Mỗi kỳ thi đại học là một khó khăn riêng

Một thời thi cử là cả một hành trình gian nan

Bác Nguyễn Văn Nhượng (phường Phương Liệt, Hà Nội) từng tham dự kỳ thi đại học năm 1983 vào Trường Đại học Dược Hà Nội. Bác không giấu được sự xúc động khi kể lại những ký ức về ngày thi quan trọng ấy: “Ngày ấy thông tin rất ít, rất mù mờ, chủ yếu là người nọ bảo người kia chứ không được tư vấn kỹ như các cháu học sinh hiện nay. Thêm vào đó, ngày ấy còn nghèo đói, mỗi gia đình nuôi 5-7 người con hoặc nhiều hơn, nên rất ít người có điều kiện để học cao. Mỗi người đi thi như gánh cả ước vọng của dòng họ, của cả làng. Có năm, cả làng mới có được một người đỗ đại học là chuyện bình thường.

Để có thông tin về các trường, mọi người phải góp tiền mua chung một cuốn sách giới thiệu. Đó thứ tài liệu vừa hiếm, vừa đắt đỏ. Thi cử được tổ chức ngay tại địa phương, và điểm thi không có tra cứu trực tuyến hay tin nhắn tự động như bây giờ. Khi nào có điểm, xã, phường sẽ gửi giấy về tận nhà. Cầm tờ giấy báo, tim cứ đập thình thịch”, bác Nhượng kể, ánh mắt sáng lên giữa dòng hồi ức.

Tập thể lớp đại học của cô Lại Thị Vui chụp trong chuyến đi tham quan Huế năm 1999. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

Còn với cô Lại Thị Vui (Nam Định cũ, nay là tỉnh Ninh Bình), chưa bao giờ cô quên được cảm giác hân hoan khi lần đầu bước chân tới Hà Nội trong kỳ thi năm 1998 vào Trường Đại học Sư phạm Hà Nội. “Hồi đó, các trường đại học tự tổ chức kỳ thi riêng, nên một thí sinh có thể thi nhiều trường. Tôi thi xong một trường, lại tiếp tục ôn để thi trường khác. Không đỗ đợt 1 thì vẫn còn đợt 2 vì nhiều bạn thi đỗ nhưng không nhập học”, cô Vui kể.

Cô nhớ mãi kỷ niệm lần đầu sau kỳ thi được bố mẹ dắt đi chơi Hà Nội. Đó là một món quà nhỏ mà vô giá với cô học trò quê năm ấy. “Cái cảm giác được ngồi bên bờ hồ Hoàn Kiếm sau kỳ thi, trong tay vẫn còn cầm tờ giấy ghi số báo danh, là một kỷ niệm tôi không bao giờ quên”, cô Vui nhớ lại.

Kỳ thi đại học hôm nay không còn là “cánh cửa hẹp”

Chính bởi rất nhiều thiếu thốn và khó khăn do điều kiện khách quan của thời đại, nên nhiều người thuộc các thế hệ đi trước cho rằng việc thi Đại học ngày nay “dễ dàng và không khó khăn như thời xưa”.

Song, chính các em học sinh ngày nay lại có những góc nhìn rất khác về kỳ thi Trung học Phổ thông để lấy điểm xét tuyển vào đại học.

Em Vũ Nam (lớp 12A6, Trường Cao đẳng Xây dựng Công trình Đô thị) thẳng thắn chia sẻ quan điểm: “Theo em, không phải thi đại học ngày nay dễ hơn mà đó là kết quả của sự phát triển của cả xã hội cũng như của nền giáo dục. Chúng em có môi trường học hiện đại hơn, thầy cô được đào tạo bài bản hơn và kiến thức cũng cập nhật thường xuyên. Chúng em cũng phải nỗ lực từng ngày để đạt được kết quả tốt, chúng em cũng phải chịu nhiều áp lực như áp lực đồng trang lứa, áp lực số lượng thí sinh, áp lực phải vào các trường tốt,…”.

Còn với em Nguyễn Giang, học sinh Trường THPT Mỹ Đức C, em nhìn nhận điều này một cách thẳng thắn nhưng cũng đầy tỉnh táo: “Em nghĩ rằng ngày nay thi đại học dễ hơn là hoàn toàn đúng. Ngày nay có rất nhiều trường đại học tuyển sinh theo nhiều phương thức khác nhau, nên cơ hội đỗ cao hơn. Em có thể vào trường bằng con đường xét điểm THPT, nhưng cũng có thể thi các loại chứng chỉ quốc tế, thi đánh giá năng lực hoặc xét học bạ để tăng tỷ lệ đỗ vào các trường.

Em Nguyễn Giang chia sẻ những suy nghĩ của mình về kỳ thi đại học. (Ảnh: Nhân vật cung cấp)

Tuy vậy em cũng nghĩ rằng không phải ai đỗ đại học cũng thật sự phù hợp với con đường đó. Em nghĩ không nên trói buộc bản thân bởi suy nghĩ “chỉ có học đại học mới có tương lai”. Điều quan trọng là lựa chọn đúng hướng đi, để được sống và làm việc với đam mê của mình”.

Dù trải qua bao nhiêu năm tháng, dù phương thức tuyển sinh có đổi thay, điều kiện học tập có cải thiện, thì kỳ thi đại học vẫn luôn là một cột mốc thiêng liêng trong hành trình trưởng thành của mỗi người trẻ. Với thế hệ trước, đó là khát vọng vượt thoát khỏi nghèo khó, là ánh sáng le lói giữa những tháng ngày gian khó. Còn với thế hệ hôm nay, đó là bước đệm để khẳng định bản thân trong một thế giới rộng lớn và đầy biến động.

Mỗi thời kỳ có một áp lực riêng. Có thể ngày nay, thí sinh không còn phải đi hàng chục cây số để nộp hồ sơ hay chờ giấy báo điểm gửi về tận nhà, nhưng đổi lại là những kỳ vọng, những cạnh tranh, và cả sự hoang mang trước vô vàn lựa chọn ngành nghề, trường lớp. Không thể nói ai vất vả hơn ai, bởi mỗi hành trình đều đáng trân trọng.

Nhìn lại những ngày tháng ấy, ta càng cảm nhận sâu sắc rằng, dù điều kiện có khác biệt, mỗi thế hệ đều phải học cách vượt qua những thử thách riêng của mình để viết tiếp câu chuyện của cuộc đời. Và cũng chính những ký ức ấy đã gói ghém niềm tin mãnh liệt rằng, bất kể thời gian hay hoàn cảnh, khát vọng học tập để độc lập, tự cường luôn là ngọn lửa không bao giờ tắt, soi đường dẫn lối cho mỗi con người trên hành trình tìm kiếm hạnh phúc và thành công.