Lưu hành các tác phẩm ca múa nhạc: Nhiều quy định còn bất cập

	Khán giả Thủ đô thổn thức với màn song ca của Đức Phúc và Min
	Học trò Thu Minh - Tóc Tiên tung ca khúc mới sau The Voice
	Đông Nhi đại diện Việt Nam tham dự Asia Song Festival 2017
	Cục Biểu diễn lên tiếng trước thông tin “cấp phép hơn 300 ca khúc nhạc đỏ”

Nhiều sáng tác nhảm nhí… phổ biến rộng rãi

Trong những năm gần đây, không thể phủ nhận hoạt động biểu diễn nghệ thuật trong nước diễn ra sôi động và có nhiều chuyển biến tích cực. Hiện nay, mọi tổ chức, cá nhân đều có quyền tự do sáng tác và biểu diễn các tác phẩm nghệ thuật ca múa nhạc. Với sự xuất hiện dày đặc các chương trình truyền hình giải trí về sáng tác, biểu diễn, tìm kiếm tài năng… nhiều tác phẩm mới ra đời góp phần đáp ứng nhu cầu thưởng thức nghệ thuật của công chúng, khán giả.

Bên cạnh mặt tích cực, tại hội thảo, nhiều ý kiến chuyên gia cho rằng, hoạt động cấp phép lưu hành tác phẩm, cấp phép biểu diễn đang tồn tại nhiều bất cập.

Toàn cảnh buổi Hội thảo. Ảnh: Phương Bùi

Theo nhà lý luận phê bình âm nhạc, nhạc sĩ Nguyễn Thị Minh Châu, Phó Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam, trong khi không ít các sáng tác trước năm 1975 quen thuộc với khán giả vướng phải rào cản vì thủ tục xin cấp phép phổ biến thì nhiều sáng tác mới nhảm nhí, ngôn từ ngô nghê, thô tục… lại tự do truyền tải qua mạng xã hội và internet.

Đơn cử đã có rất nhiều phản ánh về clip bài hát có tên gọi “Phiếu bé ngoan”, “Tan ka ka”, “Give it to me”, “Em không hối tiếc” hay mới đây nhất là tác phẩm “Như cái lò” với ca từ nhảm nhí, hình ảnh, trang phục phản cảm… vẫn đang được phổ biến rộng rãi. Với sự lan truyền chóng mặt của internet và mạng xã hội, việc phổ biến các tác phẩm nghệ thuật chưa được quản lý chặt chẽ đã tác động không nhỏ đến quá trình nhận thức, thị hiếu nghệ thuật gây lệch chuẩn về văn hóa, đạo đức của giới trẻ.

Hay như việc cấp phép cho nghệ sĩ biểu diễn cũng vướng phải những thủ tục hành chính rườm rà, không hợp lý. Ông Nguyễn Văn Trực, Trưởng phòng quản lý Nghệ thuật biểu diễn của Sở Văn hóa, Thể thao Hà Nội chia sẻ, có những trường hợp, sát ngày biểu diễn, nghệ sĩ gặp vấn đề về sức khỏe, không tham gia được. Như thế, đơn vị xin cấp phép phải làm lại thủ tục từ đầu. Có những chương trình, khán giả yêu cầu nghệ sĩ biểu diễn tiết mục họ yêu thích nhưng chưa có trong nội dung cấp phép của chương trình. Nếu ca sĩ hát là vi phạm quy định. Nếu cấm trong trường hợp ca khúc không có vấn đề gì nhạy cảm thì làm ảnh hưởng đến quyền hưởng thụ tác phẩm nghệ thuật của công chúng…

Hay đối với việc cấp phép biểu diễn cho nghệ sĩ nước ngoài về Việt Nam cũng còn nhiều bất cập. Theo quy định hiện nay, mỗi đơn vị tổ chức chương trình biểu diễn có nghệ sĩ này tham gia đều phải làm thủ tục cấp phép biểu diễn. Trong khi đó, lẽ ra chỉ cần có 1 giấy phép cho phép nghệ sĩ vào biểu diễn trong khoảng thời gian nào đó nhất định.

Xây dựng dự thảo nghị định mới

Lãnh đạo Cục Nghệ thuật Biểu diễn cũng thừa nhận, bên cạnh những mặt tích cực, hoạt động sáng tác, lưu hành tác phẩm ca múa nhạc đã bộc lộ những hạn chế cần phải khắc phục từ việc xây dựng, hoàn thiện chính sách cho đến việc áp dụng, thực thi chính sách vào thực tiễn đời sống; nâng cao nhận thức và hành động của các tổ chức, cá nhân trong quá trình tham gia các hoạt động trên; xu hướng, phong cách thưởng thức nghệ thuật của một số công chúng, khán giả…

Liên quan đến vấn đề quản lý chưa chặt chẽ các sản phẩm được phổ biến qua mạng internet, Cục Nghệ thuật Biểu diễn cũng cho rằng, hiện nay các cơ quan mới được giao thẩm quyền quản lý về mặt nội dung các sản phẩm ca múa nhạc được định dạng dưới dạng ghi âm, ghi hình như CD, VCD, DVD… Nhưng đối với việc quản lý các sản phẩm ca múa nhạc lưu hành, phổ biến trên các phương tiện kỹ thuật số, mạng internet chưa có sự phân định rõ ràng. Vì hiện nay, ngoài trách nhiệm của các cơ quan quản lý nghệ thuật còn có trách nhiệm của các cơ quan thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông.

Tuy nhiên, lãnh đạo Cục Nghệ thuật Biểu diễn cũng cho rằng công tác kiểm tra việc cấp phép biểu diễn, tổ chức biểu diễn nghệ thuật ở nhiều địa phương còn hạn chế, chế tài xử phạt vi phạm hành chính còn nhẹ nên chưa đủ sức răn đe, một số điều khoản chưa phù hợp với thực tế. Việc thành lập các doanh nghiệp tổ chức biểu diễn hiện nay cũng rất dễ dàng. Một số doanh nghiệp tổ chức biểu diễn sai phạm bị tước giấy phép hoặc đình chỉ tổ chức đã sẵn sàng thay đổi tên doanh nghiệp để tiếp tục hoạt động. Mặc khác, nhiều địa phương khi cấp phép biểu diễn nghệ thuật chủ yếu dựa trên hồ sơ hành chính mà không thẩm định thực tế chương trình biểu diễn, dễ có những sai phạm trong tổ chức.

Tiếp thu ý kiến đóng góp của các đại biểu, NSND Vương Duy Biên, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng nhận định, nhiều các quy định về hoạt động sáng tác, lưu hành tác phẩm nghệ thuật ca múa nhạc thời gian qua chưa phù hợp với thực tiễn cuộc sống. Hiện tại, Bộ đang xây dựng dự thảo nghị định mới. Mục đích của nghị định này là tạo thêm hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho công chúng tiếp cận, thưởng thức tác phẩm nghệ thuật và tập thể, tổ chức, doanh nghiệp tổ chức sự kiện, chương trình biểu diễn, vừa đảm bảo công tác quản lý tốt. Tuy nhiên, muốn điều này thành hiện thực, ông Biên cũng mong các cá nhân, tổ chức, cơ quan quản lý địa phương cũng cần tích cực tham gia đóng góp ý kiến hơn nữa vào quá trình xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật.

Phương Bùi