là các công việc có kỹ năng thấp.

Các dự báo từ mô hình cho thấy, từ năm 2010 đến 2025, nhu cầu đối với lao động có trình độ kỹ năng ở mức trung bình sẽ tăng 28%, so với mức tăng 23% ở lao động có trình độ kỹ năng thấp và 13% cho lao động có kỹ năng cao. “Với tỷ lệ biết chữ cao và các thành quả đạt được trong lĩnh vực giáo dục cơ bản, Việt Nam đã sẵn sàng đáp ứng nhu cầu về lao động có trình độ kỹ năng thấp nhưng Việt Nam cần nỗ lực nhiều hơn để có thể chuẩn bị cho những việc làm cần kỹ năng trung bình”, ông Gyorgy Sziraczki cho biết thêm.

Được biết, tỷ lệ biết chữ của Việt Nam ở mức cao, đạt 93% và tỷ lệ phổ cập giáo dục tiểu học đạt 98%. Trong chương trình đánh giá học sinh quốc tế PISA, học sinh Việt Nam lứa tuổi 15 đạt điểm cao hơn mức trung bình của các nước OECD ở các môn toán và khoa học, cho thấy thành tích học tập của học sinh cấp trung học cơ sở ở Việt Nam ở mức cao. Song Việt Nam cần phải cải thiện chất lượng và tính phù hợp của nền giáo dục và đào tạo ở các trường trung học phổ thông và dạy nghề để đáp ứng được tốc độ tăng trưởng việc làm nhanh chóng cho nhóm lao động kỹ năng trung bình khi AEC ra đời vào cuối năm 2015.

Bên cạnh đó, các kiến nghị khác được đưa ra trong báo cáo nhằm giúp Việt Nam đáp ứng được sự tăng trưởng việc làm đòi hỏi kỹ năng trung bình bao gồm việc gắn kết quy hoạch kinh tế và nhân lực, chứng nhận kỹ năng và tăng cường quan hệ đối tác giữa các cơ sở đào tạo với doanh nghiệp.

Theo dự báo, với sự mở rộng của các ngành dệt may, xây dựng và vận tải, việc tập trung vào phát triển các kỹ năng nghề cụ thể cùng với thúc đẩy nghiên cứu khoa học kĩ thuật sẽ giúp lao động trẻ Việt Nam có được sự chuẩn bị cho tương lai gần.

K. Thoa