Giải quyết triệt để ô nhiễm sông, hồ Hà Nội: Cần có chế tài đủ mạnh

Kỳ 2: Công nghệ máy tập thể dục để lọc nước hồ gây lãng phí

Cộng đồng tham gia bảo vệ hồ

Việc khắc phục tình trạng ô nhiễm nguồn nước ở sông, hồ Hà Nội không phải là vấn đề có thể giải quyết một sớm một chiều mà đòi hỏi có chiến lược lâu dài và sự chung tay, góp sức của toàn xã hội. Các tổ chức tại cơ sở địa phương như hội phụ nữ, cựu chiến binh, thanh thiếu niên... cần chung sức gìn giữ bảo vệ nguồn nước sông, hồ.

Năm 2010, mô hình cộng đồng tham gia bảo vệ hồ ở Hà Nội do Hội Phụ nữ phường Hoàng Văn Thụ (quận Hoàng Mai) khởi xướng và được thực hiện rất thành công. Hội đã tổ chức việc giám sát chéo, nhắc nhở người dân không vứt rác bừa bãi, trồng hoa và cây cảnh quanh hồ Đền Lừ. Bên cạnh đó, phát động phong trào xanh – sạch – đẹp – nở hoa, bố trí thêm các thùng rác quanh hồ và giao cho từng hộ quản lý khuôn viên hồ trước cửa nhà mình.

Đặc biệt, Hội thường xuyên tổ chức vệ sinh làm sạch quanh hồ vào các buổi cuối tuần để tạo dựng thói quen, nếp sống cho các cộng đồng quanh hồ về ý thức tự giác bảo vệ hồ. Hoạt động đã thu hút được sự tham gia của nhiều người dân và nhận được sự đồng tình ủng hộ của chính quyền phường. Không chỉ có Hội Phụ nữ phường Hoàng Văn Thụ tích cực tham gia bảo vệ hồ mà một số mô hình cộng đồng khác tham gia bảo vệ hồ cũng mang lại hiệu quả như: Mô hình cộng đồng tham gia khôi phục và bảo vệ ao Chéo, ao chùa Phổ Linh (phường Quảng An), tổ dân phố 76 phường Ô Chợ Dừa tiên phong bảo vệ hồ Đống Đa, chương trình thanh niên trong bảo vệ hồ, truyền thông bảo vệ hồ…

Bảo vệ hồ là trách nhiệm của cả cộng đồng.

Trong 5 năm qua, các hoạt động cộng đồng tham gia bảo vệ sông, hồ Hà Nội còn thu hút được sự tham gia nhiệt tình của các doanh nghiệp, cụ thể như các đơn vị:  Công ty FPT, New Quantum, Ngân hàng Standard Chartered, Lock&Lock, Ngân hàng Việt Á… Các doanh nghiệp này không chỉ tài trợ cho hoạt động trong các sự kiện Ngày Trái đất, Ngày Nước Thế giới mà còn tham gia nhiệt tình vào các hoạt động hưởng ứng làm sạch hồ, đạp xe vì hồ, chạy bộ vì hồ Hà Nội.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền

Trao đổi với phóng viên, PGS.TS. Trương Mạnh Tiến - Chủ tịch Câu lạc bộ hồ Hà Nội - cho biết: Hiện phần lớn các hồ trên địa bàn TP.Hà Nội đều bị ô nhiễm trầm trọng. Nguyên nhân chính là do nước thải dân sinh và ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường của người dân còn hạn chế. Muốn khắc phục tình trạng này thì phải cần có sự chung tay từ nhiều phía. Các cơ quan chức năng có thẩm quyền phải đưa ra những biện pháp khắc phục triệt để. Tại các khu đô thị hay các khu công nghiệp nên xây dựng hệ thống xử lý nước thải truớc khi cho chảy ra ngoài môi trường. Các đơn vị truyền thông đại chúng cần tuyên truyền tích cực bảo vệ môi trường để người dân nâng cao nhận thức. Từ đó, góp phần cải thiện môi trường nước trên hệ thống sông, hồ trong TP.Hà Nội.

Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần tăng cường nắm bắt tình hình, thanh tra, giám sát môi trường thường xuyên để sớm phát hiện và xử lý kịp thời những vấn đề liên quan đến nguồn nước sông hồ trên địa bàn. Đối với các khu công nghiệp, cần có quy định bắt buộc các công ty đầu tư hạ tầng phải xây dựng hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung hoàn chỉnh mới được phép hoạt động, đồng thời thường xuyên có báo cáo định kỳ về hoạt động xử lý, thu gom rác thải. Các sở, ban, ngành cần xây dựng các dự án xử lý rác thải, áp dụng triệt để các biện pháp sinh thái để làm sạch môi trường nước, khắc phục nguồn nước thải trong nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản. Ngoài ra, cũng cần hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường, thực thi các quy định về bảo vệ môi trường như.

Theo TS. Phạm Sỹ Liêm (nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng): Các hồ ở Hà Nội đóng vai trò điều hòa trong hệ thống thoát nước mưa, góp phần cải thiện khí hậu và hạn chế hiệu ứng đáo nhiệt của đô thị. Tuy nhiên, tình trạng ô nhiễm nước hồ đang ở mức báo động. Từ xưa, người ta vẫn cho rằng để cải tạo hồ cần bỏ ra nhiều tiền mà không thu về được đồng nào. Quan điểm này là sai lầm. Khi môi trường, cảnh quan của hồ được cải tạo, làm tăng giá trị thẩm mỹ và vật chất cho Hà Nội, tạo ra bản sắc cho đô thị, thì từ đó có thể kiếm tiền cho đô thị thông qua việc thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.

Về giải pháp khắc phục, TS Phạm Sỹ Liêm đề xuất: “Cần phải lập quy chế bảo vệ hồ và đưa nội dung này vào hoạt động của phường văn hóa. Nếu phường nào không bảo vệ được hồ thì bị tước danh hiệu... Phải có chương trình hành động vì hồ Hà Nội với nội dung bảo vệ tất cả hồ ở Thủ đô. Mong Chính phủ đưa nội dung bảo vệ hồ Hà Nội vào chương trình trọng điểm quốc gia để 10 năm sau, chúng ta có thể có cơ hội được UNESCO công nhận, thu hút khách du lịch, mang lại lợi nhuận cho Thủ đô”.

H.Duy