Phiên tòa xét xử lưu động: Đưa công lý tiếp cận gần người dân

	Nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp
	Đưa pháp luật đến với người lao động

Cùng với sự phát triển kinh tế xã hội ở nông thôn là sự xuất hiện các tệ nạn xã hội, đặc biệt là tệ nạn ma túy đã len lỏi vào từng xóm ngõ thôn làng trên toàn quốc.Theo thống kê, hiện nay trên địa bàn huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng có khoảng 2.900 người nghiện ma túy, trong đó có xã Hoàng Động. Các cơ quan chức năng đã tích cực đấu tranh triệt phá nhiều ổ nhóm liên quan đến ma túy nhưng tội phạm ma túy vẫn diễn biến hết sức phức tạp.

Bên cạnh trách nhiệm đấu tranh phòng chống tội phạm nói chung và tội phạm ma túy nói riêng của các cơ quan tiến hành tố tụng, các cấp chính quyền cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật để góp phần phòng ngừa tội phạm. Đây là lý do, ngày 18/4/2017, TAND huyện Thủy Nguyên tổ chức phiên tòa XXLĐ bị cáo Nguyễn Đình Hữu (SN 1975, làm nghề nhổ lông vịt, trú tại thôn 6, xã Hoàng Động) tại trụ sở UBND xã Hoàng Động về tội Tàng trữ chất ma túy.

Phiên tòa XXLĐ tại xã Hoàng Động, huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng

Theo cáo trạng, khoảng 8h ngày 7/10/2016, Hữu đi xe đến ngõ Đồng Bún, quận Lê Chân, TP Hải Phòng để mua heroin. Hữu mua của một người phụ nữ 1 gói heroin với giá 150.000 đồng, sau đó cất vào trong lòng mũ bảo hiểm rồi điều khiển xe máy đi về đến đoạn đường tỉnh lộ 359 thuộc thôn 4B, xã Tân Dương, huyện Thủy Nguyên tìm chỗ sử dụng thì bị lực lượng công an bắt quả tang cùng vật chứng. Tại phiên tòa, bị cáo Hữu đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình. Trong những lời sau cùng của mình, bị cáo chỉ mong HĐXX khoan hồng để bị cáo sớm được trở về với gia đình. HĐXX đã tuyên phạt bị cáo Nguyễn Đình Hữu 30 tháng tù giam về tội Tàng trữ trái phép chất ma túy. Kết thúc phiên tòa, toàn bộ người dân trong xã, đặc biệt là các bạn trẻ đã phần nào hiểu được ý nghĩa của phiên tòa XXLĐ trong công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật...

Hiện nay, TAND tối cao chưa ban hành văn bản để hướng dẫn cụ thể về các căn cứ, tiêu chuẩn để lựa chọn, xác định những loại vụ án nào, loại tội phạm nào cần đưa ra XXLĐ. Nhưng trên thực tế, Tòa án thường lựa chọn những vụ án điểm, những vụ án hình sự có tính chất điển hình về tội danh, hành vi phạm tội, các vụ án rất nghiêm trọng, được dư luận quan tâm, các loại tội phạm đang có xu hướng gia tăng, gây bức xúc trong nhân dân như: Mua bán trái phép chất ma túy, trộm cắp tài sản, giết người, vi phạm quy định về an toàn giao thông… để tổ chức XXLĐ.

Ngoài những tiêu chí lựa chọn trên, theo một số thẩm phán, để đảm bảo sự thành công, hiệu quả của phiên tòa lưu động thì thông thường, chủ tọa phiên tòa sẽ có thêm một số tiêu chí để lựa chọn như: những vụ án mà tình tiết đơn giản, bị cáo thành khẩn thừa nhận hành vi phạm tội, có ít đương sự được triệu tập, việc dẫn giải thuận lợi… Địa điểm mở phiên tòa để XXLĐ thường là ở nơi xảy ra vụ án hoặc nơi bị cáo thường trú, tạm trú và có điều kiện thuận tiện để tổ chức phiên tòa như nhà văn hóa, sân vận động; hội trường UBND xã… là những nơi thuận lợi về giao thông, đảm bảo an ninh trật tự và tính tôn nghiêm của phiên tòa.

Theo Luật sư Lại Xuân Cường (Văn phòng LS Quốc Thái): Thực tế cho thấy, những phiên tòa XXLĐ đã mang lại nhiều hiệu quả tích cực. Thông qua trình tự, thủ tục xét xử tại phiên tòa đã giáo dục, nâng cao sự hiểu biết của đông đảo quần chúng nhân dân về các quy định của pháp luật, làm cho người dân hiểu được hành vi của bị cáo là vi phạm pháp luật và phải chịu hình phạt tương xứng với tính chất, mức độ của hành vi phạm tội đó. Từ đó, người dân sẽ có những hành xử chuẩn mực hơn, đúng đắn hơn nếu bản thân mình rơi vào những tình huống tương tự.

Bên cạnh đó, việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật tại các phiên tòa XXLĐ có tác dụng trực tiếp đến những người tham dự hoặc theo dõi phiên tòa, tạo sự quan tâm của đông đảo cộng đồng dân cư trong khu vực hoặc ở địa phương. Giúp cho nhân dân dễ hiểu, dễ nhớ những quy định pháp luật mà họ được nghe trực tiếp. Nâng cao ý thức pháp luật của nhân dân trong việc đấu tranh phòng, chống tội phạm. Đề cao tính răn đe và tính giáo dục, thuyết phục của phiên tòa nói chung và trong bản án, quyết định của Tòa án nói riêng.

Cũng theo Luật sư Cường, việc XXLĐ công khai còn thể hiện sự quyền uy, nghiêm minh của pháp luật để người dân có ý thức tôn trọng pháp luật, tin tưởng vào lẽ phải, công lý. Đồng thời cũng thể hiện tính công khai, minh bạch, dân chủ của hoạt động tư pháp trong một Nhà nước văn minh. Các phiên tòa XXLĐ càng được đánh giá cao hơn khi đặt nó trong bối cảnh các Tòa án địa phương còn gặp nhiều khó khăn về kinh phí, nhân lực, địa hình, địa lý… để đưa công lý tiếp cận gần dân hơn.

H.Duy