Phát huy chuyển đổi số, bảo đảm vận hành hiệu quả chính quyền 2 cấp

Bước tiến trong cải cách hành chính

Ngày 4/9, Bộ KH&CN tổ chức họp báo thường kỳ tháng 8 dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương.

Trình bày báo cáo, bà Nguyễn Thị Hải Hằng - Giám đốc Trung tâm Truyền Thông KH&CN, cho biết, trong tháng 8/2025, Bộ KH&CN đã tham mưu, trình Chính phủ và Thủ tướng ban hành 4 Nghị quyết, 1 Nghị định, 3 Thông tư và 2 Quyết định quan trọng. Nổi bật là các Nghị quyết bổ sung dự án Luật sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Chuyển giao công nghệ, Luật Công nghệ cao (sửa đổi) vào Chương trình lập pháp năm 2025; cùng Nghị quyết tháo gỡ vướng mắc cho các dự án ứng dụng công nghệ thông tin sử dụng vốn ngân sách.

Bà Nguyễn Thị Hải Hằng - Giám đốc Trung tâm Truyền Thông KH@CN (ngoài cùng bên phải) trả lời tại họp báo.

Bộ cũng phối hợp Bộ Nội vụ xây dựng Nghị định về tuyển chọn, sử dụng tổng công trình sư và Kiến trúc sư trưởng lĩnh vực KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Bộ đã tổ chức nhiều hoạt động nổi bật như: Đại hội Đảng bộ Bộ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030; chủ trì nhiều sự kiện lớn như triển lãm thành tựu khoa học, diễn đàn AI trong kỷ nguyên số, đồng thời dẫn dắt Khối trí thức Việt Nam tham dự lễ diễu binh, diễu hành. Bên cạnh đó, Bộ cũng phát hành bộ tem kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, tổ chức các hoạt động truyền thống ngành Bưu điện và KHCN, tăng cường hợp tác quốc tế với nhiều tập đoàn, tổ chức lớn.

Riêng trong tháng 8, Bộ đã tổ chức 12 đoàn công tác tại 34 tỉnh, thành phố nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ địa phương trong thực hiện các nhiệm vụ phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Các đoàn công tác đã trực tiếp làm việc tại các địa phương (từ ngày 12/8/2025 đến ngày 29/8/2025), nắm bắt tình hình vận hành chính quyền cấp xã, phường, đặc khu; hướng dẫn, xử lý; đề xuất, kiến nghị phương án tháo gỡ, khắc phục khó khăn, vướng mắc trong các lĩnh vực thuộc thuộc thẩm quyền quản lý của Bộ KH&CN. Tại mỗi tỉnh, thành phố, đoàn công tác làm việc trực tiếp tại Trung tâm Phục vụ hành chính công, 1 Ủy ban nhân dân xã/phường.

Theo báo cáo, các địa phương đã thực hiện nhiều nhiệm vụ trong lĩnh vực tiêu chuẩn đo lường chất lượng, sở hữu trí tuệ, an toàn bức xạ hạt nhân, bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện và quản lý KH&CN.

Nhiều thủ tục hành chính được giải quyết tại Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh; hồ sơ được số hóa, nhiều địa phương đạt tỷ lệ trên 90%. Hạ tầng kỹ thuật được đầu tư đồng bộ, 100% cán bộ một cửa có máy tính, phần mềm một cửa điện tử kết nối Cổng dịch vụ công quốc gia.

Hoàn thiện cơ chế, nâng cao nhân lực

Theo đại diện Cục Chuyển đổi số quốc gia, thời gian qua, các địa phương trên cả nước đang nỗ lực hiện thực hóa một nền hành chính công khai, minh bạch bằng những bước đi vững chắc, lấy chuyển đổi số làm trọng tâm. Những cố gắng này đang tạo ra một cuộc cách mạng trong cách thức phục vụ người dân và Bộ KH&CN đánh giá cao điều này. Nhiều tỉnh, thành phố đã ban hành kế hoạch hành động cụ thể và tập trung vào việc cải cách thủ tục hành chính thông qua chuyển đổi số, ứng dụng khoa học và công nghệ.

Cụ thể, nhiều Trung tâm Phục vụ hành chính công các địa phương đã tổ chức các quầy dành riêng hướng dẫn người dân đăng nhập, sử dụng Cổng Dịch vụ công quốc gia. Đây là điểm một cửa số, tập trung duy nhất quốc gia, nơi người dân có thể thực hiện mọi thủ tục hành chính, tra cứu, theo dõi hồ sơ và thanh toán trực tuyến, đánh giá sự hài lòng chỉ với một lần đăng nhập (Single-Sign-On).

Bộ KH&CN đã tổ chức 12 đoàn công tác tại 34 tỉnh, thành phố nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ địa phương trong thực hiện các nhiệm vụ phát triển KH&CN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Tại các Trung tâm Phục vụ hành chính công địa phương, công nghệ đã trở thành trợ thủ đắc lực. Nhiều nơi đã triển khai các hệ thống xếp hàng tự động, màn hình cảm ứng để người dân tra cứu thông tin. Các máy tính kết nối internet và các thiết bị số hóa (máy scanner) cũng được trang bị để hỗ trợ người dân nộp hồ sơ trực tuyến. Hơn nữa, một số trung tâm đã tiên phong ứng dụng cả trợ lý ảo và robot AI để giải đáp thắc mắc, giảm tải cho cán bộ và nâng cao trải nghiệm người dùng.

Không chỉ dừng lại ở công nghệ, các địa phương cũng chú trọng nâng cao năng lực cho người dân và cán bộ. Phong trào "bình dân học vụ số" đã được triển khai rộng khắp với nhiều khóa học trực tuyến, hướng dẫn cụ thể về cách sử dụng các dịch vụ công và số hóa hồ sơ.

Tất cả những nỗ lực này đã góp phần đưa Nghị quyết số 57-NQ/TW đi vào cuộc sống một cách hiệu quả, hướng tới mục tiêu xây dựng chính quyền số và một nền hành chính thực sự phục vụ.

Trong quá trình triển khai, Bộ KH&CN nhận thấy sự chênh lệch về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và hệ thống thông tin giữa các địa phương, cũng như giữa các phường/xã còn lớn. Bộ KH&CN đề nghị các địa phương cần quan tâm một số nội dung.

Về hệ thống thông tin, các địa phương cần rà soát, tối ưu lại hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh. Cụ thể, biểu mẫu điện tử tương tác cần tối ưu để có thể dễ dàng đăng ký thông tin trực tuyến mà không cần nộp bản giấy; đơn giản hóa thành phần hồ sơ, cắt giảm những trường thông tin mà cơ sở dữ liệu đã có; đẩy mạng tiến độ số hóa hồ sơ; kết nối, khai thác dữ liệu từ các cơ sở dữ liệu quốc gia, hệ thống của bộ ngành; triển khai kho dữ liệu điện tử của tổ chức, cá nhân để tái sử dụng dữ liệu; mâng cao tỷ lệ nộp hồ sơ trực tuyến, từ đó giảm tải việc tiếp nhận hồ sơ trực tiếp của cán bộ một cửa.

Về cơ sở hạ tầng, trang thiết bị: Ủy ban nhân dân các tỉnh phối hợp với ngân hàng triển khai thêm nhiều điểm ATM tại các xã khó khăn, bảo đảm 100% xã, phường có ít nhất 1 điểm ATM; triển khai các giải pháp tài chính thay thế như mô hình điểm rút tiền tại bưu điện, trạm y tế, đại lý ViettelPay, VNPTPay …; rà soát, bố trí đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị phù hợp cho cấp xã, bảo đảm hiệu quả, tránh lãng phí, nâng cao chất lượng phục vụ và tính chuyên nghiệp của Trung tâm phục vụ hành chính công.