Xóa chợ cóc, chợ tạm khó đến thế?

Tràn lan chợ “cóc”, chợ tạm

Qua ghi nhận tại phố Thanh Bảo (quận Ba Đình), nhiều hàng quán từ hoa, quả đến thịt, cá vẫn được bày bán hàng ngày khiến con phố nhỏ trở nên chật chội và nhếch nhác. Điều đáng nói, con phố này nằm rất gần chợ Ngọc Hà nhưng lâu nay vẫn tồn tại một khu chợ “cóc” như vậy. Một điểm nhức nhối khác là phố Xuân La (quận Tây Hồ).

Chợ “cóc” trên phố Xuân La gây mất an toàn giao thông và mỹ quan đô thị.

Một người dân sống ở đó cho biết, trong giai đoạn dịch Covid-19 phức tạp thì lực lượng công an, bảo vệ dân phố của phường thường xuyên nhắc nhở các hộ bán hàng không bày hàng hóa lấn chiếm hè, đường, nên đường phố thông thoáng và sạch sẽ hơn. Tuy nhiên, khi nới lỏng giãn cách xã hội, nhiều hàng quán tràn ra vỉa hè, người mua để xe máy, ô tô dưới lòng đường, gây mất an toàn giao thông và mỹ quan đô thị. Theo ghi nhận trong những ngày gần đây, nhiều xe bán trái cây xếp hàng dọc trên phố Xuân La khiến cho những người tham gia giao thông trên con phố này gặp nhiều khó khăn, đặc biệt vào giờ tan tầm.

Thực tế, không chỉ ở các quận nội thành mà tại nhiều huyện ngoại thành cũng đang diễn ra tình trạng người dân tự ý họp chợ dẫn đến việc hình thành các chợ tạm, chợ “cóc” bên các trục đường. Bất chấp các phương tiện giao thông lưu thông ngay bên cạnh nhưng nhiều người vẫn thản nhiên lựa chọn hàng hóa, mua bán mà không hề nghi đến những tai nạn nguy hiểm đến tính mạng có thể xảy ra. Thậm chí, có chợ tự phát lấn cả xuống lòng đường quốc lộ để buôn bán. Điển hình như tại khu vực hành lang giao thông thuộc lòng đường Đại lộ Thăng Long, đoạn qua cầu vượt sông Đáy thuộc địa bàn huyện Hoài Đức thường xuyên xuất hiện hàng chục trường hợp người dân tự ý bày bán các mặt hàng nông sản ở ven đường. Trong suốt đoạn đường dài khoảng gần 1 km, người dân đã để thúng mủng, xe thồ, xe bò, xe kéo, xô chậu... với nhiều mặt hàng phục vụ người đi đường. Rất nhiều người đã tùy tiện dừng, đỗ xe để xem, lựa chọn và mua các mặt hàng nông sản tại đây.

Việc họp chợ tự phát ven đường càng phổ biến ở các trục đường gần những khu công nghiệp, nơi tập trung nhiều người lao động. Người dân tập trung buôn bán, từ hoa quả, rau củ, thịt, cá, quần áo…Họ bày la liệt trên vỉa hè dưới lòng đường, rất khó khăn để có thể di chuyển qua đây, nhất là vào giờ tan ca. Có thời điểm, hàng trăm công nhân cùng tham gia mua bán đã ảnh hưởng lớn đến việc lưu thông của các phương tiện. Không chỉ gây mất an toàn giao thông, các chợ tạm, chợ “cóc” ven đường còn gây mất vệ sinh an toàn thực phẩm khi mỗi ngày lượng xe cộ đi qua mang theo lượng khói bụi lớn, bám vào thực phẩm bày bán trên vỉa hè. Bên cạnh đó, người dân buôn bán ở các khu này thường có thói quen xả luôn rác thải, thịt sống… ra ven đường ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và môi trường sống của người dân xung quanh.

Cần rà soát tổng thể

Được biết, các xã, phường đã sử dụng nhiều biện pháp nhằm khắc phục việc người dân mua bán tại các chợ tạm, chợ “cóc” ven đường. Tuy nhiên, hiệu quả thu được còn khá hạn chế. Theo các chuyên gia, việc các chợ tạm, chợ “cóc” ven đường vẫn tồn tại có nguyên nhân xuất phát từ chính nhu cầu và ý thức của cả người mua, người bán. Để khắc phục tình trạng này, cần kết hợp giữa tuyên truyền, giáo dục với những chế tài xử lý nghiêm khắc.

Chế tài xử lý những vi phạm tại các chợ tạm, chợ “cóc” ven đường đã được quy định cụ thể, đầy đủ. Tuy nhiên, dư luận cho rằng, để chấm dứt chợ “cóc”, chợ tạm, trả lại hành lang an toàn cho các tuyến đường của Thủ đô, thì cần có sự vào cuộc mạnh mẽ, tích cực hơn nữa của các lực lượng, các cấp, các ngành cũng như ý thức của từng người dân. Theo đó, chính quyền địa phương cần có kế hoạch cụ thể. Trọng tâm là tăng cường truyền thông để người bán và người mua hiểu rõ về những nguy cơ tai nạn giao thông khi tổ chức họp chợ nơi giao thông đông đúc phương tiện qua lại. Một giải pháp khác cũng cần được tiến hành song song là bố trí lực lượng thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ, không để tái lập các chợ “cóc”, chợ tạm, các tụ điểm buôn bán đã được giải tán. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến cũng cho rằng, các lực lượng chức năng cần có thái độ và hành động cương quyết khi tổ chức xử lý những trường hợp cố tình vi phạm trên cơ sở các quy định của pháp luật. Việc kiểm tra, xử lý cần được thực hiện thường xuyên, quyết liệt; tránh biểu hiện xử lý thiếu nghiêm túc, xử lý theo kiểu phong trào...

Việc chợ tạm, chợ “cóc” ven đường tồn tại trong thời gian dài còn bắt nguồn từ chính những nhu cầu thực tế của người dân. Do đó, để giải quyết triệt để tình trạng này, thành phố Hà Nội cần tiến hành rà soát lại tổng thể mạng lưới chợ. Từ đó, bố trí quỹ đất hợp lý cho việc xây dựng các chợ dân sinh truyền thống, các cửa hàng tiện lợi... ngay từ khi quy hoạch để đáp ứng nhu cầu của người dân. Đây là biện pháp giải quyết vấn đề từ “gốc”, tránh tình trạng chợ “cóc”, chợ tạm mọc lên rồi mới tìm cách giải tỏa, khắc phục.

Thực tế cho thấy, nếu xảy ra tai nạn liên quan đến các chợ “cóc”, chợ tạm ven đường thì nạn nhân chủ yếu là chính những người dân tham gia mua bán hàng hóa. Do đó, để tự bảo vệ mình và tránh tai nạn thương tâm, mỗi người dân cần nêu cao ý thức tự giác trong thực hiện các quy định đảm bảo trật tự an toàn giao thông và có thói quen mua bán văn minh ở đúng nơi quy định.