V. I. Lenin: Lãnh tụ vĩ đại của giai cấp công nhân và nhân dân lao động
| Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đặt hoa tưởng niệm tại Tượng đài Lenin | |
| Trình tấu “Bản giao hưởng Leningrad” tại Hà Nội |
V.I. Lenin sinh ngày 22/04/1870 ở Simbirsk (nước Nga), là con trai của vợ chồng Ilya Nikolaevich Ulyanov (1831–1886), một quan chức dân sự Nga làm việc để mở rộng dân chủ và giáo dục đại chúng miễn phí ở Nga, và Maria Alexandrovna Ulyanova (1835–1916).
Năm 1887, V. I. Lenin tốt nghiệp xuất sắc bậc Trung học được nhận Huy chương vàng nên được vào thẳng bất kỳ trường Đại học nào ở nước Nga. Ông xin vào học khoa Luật của Đại học Tổng hợp Kazan. Tại đây, V. I. Lenin tham gia nhóm cách mạng trong sinh viên, trở thành thành viên của Hội đồng hương bí mật Samarsko-Simbirskoe.
Do tham gia tuyên truyền cách mạng trong sinh viên, tháng 12/1887, V. I. Lenin bị đuổi học và bị phát lưu đến làng Kokushino Kazan. V. I. Lenin có nghị lực rất cao trong việc tự học, chỉ trong vòng hai năm miệt mài đèn sách, năm 1891, V. I. Lenin đã thi đỗ tất cả các môn học của chương trình 4 năm khoa Luật trường Đại học Tổng hợp Kazan với tư cách thí sinh tự do. Sau khi tốt nghiệp khoa luật V. I. Lenin làm trợ lý luật sư ở Samara. Tháng 8/1893, chuyển về Peterburg.
![]() |
| Bức họa Lenin của họa sĩ Isaak Brodsky (ảnh tư liệu) |
Mùa thu 1895, V. I. Lenin thành lập Hội liên hiệp đấu tranh giải phóng giai cấp công nhân, tập hợp các nhóm cách mạng ở Petersburg. Ở Matxcova, Kiep, Jaroslavl và những thành phố khác cũng thành lập các hội liên hiệp tương tự. V. I. Lenin đã gặp Nadegioda Konstantinovna Krupskaia, hai người yêu nhau và trở thành bạn đời chung thuỷ. Đêm 9/12/1895, do bị tố giác, nhiều hội viên của Hội liên hiệp, trong đó có V. I. Lenin bị cảnh sát bắt. Sau 14 tháng bị cầm tù, tháng 2/1897, V. I. Lenin bị đi đày 3 năm ở làng Shushenkoe (miền Đông Sibir). Trong thời gian lưu đày, V. I. Lenin đã viết xong hơn ba mươi tác phẩm, trong đó có cuốn khá đồ sộ: Sự phát triển chủ nghĩa tư bản ở nước Nga (1899).
Năm 1900, thời hạn lưu đày của V. I. Lenin kết thúc. Chính quyền Nga hoàng cấm V. I. Lenin sống ở Thủ đô và các thành phố lớn. V. I. Lenin ra nước ngoài và lập ra tờ báo Tia lửa. Năm 1903, tại London tiến hành Đại hội lần thứ II Đảng công nhân xã hội dân chủ Nga. V. I. Lenin phát biểu phải xây dựng một đảng Mácxít kiểu mới có kỷ luật nghiêm mình, có khả năng là người tổ chức cách mạng của quần chúng. Trong thời kỳ cách mạng 1905 - 1907, V. I. Lenin đã phát triển tư tưởng độc quyền lãnh đạo của giai cấp vô sản trong trong cuộc cách mạng dân chủ tư sản thành cách mạng xã hội chủ nghĩa Hai sách lược dân chủ xã hội trong cách mạng dân chủ năm 1905.
Tháng 4/1905, tại London tiến hành Đại hội lần thứ III Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga, V. I. Lenin được bầu là Chủ tịch Đại hội. Tại Đại hội này, Uỷ ban Trung ương đã được bầu ra do V. I. Lenin đứng đầu. Tháng 11/1905, V. I. Lenin bí mật trở về Peteburg để lãnh đạo cách mạng Nga. Tháng 12/1907, V. I. Lenin sống ở nước ngoài tiếp tục đấu tranh bảo vệ và củng cố đảng hoạt động bí mật.
Trong thời gian Đại chiến thế giới lần thứ I, V. I. Lenin đưa ra khẩu hiệu biến chiến tranh đế quốc thành nội chiến cách mạng. Trong tác phẩm Chủ nghĩa đế quốc - giai đoạn tột cùng của chủ nghĩa tư bản (1916) và những tác phẩm khác, V. I. Lenin đã phát triển chính trị kinh tế học Mácxít và lý luận về cách mạng xã hội chủ nghĩa, kiện toàn những vấn đề cơ bản của triết học Mácxít (Bút ký triết học).
Sau cách mạng Tháng Hai năm 1917, ở Nga tồn tại tình trạng hai chính quyền song song, một bên là chính phủ lâm thời tư sản và một bên là các đại biểu công nhân và binh sĩ. Những mâu thuẫn kinh tế và chính trị sâu sắc ở nước Nga lúc bấy giờ đòi hỏi phải tiến hành một cuộc cách mạng làm thay đổi tận gốc đời sống chính trị nước Nga.
V. I. Lenin đến Petrograd để trình bày Luận cương Tháng Tư, thực chất là một văn kiện mang tính cương lĩnh đề ra đường lối giành chiến thắng cho cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa với khẩu hiệu Toàn bộ chính quyền về tay các Xô Viết!. Hội nghị lần thứ VII toàn Nga (Tháng 4/1917) của Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga đã nhất trí thông qua đường lối do V. I. Lenin đề ra.
Sau cuộc khủng hoảng chính trị ở nước Nga (Tháng 7/1917), V. I. Lenin buộc phải về vùng Pazzliv cách Petrograd 34km để tránh sự truy lùng của Chính phủ lâm thời. Từ nơi hoạt động bí mật, V. I. Lenin thường xuyên chỉ đạo phong trào cách mạng nước Nga. Ngày 23/10/1917, kế hoạch khởi nghĩa vũ trang của V. I. Lenin đề ra được Hội nghị Uỷ ban trung ương Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga thông qua.
Tối ngày 6/11/1917, V. I. Lenin trực tiếp chỉ đạo cuộc khởi nghĩa. Đến đêm ngày 7/11//917, Cách mạng Tháng Mười Nga đã toàn thắng. Chính quyền đã về tay nhân dân. Nhà nước công nông đầu tiên trên thế giới do Đảng của giai cấp vô sản lãnh đạo đã ra đời.
Ngày 30/8/1918, V. I. Lenin bị ám sát và bị thương nặng, nhưng sau đó ít lâu sức khoẻ hồi phục. Năm 1922, V. I. Lenin ốm nặng. Ngày 21/4/1924, V. I. Lenin qua đời ở làng Gorki, gần thủ đô Matxcơva. Thi hài được lưu giữ trong lăng Lenin trên Quảng trường Đỏ, Matxcơva cho tới nay.
Tại nước Nga hiện nay, tên của ông được đặt cho một tỉnh của Nga - tỉnh Leningrat, nằm sát cố đô Saint Petersburg, nơi Lenin lãnh đạo thành công Cách mạng Tháng Mười.
Nên xem
Giải thưởng Chính VinFuture 2025 vinh danh những khám phá và phát triển vaccine HPV
Phường Thượng Cát phát động phong trào thi đua năm 2026
Đồng hành gìn giữ di sản, nâng tầm chất lượng phục vụ du khách
Vietjet bay hàng ngày giữa TP.HCM và Manila với 7 chuyến khứ hồi mỗi tuần
Hà Nội: Đổi mới, nâng cao chất lượng quản lý thuế
Hội đồng nhân dân xã Gia Lâm thông qua 10 Nghị quyết quan trọng
Từ 1/7/2026, Hà Nội sẽ triển khai thí điểm vùng phát thải thấp trong khu vực Vành đai 1
Tin khác
Giải thưởng Chính VinFuture 2025 vinh danh những khám phá và phát triển vaccine HPV
Sự kiện 05/12/2025 22:43
Mở rộng thêm phạm vi thành lập văn phòng giám định tư pháp ở một số lĩnh vực
Sự kiện 05/12/2025 18:37
Thông tin lý lịch tư pháp trên VNeID có giá trị pháp lý như Phiếu lý lịch tư pháp
Sự kiện 05/12/2025 18:36
Đảm bảo ngân sách Trung ương giữ vai trò chủ đạo, dẫn dắt
Sự kiện 05/12/2025 11:29
Chính phủ Trung Quốc hỗ trợ 500.000 USD giúp nhân dân Việt Nam khắc phục hậu quả mưa lũ
Sự kiện 04/12/2025 21:34
Tạo lập một thiết chế tư pháp hiện đại, minh bạch
Sự kiện 04/12/2025 19:29
Giải quyết điểm nghẽn phát triển dự án năng lượng quốc gia
Sự kiện 04/12/2025 19:28
Bổ sung chính sách hỗ trợ chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo cho cơ quan báo chí
Sự kiện 04/12/2025 15:59
Đại biểu kiến nghị Chính phủ đặt văn hoá - lối sống lên hàng đầu, coi đây là “đột phá của đột phá”
Sự kiện 04/12/2025 12:28
Đề nghị cải tiến thi cử, giảm áp lực thi vào lớp 10, tạo cơ hội cho học sinh
Sự kiện 04/12/2025 12:27

