Dân số già và điều chỉnh chính sách dân số

LĐTĐ -Theo điều tra dân số, năm 2011, tỷ lệ người cao tuổi trên 60 tuổi của VN đã hơn 8,6 triệu người chiếm gần 10% dân số. Đây là một thách thức không nhỏ đối với nước ta.

6 người dân sẽ có một người cao tuổi

Sau 10 năm thực hiện Pháp lệnh Dân số mục tiêu quy mô dân số, tốc độ tăng dân số tự nhiên trên địa bàn thành phố đã được ổn định trong cả giai đoạn 2003- 2013, kết thúc năm 2012 quy mô dân số toàn thành phố là hơn 7 triệu người.

TS Dương Quốc Trọng, Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ cho rằng, với sự phát triển nhanh chóng về kinh tế - xã hội, tuổi thọ người dân được nâng lên, nhiều người sống lâu hơn. Nhưng điều đó cũng đặt Việt Nam vào những thách thức to lớn khi chỉ có 6 năm để chuyển từ cơ cấu dân số trẻ sang giai đoạn già hóa dân số. Theo đó, chúng ta chưa có sự chuẩn bị đầy đủ về tư duy, nguồn lực cũng như chính sách, cơ chế và như vậy, sẽ không thể tránh khỏi sự lúng túng trong giai đoạn này nếu không có những giải pháp thích ứng kịp thời. Đặc biệt, cơ cấu dân số già đến sớm khi kinh tế đất nước mới đang trong thời kỳ thoát nghèo đặt ra bài toán khó khăn trong việc đảm bảo an sinh xã hội cho người cao tuổi (NCT).

Theo thống kê, nếu như năm 2012, khoảng 11 người dân mới có 1 người cao tuổi thì ước tính vào năm 2029, cứ 6 người dân sẽ có 1 NCT, đến năm 2049 thì tỷ lệ này sẽ là 4/1. Các chuyên gia về dân số cảnh báo, mặc dù NCT tăng lên nhưng số người sống độc thân, gia đình hạt nhân cũng tăng lên. Do đó, mô hình gia đình đang có nhiều biến động. Theo đó, nếu như năm 1993 vẫn có tới 80% NCT sống với gia đình nhưng hiện nay chỉ còn 72,3% và xu hướng giảm dần sẽ còn tiếp tục tăng.

Đặc biệt, theo số liệu từ điều tra mức sống hộ gia đình ở Việt Nam (2008) cho thấy, khoảng 43% NCT hiện vẫn đang làm việc. Tỉ lệ NCT ở vùng nông thôn và phụ nữ cao tuổi tham gia vào lực lượng lao động cao hơn đáng kể so với NCT sinh sống tại các khu vực đô thị và nam giới cao tuổi. Hơn 70% NCT nước ta sống ở nông thôn, hầu hết họ đang tự tạo công ăn việc làm trong nông nghiệp với thu nhập thấp và không ổn định.

Thận trọng điều chỉnh chính sách dân số

Mặc dù chúng ta chính thức bước vào thời kỳ già hóa dân số nhưng các chuyên gia cũng thẳng thắn chỉ ra một thực tế là “già nhưng chưa giàu”. Trước xu thế sinh ít con như hiện nay, cộng với xu hướng già hóa dân số, nhiều ý kiến cho rằng nên nới lỏng quy định sinh từ 1- 2 con. Theo đó, có thể quy định, khuyến khích mỗi gia đình sinh 2 con. Tuy nhiên, trong một lần trả lời báo giới, ông Nguyễn Văn Tiên, Phó chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội Quốc hội cho rằng, cần phải duy trì mô hình gia đình ít con, đồng thời vận động và có chính sách khuyến khích mỗi gia đình chỉ nên có từ 1 - 2 con. Sở dĩ nêu ra quan điểm này vì theo ông Tiên, quy mô dân số VN còn khá lớn, cần tránh những nguy cơ có thể tăng và bùng nổ. Mặt khác, tỉ lệ người dân sống ở các vùng nông thôn còn cao - nơi mà ở đó nhiều người vẫn còn nặng tâm lý muốn sinh nhiều con.

Đồng quan điểm trên, ông  Nguyễn Văn Tân - Phó tổng cục trưởng Tổng cục DS – KHHGĐ cho rằng, việc điều chỉnh chính sách dân số phải hết sức thận trọng. Theo kinh nghiệm của một số nước cho thấy, khi đã giảm sinh sâu thì rất khó nâng trở lại mức sinh thay thế. Tuy nhiên, ở VN hiện nay có nên áp dụng chính sách khuyến khích sinh đẻ, thậm chí ở những nơi hiện đang có mức sinh thấp hay không, đó là một câu hỏi không dễ trả lời. Dù biết rằng nếu để muộn thì lặp lại bài học của các quốc gia khác đã gặp, nhưng tiến hành nhanh cũng dở. Tổng cục DS - KHHGĐ đang tập hợp ý kiến các chuyên gia, dữ liệu để có thể phân tích, xử lý một cách thận trọng trước khi đưa ra khuyến cáo về vấn đề này. Ý kiến của chuyên gia về việc khuyến sinh ở một số nơi mới chỉ là suy nghĩ ban đầu. Dù một số tỉnh/TP đúng là có mức sinh thấp hơn trung bình cả nước, nhưng dân số là một bài toán phải tính chung cho cả nước.

Được biết, chính sách kế hoạch hóa gia đình 50 năm qua đã tạo ra xu hướng giảm mức sinh của Việt Nam, đặc biệt là từ nửa cuối thập niên 90 của thế kỷ trước. Năm 1970, mỗi phụ nữ VN có trung bình 6,8 con; đến năm 1990 đã giảm xuống còn 3,1 con và hiện nay là 2 con.  Như vậy, rõ ràng là mặc dù tỷ lệ sinh đã giảm, cơ cấu dân số chính thức bước vào giai đoạn già hóa tuy nhiên việc điều chỉnh chính sách dân số (cụ thể là việc khuyến sinh) không thể thay đổi một sớm một chiều, bản thân các gia đình cũng nên chú ý đến chất lượng nuôi dưỡng thay vì đẻ dày mà nuôi không tốt.

Phương An

Nên xem

Bắt giữ đối tượng "ngáo đá" cướp ô tô, dùng xẻng đánh người

Bắt giữ đối tượng "ngáo đá" cướp ô tô, dùng xẻng đánh người

(LĐTĐ) Ngày 23/11, Công an huyện Sóc Sơn (Hà Nội) cho biết đã bắt giữ Ma Vũ Duy (sinh năm 2004; trú tại xã Bản Áng, huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn) để điều tra hành vi "Giết người", "Cướp tài sản".
Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

Từ 25/12: Phụ huynh bắt buộc quản lý hoạt động mạng xã hội của trẻ em dưới 16 tuổi

(LĐTĐ) Từ ngày 25/12/2024, trẻ em dưới 16 tuổi tại Việt Nam sẽ không thể tự đăng ký tài khoản mạng xã hội. Theo quy định mới trong Nghị định 147/2024/NĐ-CP, cha mẹ hoặc người giám hộ sẽ phải thực hiện việc này và chịu trách nhiệm giám sát mọi hoạt động của trẻ trên mạng xã hội.
Từ 1/1/2025, ứng dụng ngân hàng không được ghi nhớ mật khẩu đăng nhập

Từ 1/1/2025, ứng dụng ngân hàng không được ghi nhớ mật khẩu đăng nhập

(LĐTĐ) Theo Thông tư 50/2024/TT-NHNN được Ngân hàng Nhà nước ban hành, kể từ ngày 1/1/2025, các ứng dụng ngân hàng sẽ không được trang bị chức năng lưu mật khẩu đăng nhập tài khoản của người dùng.
Bắt đầu chiến dịch kiểm tra vận tải hành khách cuối năm

Bắt đầu chiến dịch kiểm tra vận tải hành khách cuối năm

(LĐTĐ) Ngày 22/11, lực lượng chức năng đã khởi động chiến dịch kiểm tra toàn diện việc vận tải hành khách trong dịp cuối năm nhằm đảm bảo an toàn giao thông và trật tự đô thị. Tổ công tác liên ngành bao gồm Đội Cảnh sát giao thông (CSGT) đường bộ số 14 và Công an quận Hoàng Mai đã tiến hành các đợt kiểm tra đột xuất tại Bến xe Giáp Bát, đồng thời thiết lập các chốt kiểm soát xung quanh khu vực.
Tỷ giá USD hôm nay 23/11: Giá USD trên thị trường tự do giảm sâu

Tỷ giá USD hôm nay 23/11: Giá USD trên thị trường tự do giảm sâu

(LĐTĐ) Hôm nay 23/11, các ngân hàng thương mại đều tăng giá chiều mua vào đồng USD, giao dịch chủ yếu ở 25.509 đồng/USD.
Giá xăng dầu hôm nay (23/11): Giá dầu thế giới tăng cao nhất trong hai tuần

Giá xăng dầu hôm nay (23/11): Giá dầu thế giới tăng cao nhất trong hai tuần

(LĐTĐ) Hôm nay (23/11/2024), giá dầu thế giới tăng khoảng 1%, đạt mức cao nhất trong hai tuần, do cuộc xung đột leo thang ở Ukraine làm tăng mức rủi ro địa chính trị. Cụ thể, giá dầu WTI ở mốc 71,25 USD/thùng, tăng 1,64%, giá dầu Brent ở mốc 75,14 USD/thùng, tăng 1,23%.
Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn đồng loạt tăng cao

Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng miếng SJC, vàng nhẫn đồng loạt tăng cao

(LĐTĐ) Giá vàng hôm nay 23/11: Giá vàng thế giới nhảy vọt thúc đẩy giá vàng miếng SJC lẫn vàng nhẫn cùng lên mốc cao mới.

Tin khác

Đánh giá kỹ tác động khi áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường

Đánh giá kỹ tác động khi áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường

(LĐTĐ) Ngày 22/11, Quốc hội đã thảo luận tại tổ về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Vấn đề tăng thuế suất tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia, thuốc lá được nhiều đại biểu quan tâm, thảo luận.
Phổ biến pháp luật cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài

Phổ biến pháp luật cho cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài

(LĐTĐ) Ngày 22/11, Trung tâm Báo chí Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) phối hợp với Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam ở nước ngoài tổ chức tọa đàm phổ biến pháp luật cho cộng đồng người Việt Nam sinh sống ở nước ngoài.
Bình Dương: Điều động, bổ nhiệm nhiều cán bộ chủ chốt

Bình Dương: Điều động, bổ nhiệm nhiều cán bộ chủ chốt

(LĐTĐ) Ngày 22/11, Tỉnh ủy tỉnh Bình Dương tổ chức Hội nghị trao các quyết định bổ nhiệm, điều động cán bộ chủ chốt.
Bảo vệ sức khỏe từ sớm, từ xa vì kỷ nguyên vươn mình

Bảo vệ sức khỏe từ sớm, từ xa vì kỷ nguyên vươn mình

(LĐTĐ) Hóa chất độc hại (nếu có) ngấm vào thực phẩm; thuốc lá điện tử, nung nóng (thuốc lá thế hệ mới), bia, rượu, đồ uống có đường là những chất không những gây hại cho sức khỏe, kéo giảm năng suất lao động mà còn ảnh hưởng sức khỏe giống nòi trong tương lai. Cấm và dùng công cụ thuế để hạn chế việc lưu hành, sử dụng các sản phẩm trên cũng là góp phần bảo vệ sức khỏe nhân dân từ sớm, từ xa…
Quốc hội xem xét tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia, thuốc lá

Quốc hội xem xét tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia, thuốc lá

(LĐTĐ) Ngày 22/11, Quốc hội đã nghe trinh bày Tờ trình, Báo cáo thẩm tra và thảo luận tại tổ về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi), trong đó có quy định về tăng thuế suất tiêu thụ đặc biệt đối với rượu, bia…
Phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ I

Phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ I

(LĐTĐ) Sáng 22/11, Bộ Tư pháp đã tổ chức lễ phát động Giải Báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất. Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng ban Tổ chức chủ trì buổi lễ.
Đề xuất các quan điểm, giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh

Đề xuất các quan điểm, giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh

(LĐTĐ) Sáng 22/11 tại Hà Nội, Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam phối hợp với Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận Trung ương tổ chức Hội thảo khoa học quốc gia “Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh”.
Ban Dân vận Trung ương làm việc với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam

Ban Dân vận Trung ương làm việc với Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam

(LĐTĐ) Chiều 21/11, đoàn công tác của Ban Dân vận Trung ương do đồng chí Mai Văn Chính - Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng Ban Dân vận Trung ương làm trưởng đoàn, đã có buổi làm việc với Đảng đoàn Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam.
TP.HCM: Thành lập tổ công tác tháo gỡ vướng mắc cho các dự án nhằm chống lãng phí, thất thoát

TP.HCM: Thành lập tổ công tác tháo gỡ vướng mắc cho các dự án nhằm chống lãng phí, thất thoát

(LĐTĐ) Tổ công tác có nhiệm vụ chỉ đạo, triển khai thực hiện Công điện số 112/CĐ-TTg ngày 6/112024 của Thủ tướng Chính phủ, về tập trung giải quyết dứt điểm các dự án tồn đọng, dừng thi công, khẩn trương triển khai, hoàn thành, đưa vào sử dụng nhằm chống lãng phí, thất thoát.
Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

Quốc hội thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược

(LĐTĐ) Chiều 21/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược, với 426/430 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, chiếm 88,94% tổng số đại biểu Quốc hội.
Xem thêm
Phiên bản di động