Liên hoan sân khấu Thủ đô lần thứ IV: Thiếu vắng kịch bản mới

Vở chèo “Trinh nguyên” của Nhà hát Chèo Việt Nam

Khởi động từ ngày 26/9, “Liên hoan sân khấu Thủ đô” lần thứ IV đã mang tới 13 vở diễn từ nhiều loại hình kịch nói, chèo, cải lương của các đơn vị nghệ thuật ở Thủ đô và một số tỉnh, thành tham gia với 13 vở diễn gồm: “Trương Chi – Mị Nương của Nhà hát Kịch Hà Nội, “Những người ở lại” của trường Đại học Sân khấu và điện ảnh Hà Nội, “Huyền thoại Hà Nội” của trường Đại học Văn hóa nghệ thuật Quân đội, “Trinh nguyên” của Nhà hát Chèo Việt Nam, “Hoàng thúc Lý Long Tường” của Nhà hát Chèo Bắc Giang, “Người đi tìm minh chủ” của Nhà hát Cải lương Việt Nam, “Bạch đàn liễu” của Sân khấu Lucteam, “Huyền thoại Thánh Mẫu” của Nhà hát Cải lương Hà Nội, “Cánh chim trắng trong đêm” của Hội sân khấu tỉnh Bạc Liêu, “Người tốt nhà số 5” của Nhà hát Kịch Việt Nam, “Chuyện thành Cổ Loa” của Hội sân khấu thành phố Hồ Chí Minh, “Đợi đến mùa xuân” của Nhà hát Tuổi trẻ; “Tình sử Thăng Long” của Nhà hát Chèo Hà Nội.

Vở kịch “Trương Chi – Mị Nương” của đạo diễn Phùng Tiến Minh là tác phẩm mở màn cho kỳ Liên hoan sân khấu Thủ đô năm 2020. Dựa trên tích truyện dân gian Việt Nam về chàng Trương Chi và quận chúa Mị Nương, đạo diễn Phùng Tiến Minh đã lồng ghép nhiều yếu tố kịch thử nghiệm với sự kết hợp ca múa nhạc hiện đại trong một câu chuyện cổ tích. Sau tác phẩm mở màn, khán giả Thủ đô tiếp tục được thưởng thức vở kịch “Những người ở lại” của Đại học Sân khấu và điện ảnh Hà Nội. Vở kịch có đề tài về những chiến sĩ Trung đoàn Thủ đô, nhà tri thức cách mạng trong ngày đầu kháng chiến. “Những người ở lại” từng được Đoàn kịch Bắc Trung ương dàn dựng, biểu diễn và gây hiệu ứng chính trị trước ngày giải phóng.

Hai vở diễn “Chuyện thành Cổ Loa” của Hội sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh và “Tình sử Thăng Long” của Nhà hát Chèo Hà Nội tuy được khán giả trông đợi nhưng cũng là những vở kịch mang nội dung không mới. Hai tác phẩm đều khai thác câu chuyện đời về những vị vua lịch sử. Nếu vở chèo “Tình sử Thăng Long” là mối tình của Lý Chiêu Hoàng và Trần Cảnh – hai vị vua cuối thời Lý và đầu thời Trần thì “Chuyện thành Cổ Loa” là câu chuyện tái hiện lịch sử. Tuy nhiên, đây cũng là 2 trong số 13 tác phẩm có chủ đề về Hà Nội, một năm đầy ý nghĩa với Thủ đô khi Thăng Long – Hà Nội tròn 1010 năm tuổi.

Nhìn vào hạng mục các vở diễn tham dự liên hoan năm nay cho thấy một sức trẻ đang trỗi dậy ở lĩnh vực sân khấu, với rất nhiều tìm tòi, sáng tạo. Ví dụ như vở diễn “Bạch đàn liễu” của Sân khấu Lucteam, Nghệ sĩ ưu tú Trần Lực cùng ê kíp sáng tạo đã dựng lại theo một phiên bản mới. Một “Bạch đàn liễu” biến ảo trên sân khấu đã chứng minh cho tài năng, tâm huyết và con đường mà Nghệ sĩ ưu tú Trần Lực theo đuổi trong nhiều năm qua. Ê kíp sáng tạo của Sân khấu Lucteam với tinh thần đương đại đã làm nên thành công cho vở diễn theo phong cách ước lệ của sân khấu truyền thống. Sân khấu được đan cài nhiều yếu tố khái quát và hài hước, hiện đại và truyền thống chèo…Có thể nói, “Bạch đàn liễu” đã mang đến cho sân khấu Hà Nội một không khí mới, chắc chắn sẽ thu hút khán giả trong thời gian tới khi ra rạp.

Vở nhạc kịch “Trại hoa vàng” của Nhà hát Tuổi trẻ cũng là một vở hấp dẫn và sinh động đã thu hút khán giả trở lại sân khấu sau 3 đêm diễn thành công. Sự xuất hiện của “Trại hoa vàng” với một sắc màu mới, trẻ trung cho thấy sức hút của sân khấu chưa bao giờ nguội, điều quan trọng là sân khấu có dám đổi mới, để hấp dẫn khán giả hay không.Nghệ sĩ ưu tú Ánh Tuyết, đạo diễn “Trại hoa vàng” cho biết, vở nhạc kịch bám theo cốt truyện với hệ thống nhân vật của truyện ngắn Nguyễn Nhật Ánh nhưng đưa thêm câu chuyện hướng nghiệp, sự lựa chọn tương lai của người trẻ. Vở nhạc kịch sử dụng các ca khúc được các bạn trẻ yêu thích chứ không sáng tác mới, như các ca khúc “Và thế là hết” (Soobin Hoàng Sơn), “Thật bất ngờ” (Mew Amazing - Lê Đức Hùng), “Con đường tôi” (Trọng Hiếu), Bohemian Rhapsody (ban nhạc Queen ma), đó cũng là một cách thu hút đông đảo khán giả trẻ.

Kỳ liên hoan còn là sự ghi nhận nỗ lực của nhiều đơn vị nghệ thuật Thủ đô trong thời “hậu Covid-19”. Trong đó, Nhà hát Kịch Hà Nội tập trung hiện đại hóa bằng sân khấu quay, mở sân khấu Quảng Lạc ở khu vực phố cổ để thu hút khán giả. Còn Nhà hát Chèo Hà Nội đã tập trung bồi dưỡng, nâng cao chất lượng cho nghệ sĩ trẻ, nhằm đem đến sức sống mới cho các vở công diễn dịp này, giữ “lửa nghề” cho các diễn viên trẻ.

Vở cải lương “Người đi tìm minh chủ” của Nhà hát Cải lương Việt Nam

Phát biểu tại lễ bế mạc, Nghệ sĩ ưu tú Lê Chức cho biết: “13 tác phẩm sân khấu tại Liên hoan đã đem đến cho khán giả các món ăn tinh thần thuộc nhiều loại hình nghệ thuật như Chèo, Cải lương, Kịch nói với nội dung kể về những câu chuyện lịch sử, dã sử, dân gian, hiện đại. Trong đó có nhiều tác phẩm đề cao tinh thần chiến đấu bảo vệ Tổ quốc và xây dựng nhân cách, phẩm chất con người Việt Nam trong chiến lược đổi mới phát triển đất nước”.

Mặc dù Liên hoan sân khấu Thủ đô lần thứ IV đã có sức lan tỏa và thu hút được nhiều tác phẩm phản ánh chân thực, hấp dẫn cuộc sống, cuộc đấu tranh của người Hà Nội xưa và nay. Nhiều kịch bản cũ được dàn dựng với tư duy mới, nhiều đạo diễn trẻ tiềm năng xuất hiện và có thể thấy một lớp diễn viên trẻ tài năng đã sẵn sàng thay thế lớp trước. Tuy nhiên, theo Nghệ sĩ nhân dân Hoàng Dũng - Chủ tịch Hội đồng giám khảo, thì Liên hoan còn thiếu vắng kịch bản mới, đa phần là những tác phẩm đã được dàn dựng lại. Thiếu bóng dáng của những vở diễn phản ánh cuộc sống ngày hôm nay một cách chân thực và sâu sắc.

Tính chân thực lịch sử trong các vở diễn chưa được đề cao. Đồng thời, nhiều vở diễn trên sân khấu xã hội hóa được đầu tư công phu hơn so với nhiều đoàn trong biên chế Nhà nước. Nhiều vở tính tổng quát chưa cao, thông điệp vở diễn không rõ, còn đang mải với những trò diễn. Về phần âm nhạc, âm nhạc chọn vẫn chiếm số lượng lớn, thiếu nhạc được sáng tác mới cho vở diễn nên chưa đáp ứng được yêu cầu của các vở diễn, dàn nhạc và nhạc thu sẵn phối hợp không hài hòa, nhiều khi làm ngắt mạch cảm xúc của khán giả. Mặt khác, thiết kế mỹ thuật sân khấu ít những sáng tạo góp phần vào thành công của vở diễn, đa phần là minh họa, chắp vá, không góp phần đồng sáng tạo với vở diễn./.

Bảo Thoa