Vang mãi giọng đọc bản tin chiến thắng lịch sử

Người đầu tiên đọc bản tin chiến thắng

“Mời các bạn nghe tin chiến thắng chúng tôi mới nhận được. Đúng 11h30, quân ta tiến vào Sài Gòn, đánh chiếm Dinh Độc Lập. Bộ Tổng tham mưu ngụy - tướng DươngVăn Minh đầu hàng vô điều kiện. Cờ đỏ sao vàng phấp phới tung bay trên nóc Dinh Độc Lập. Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng”. Chỉ 15 phút sau sự kiện lịch sử 30/4/1975, Bản tin chiến thắng đầu tiên được vang lên trên sóng phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam qua giọng đọc của NSƯT Kim Cúc.

NSƯT Kim Cúc

Nhớ lại những giây phút lịch sử đó, NSƯT Kim Cúc kể: “Hôm ấy, vào đúng ca trực nhận tin của phóng viên Anh Trang. Cô Trang nhận được tin từ Bộ Tổng tham mưu báo có tin chiến thắng, đề nghị sang nhận ngay, lại được nhắc nhở tin đặc biệt quan trọng.

Bình thường các phóng viên sẽ đạp xe sang phố Lý Nam Đế nhận tin nhưng hôm ấy cô Trang được điều động ô tô. Vừa đến đầu đường phố Lý Nam Đế không hiểu vì lý do gì, xe phanh gấp, Trang bị đập đầu vào xe, chảy máu đầu.

Dù đau nhưng cô Trang vẫn nén đau, ôm đầu chạy đến Bộ Tổng tham mưu nhận tin. Khi về, một tay cô cầm tờ tin chiến thắng, một tay ôm đầu, chạy đến gần cầu thang của Đài Tiếng nói Việt Nam thì gục xuống ngất xỉu vì máu chảy nhiều quá”.

Nhận bản tin từ phóng viên Anh Trang, phát thanh viên Kim Cúc khi ấy xuống ngay hầm phát trực tiếp, đọc bản tin chiến thắng. Bà cho biết, đến tận khi cầm tờ bản tin trên tay bà mới biết đó là tin giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Hôm ấy, cùng ca trực với bà còn có phát thanh viên Kim Túy, người miền Nam. Hai người cùng hồi hộp khi ngồi xuống chiếc ghế đọc, phát trực tiếp lên sóng phát thanh, trước mặt là dòng chữ “hàng triệu người đang nghe ta” thì chỉ biết động viên nhau kìm nén cảm xúc.

Thế nhưng vì bản tin này phát thẳng, không lưu lại băng nên suốt bao nhiêu năm công chúng không hề biết NSƯT Kim Cúc là người đầu tiên đọc bản tin. Tuy nhiên, bà có đọc được bài báo nói rằng, bản tin chiến thắng được phát lần đầu tiên trên Đài tiếng nói Việt Nam vào lúc 18h30 ngày 30/4 thì bà quyết định nói về sự kiện đặc biệt này.

Nếu không, mọi người sẽ hỏi tại sao một cơ quan thông tấn lớn nhất lúc bấy giờ lại có thể để tin chiến thắng tới tận chiều tối mới phát. Hơn nữa, Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong bản tổng kết ngay sau chiến dịch Hồ Chí Minh có nói rằng, ngay sau khi nhận được tin chiến thắng, Đại tướng đã lệnh cho Bộ Tổng tham mưu đưa tin sang Đài Tiếng nói Việt Nam và 15 phút sau, chính Đại tướng đã nghe bản tin chiến thắng trên đài.

Chia sẻ cảm xúc khi đọc bản tin chiến thắng, bà cho biết, sau khi hoàn thành ca trực, bà lấy xe đạp ra Bờ Hồ, xúc động và hạnh phúc vô ngần khi biết từ đây đất nước đã giành được độc lập. Bà như trút được bao nhiêu gánh nặng, đến bây giờ khi nghĩ lại NSƯT Kim Cúc vẫn vô cùng xúc động và tự hào.

Quen thuộc với thính giả “Đọc truyện đêm khuya”

NSƯT Kim Cúc tên thật là Phan Thị Kim Cúc, sinh năm 1945 tại Nam Định, từng là ca sĩ trong đoàn văn công Lục Ngạn. Vào năm 1967, khi đang chuẩn bị tiết mục để chuẩn bị đi phục vụ cho các chiến sĩ đường 9 Nam Lào thì bà được gọi đi đọc hộ tin cho quân đội trên phòng thu của Đài Tiếng nói Việt Nam, cái tin chỉ kéo dài chừng 1 phút ấy đã khiến ước mơ từ thuở nhỏ của bà thành sự thật.

Một ngày sau khi lên đài đọc bản tin, bà được cấp trên yêu cầu bàn giao lại công việc tại đoàn văn công và nhận nhiệm vụ mới. Cùng với công việc tại Đài, NSƯT Kim Cúc đã tranh thủ đi học thêm đại học tại chức và học thêm ngoại ngữ như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung để có thể phát âm được những ngôn ngữ đó.

NSƯT Kim Cúc (thứ 2 từ trái sang) trong một lần được gặp gỡ Đại tướng Võ Nguyên Giáp.

NSƯT Kim Cúc nhớ lại khoảng thời gian mới vào nghề. Bà là người gốc Nam Định nên khi phát âm thường mắc lỗi tiếng địa phương. Thế nhưng chỉ cần một câu nhắc nhở của lãnh đạo Đài, bà quyết định sửa cho bằng được. Thời gian đó cứ sau mỗi giờ làm việc, bà lại chui xuống hầm, tập đọc từng từ một. Sau đó, bà lại lắng nghe các chương trình của Đài Tiếng nói Việt Nam.

Bà chú ý từng cách phát âm, cách ngắt nhịp của những đồng nghiệp đi trước. Sau đó, bà lại đọc lại theo cách riêng phù hợp với chất giọng đặc trưng của mình. NSƯT Kim Cúc cho hay, khi bản tin bà đọc lên sóng, chỉ cần không may có hai từ dính vào nhau hay hai từ mà bà lỡ đọc nhanh hơn cần thiết, bà cũng cảm thấy áy náy và khó chịu. Thế là bà lại ngồi lại, tập luyện tới khi nào ưng ý mới thôi.

Đến năm 1969, NSƯT Kim Cúc chính thức gắn bó với chương trình “Đọc truyện đêm khuya”, đã quen thuộc với hàng triệu thính giả của Đài Tiếng nói Việt Nam đến khi nghỉ hưu. Trong suốt những năm tháng ấy, bà gửi tới công chúng không biết bao nhiêu câu chuyện, bao nhiêu tác phẩm văn học nghệ thuật.

Bà có một giọng đọc riêng mà có người, chỉ một lần nghe là không bao giờ quên được. Giọng đọc truyện đêm khuya đặc trưng, không thể lẫn vào đâu của NSƯT Kim Cúc đã trở nên quen thân với từng nhà, đã trở thành sự yêu mến trong đông đảo thính giả, và trở thành ký ức tươi đẹp của cả một thế hệ giờ đã bạc đầu.

“Giọng đọc vàng” của Đài Tiếng nói Việt Nam chia sẻ, có lần Nhà văn Văn Tùng nói với bà: “Tôi không biết năm nay chị bao nhiêu tuổi nhưng cho phép tôi gọi chị bằng cô. Cô Cúc ơi, truyện tôi tự viết ra, tôi đưa cho mọi người xung quanh đọc họ đều nhận xét truyện của tôi chả có gì đặc biệt. Khi truyện in trên báo, tôi đọc xong cũng thấy nó chả ra cái gì cả. Vậy mà ngày hôm qua, truyện này được phát trên đài qua giọng đọc của cô, mọi người hỏi tôi, ô, truyện này mới viết à? Hay thế. Tôi cảm ơn cô. Cô là người thứ hai đã giúp truyện của tôi sống lại”.

NSƯT Kim Cúc lấy chồng cũng là đồng nghiệp trong Đài. Ông bà có hai người con nay đã trưởng thành. Những năm trước, bà vẫn còn lên Đài để làm cầu nối gửi những câu chuyện tới các thính giả nghe đài và tham gia dạy khóa học MC cho trường Sân khấu Điện ảnh. Tuy nhiên, căn bệnh tiểu đường biến chứng khiến mắt bà giờ đã mờ. Giờ hai ông bà sống nương tựa vào nhau, vui vầy cùng con cháu hưởng tuổi già./.