Quốc hội sẽ quyết định giải quyết việc thu sai bảo hiểm với chủ hộ kinh doanh

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội đã thảo luận ở hội trường về kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến Kỳ họp thứ 6 và nghe thành viên Chính phủ và các cơ quan, cá nhân có liên quan giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.

Đáng quan tâm, đại biểu Ma Thị Thúy (Đoàn tỉnh Tuyên Quang) đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bảo hiểm xã hội Việt Nam phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, báo cáo và sớm đề xuất phương án giải quyết dứt điểm kiến nghị của cử tri đối với tình trạng thu bảo hiểm xã hội bắt buộc không đúng quy định của pháp luật đối với chủ hộ kinh doanh cá thể.

Theo quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội, chủ hộ kinh doanh cá thể không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, nhưng trên thực tế từ năm 2003 do thiếu hiểu biết về chính sách thu bảo hiểm xã hội bắt buộc, tại Bảo hiểm xã hội một số địa phương đã thu sai với hộ kinh doanh cá thể.

Đại biểu Ma Thị Thúy (Đoàn tỉnh Tuyên Quang). Ảnh: Quốc hội.

Sau khi có chỉ đạo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, các địa phương đã dừng thu bảo hiểm xã hội bắt buộc đối với nhóm đối tượng này và chuyển hướng sang đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Tính đến ngày 30/9/2016, cả nước có hơn 4.200 chủ hộ kinh doanh cá thể đã đóng bảo hiểm xã hội, trong đó có nhiều trường hợp đủ điều kiện nghỉ hưu theo quy định nhưng chưa được giải quyết nghỉ hưu đã gửi đơn khiếu kiện. “Đây là vấn đề được dư luận xã hội, cử tri rất quan tâm, bức xúc và cũng đã nhiều lần gửi đơn thư đến các cơ quan có thẩm quyền”, đai biểu Ma Thị Thúy nói.

Phát biểu giải trình tại nghị trường, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, tại thảo luận về vấn đề bảo hiểm xã hội cũng như chất vấn, ông cũng đã nêu về vấn đề việc thu sai bảo hiểm xã hội đối với hộ kinh doanh.

Vấn đề này, Chính phủ đã có Nghị quyết số 88 giao đích danh cho Bảo hiểm xã hội Việt Nam phải thống kê, đánh giá tình hình và đề xuất các giải pháp để giải quyết triệt để vấn đề này. Ngày 23/4 vừa qua, Bảo hiểm xã hội Việt Nam cũng đã báo cáo với Thủ tướng Chính phủ sau khi tiếp thu ý kiến các ngành.

“Về tinh thần, phải khẳng định việc luật pháp hiện nay không cho phép thu đối tượng này. Việc thu vừa qua của một số bảo hiểm xã hội địa phương là sai và cơ quan Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sau khi phát hiện ra đã có văn bản chấn chỉnh vấn đề này”, lời Bộ trưởng.

Tuy nhiên, sau công văn chấn chỉnh thì một số địa phương do đã thu và cũng tiếp tục thu một số trường hợp. Vì vậy, sau khi kiểm toán năm 2022 chúng ta tiếp tục phát hiện chuyện này và yêu cầu tất cả các địa phương phải dừng việc này để tập trung xử lý.

Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung phát biểu tại nghị trường. Ảnh: Quốc hội

Cho đến nay ngày 23/4 Bảo hiểm báo cáo và Chính phủ đã yêu cầu tháng 5 này Chính phủ sẽ nghe và kết luận về giải pháp cuối cùng. Tinh thần bây giờ bảo hiểm đề xuất 3 giải pháp để xử lý.

Thứ nhất, những trường hợp đủ điều kiện, Ban soạn thảo Luật Bảo hiểm (sửa đổi) đề xuất, cùng với Ủy ban Xã hội báo cáo với Thường vụ Quốc hội và trong báo cáo hồ sơ gửi đại biểu, với những hộ kinh doanh cá thể có đăng ký kinh doanh thì cho bổ sung và quy định điều khoản chuyển tiếp sang bảo hiểm bắt buộc để những hộ kinh doanh này được hưởng đầy đủ chính sách đối với bảo hiểm bắt buộc. Việc này sẽ do Quốc hội thời gian tới xem xét.

Đối tượng thứ hai không đủ điều kiện, nói cách khác là không có đăng ký kinh doanh thì chuyển sang bảo hiểm tự nguyện. Còn trong trường hợp không đồng ý chuyển sang bảo hiểm tự nguyện thì Bảo hiểm xã hội có trách nhiệm để thực hiện thoái thu.

“Đương nhiên, thoái thu phải đảm bảo chính sách như thế nào cho thỏa đáng. Tinh thần báo cáo với Quốc hội tháng 5 này Chính phủ sẽ nghe Bảo hiểm xã hội Việt Nam báo cáo và sẽ đi đến hồi kết cuối cùng”, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.