Thông qua Nghị quyết ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm

Trình bày tóm tắt Tờ trình về dự án Nghị quyết ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Hoàng Quốc Thủy cho biết, dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung 19/22 điều của Quy chế kèm theo Nghị quyết 1213/2016/UBTVQH13 về Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm, tập trung vào các nội dung cơ bản về tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm.

Dự thảo Quy chế quy định Đoàn Hội thẩm là hình thức tổ chức tự quản của các Hội thẩm và trên cơ sở quy định mới về tổ chức Tòa án Nhân dân tại Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 2024 (sửa đổi, bổ sung năm 2025).

Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Hoàng Quốc Thủy. Ảnh: Quốc hội

Đoàn Hội thẩm nhân dân gồm có Đoàn Hội thẩm nhân dân tỉnh, thành phố (gọi là cấp tỉnh), Đoàn Hội thẩm nhân dân khu vực và Đoàn Hội thẩm quân nhân quân khu và tương đương (gọi là cấp quân khu).

Để bảo đảm có đủ số Hội thẩm nhân dân đáp ứng yêu cầu tham gia xét xử tại cả Tòa án nhân dân cấp tỉnh và Tòa án nhân dân khu vực, dự thảo Nghị quyết điều chỉnh số lượng Hội thẩm được bầu tối đa tại Đoàn Hội thẩm nhân dân cấp tỉnh và Đoàn Hội thẩm nhân dân khu vực.

Theo đó, Đoàn Hội thẩm nhân dân cấp tỉnh giữ số lượng tối thiểu 20 người (như quy định hiện hành), nhưng điều chỉnh số lượng tối đa Hội thẩm từ 100 người xuống 50 người, riêng thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh không quá 70 người.

Đối với Đoàn Hội thẩm khu vực, dự thảo Quy chế điều chỉnh theo hướng tăng gấp đôi số lượng tối thiểu và tối đa Hội thẩm, theo đó tổng số Hội thẩm tối thiểu không dưới 30 người (tăng từ 15 lên 30 người) và tối đa không quá 100 người (tăng từ 50 lên 100 người).

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: Quốc hội

Báo cáo tóm tắt Báo cáo Thẩm tra dự án Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết xây dựng Nghị quyết ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm với những lý do nêu tại Tờ trình của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhận thấy, mặc dù được xây dựng theo trình tự, thủ tục rút gọn, nhưng Cơ quan chủ trì soạn thảo đã lấy ý kiến Chính phủ, Tòa án nhân dân tối cao, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính và đã có Báo cáo tiếp thu, giải trình các ý kiến tham gia để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Nghị quyết và Quy chế.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành với nội dung của dự thảo Quy chế, trong đó có việc xác định số lượng Hội thẩm tại mỗi Đoàn Hội thẩm căn cứ vào số lượng Thẩm phán được phân bổ cho mỗi Tòa án, đồng thời quy định số lượng Hội thẩm tối thiểu/tối đa của mỗi Đoàn Hội thẩm tại mỗi Tòa án Nhân dân cấp tỉnh, cấp khu vực.

Quy định này đã bám sát quy định của Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân về thẩm quyền của Tòa án Nhân dân khu vực, biên chế Thẩm phán và thực tiễn thụ lý, giải quyết vụ án, vụ việc của mỗi Tòa án.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm. Ảnh: Quốc hội

Về thủ tục bầu, công nhận kết quả bầu Trưởng đoàn, Phó Trưởng đoàn Hội thẩm nhân dân, Ủy ban thẩm tra tán thành với quy định của dự thảo Quy chế, đồng thời đề nghị không bổ sung quy định “Căn cứ tình hình thực tế tại địa phương, Thường trực Hội đồng nhân dân cấp tỉnh phối hợp với Chánh án Tòa án nhân dân và Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp hướng dẫn thực hiện việc tổ chức Hội nghị toàn thể Hội thẩm để bầu các Trưởng đoàn, Phó Trưởng đoàn Hội thẩm nhân dân khu vực” để tránh phát sinh thêm quy trình, thủ tục.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá cao sự chủ động tích cực của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra. Các cơ quan có liên quan cũng đã phối hợp chặt chẽ trong quá trình soạn thảo, thẩm tra, tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo nghị quyết và quy chế kèm theo.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Đoàn Hội thẩm, Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cần phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam hoàn chỉnh các thủ tục để trình Chủ tịch Quốc hội ký ban hành Nghị quyết trong tuần này.