Để Luật BHYT mới đi vào cuộc sống: Nâng cao hơn nữa trách nhiệm của chính quyền địa phương

	Công điện của Thủ tướng về thi hành Luật BHYT sửa đổi
	Luật BHYT sửa đổi Siết chặt trái tuyến

Còn nhiều khó khăn

Điểm mới đầu tiên của Luật BHYT sửa đổi là quyền lợi BHYT của người dân được mở rộng, bởi Luật quy định toàn dân phải tham gia. Khi toàn dân tham gia BHYT đồng nghĩa chất lượng khám chữa bệnh theo BHYT cũng sẽ được nâng lên. Người dân nghèo có thể yên tâm đi khám chữa bệnh với dịch vụ chất lượng khám chữa bệnh cao nhất. Tiếp đó Luật quy định giảm mức đóng; Nhà nước hỗ trợ ngân sách cho các đối tượng đang sinh sống tại vùng kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn; đồng thời khuyến khích tham gia BHYT gia đình.

Tham gia BHYT người dân yên tâm khí khám chữa bệnh

Theo ông Lê Văn Khảm, Vụ phó vụ Bảo hiểm y tế, Bộ Y tế, việc tham gia BHYT theo hộ gia đình là để khắc phục tình trạng nhiều gia đình chỉ chọn mua BHYT cho những người bệnh, người bị bệnh mãn tính, chưa có ý thức mua cho toàn bộ thành viên trong gia đình để phòng khi ốm đau và chia sẻ rủi ro cho người khác.

Quy định mới bắt buộc tham gia BHYT theo hộ gia đình cũng nhằm mục đích “phủ sóng” số người còn thờ ơ với BHYT. Nhằm hỗ trợ đối tượng tham gia BHYT theo hộ gia đình, luật quy định cơ chế khuyến khích theo hướng giảm dần mức đóng từ thành viên thứ hai trở đi.

Cụ thể, từ người thứ hai trong hộ gia đình tham gia BHYT sẽ được giảm 30% mức đóng, người thứ ba được giảm 40% mức đóng, người thứ tư được giảm 50% mức đóng, người thứ năm được giảm 55% mức đóng. Như vậy, bình quân một gia đình có 5 người tham gia BHYT chỉ phải đóng gần 2 triệu đồng/ năm.

Chính sách có nhiều điểm ưu việt như vậy, song qua một thời gian thực hiện, các cơ quan chức năng (Vụ Bảo hiểm Y tế (Bộ Y tế), Bảo hiểm Xã hội Việt Nam) đã nhận thấy kết quả việc thực hiện BHYT toàn dân chưa được như mong muốn và người dân chưa mặn mà tham gia BHYT toàn dân cũng như BHYT gia đình.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó có vướng mắc trong quá trình triển khai. Theo phản ảnh của người dân, khi tham gia BHYT hộ gia đình, người dân phải chứng minh sự tham gia BHYT của từng thành viên gia đình, xác minh tạm vắng đối với người đang công tác, du học, làm việc ở nước ngoài; xác nhận tạm vắng đối với người có hộ khẩu hoặc đăng ký tạm trú tại thành phố nhưng chuyển đến nơi khác làm việc, sinh sống...

Không những vậy, đối với một số hộ gia đình nông thôn, việc đóng một lúc 2 triệu đồng mua BHYT thực sự là một gánh nặng. Đồng thời người dân chưa hiểu và chưa sẵn sàng thực hiện quy định mới khi tham gia BHYT.

Cần cả xã hội vào cuộc

Những bất cập trên, theo ông Lê Văn Khảm, Vụ BHYT- Bộ Y tế cũng đã phát hiện và đang có những giải pháp khắc phục. Trong thời gian này người dân có nhu cầu vẫn có thể mua bảo hiểm y tế theo cá nhân như từ trước tới nay. Cơ quan BHYT cũng đang bàn bạc giải pháp phân kỳ đóng BHYT, cho phép các hộ gia đình được đóng theo nhiều lần để giảm gánh nặng tài chính.

Có thể nói thực hiện BHYT toàn dân không đơn thuần là quy định của pháp luật mà là vấn đề chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước. Khi đã là vấn đề an sinh xã hội thì cần sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Trong đó có vai trò quan trọng của chính quyền địa phương và bản thân các hộ dân. Sự quan tâm của các cấp chính quyền địa phương là hết sức cần thiết, thực tế đã chứng minh đó là những yếu tố quyết định đến việc mở rộng đối tượng tham gia BHYT.

Tham gia BHYT, người dân sẽ được hưởng lợi trong khám chữa bệnh

Qua thực tiễn chỉ đạo thực hiện ông Lê Văn Khám đánh giá, khi triển khai Luật có những địa phương vào cuộc rất tích cực, ra những văn bản chỉ đạo cụ thể, phân loại đối tượng để vận động. Có những địa phương không giầu có về mặt kinh tế nhưng khi họ thấy được tầm quan trọng của chính sách BHYT toàn dân đã có những giải pháp tích cực để hỗ trợ các hộ gia đình cận nghèo tham gia BHYT.

Theo quy định của Nhà nước các hộ gia đình cận nghèo được hỗ trợ 70% mức đóng thì một số địa phương đã hỗ trợ nốt 30% còn lại, hoặc có những địa phương hỗ trợ 5-10%. Tuy nhiên bên cạnh đó, lại có những địa phương chỉ đề ra những kế hoạch rất chung chung mang tính chất khẩu hiệu, thiếu kiểm tra đôn đốc giám sát. “Cùng một chính sách nhưng mỗi địa phương lại có sự quyết tâm khác nhau dẫn đến kết quả khác nhau. Như vậy có thể nói vai trò trách nhiệm của chính quyền địa phương rất quan trọng.” ông Lê Văn Khảm nhấn mạnh.

Cùng với trách nhiệm của địa phương, BHXH Việt Nam có vai trò rất lớn trong việc mở rộng đối tượng tham gia BHYT toàn dân. Theo Chỉ thị 05/CT-TTG ngày 2-4-2015 của Thủ tướng Chính phủ, BHXH Việt Nam có trách nhiệm phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan tổ chức tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về BHXH, BHYT đối với tất cả các nhóm đối tượng; chỉ đạo BHXH các địa phương tăng cường phối hợp với thanh tra ngành LĐ-TB&XH, y tế tăng cường thanh kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT, rà soát hồ sơ giải quyết hưởng chế độ BHXH, BHYT v.v…

Tuy nhiên thời gian qua, công tác tuyên truyền của BHXH Việt Nam chưa hiệu quả, nhận thức của người dân về BHYT toàn dân còn hạn chế. Thiết nghĩ, BHXH cần phải đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền về BHYT toàn dân, thậm chí phải chủ động tuyên truyền đến từng hộ gia đình đồng thời giúp địa phương rà soát đối tượng, nắm bắt đối tượng để có hình thức tuyên truyền vận động phù hợp.