Làm sao để học sinh có một kỳ nghỉ hè bổ ích, ý nghĩa?

Nỗi lo ngày hè

Sau một năm học tập đầy căng thẳng, vất vả, kỳ nghỉ hè là khoảng thời gian quý báu để học sinh được nghỉ ngơi, vui chơi và phát triển toàn diện. Tuy nhiên, bên cạnh niềm vui của con trẻ là nỗi lo lắng của phụ huynh trong việc tìm “sân chơi” an toàn, bổ ích cho các em mỗi khi hè về. Dạo một vòng trên facebook hoặc các diễn đàn mạng, thật không khó để bắt gặp những bài đăng với chủ đề hè này cho con làm gì, học gì, không có thời gian thì quản lý con làm sao… Cứ thế, mỗi bài viết cũng có cả hàng chục, hàng trăm phụ huynh vào bày tỏ sự băn khoăn, lo lắng.

Làm sao để học sinh có được những ngày hè bổ ích, an toàn, ý nghĩa là vấn đề được nhiều phụ huynh quan tâm.

Chị Nguyễn Thu Trang (phường Phương Canh, quận Nam Từ Liêm) cho biết: “Con lớn nhà tôi sắp vào lớp 7, còn con bé chuẩn bị vào lớp 3. Trước đây, vào dịp nghỉ hè, hai vợ chồng thường gửi con về quê nội ở Bắc Giang để nhờ ông bà trông nom, chăm sóc một thời gian. Tuy nhiên, năm nay, sức khỏe ông bà yếu đi nhiều, khó để giám sát được hai cháu đang tuổi ăn, tuổi nghịch. Bên cạnh nhà lại nhiều ao hồ, sểnh ra một cái thì ân hận. Mà để con ở lại thì hai vợ chồng đều đi làm từ sáng sớm đến chiều muộn. Trẻ nhỏ tự chơi, tự quản, tôi rất lo các con lên mạng chơi điện tử, rồi xem tivi cả ngày. Mạng xã hội bây giờ quá nhiều thông tin xấu độc, trẻ con vốn tò mò, không biết làm thế nào để kiểm soát. Chưa kể đến nguy cơ điện giật, bỏng nước sôi, trượt ngã hoặc tai nạn bất ngờ không lường trước được”.

Chung tâm trạng, chị Trần Thị Hậu (phường Nam Đồng, quận Đống Đa) cũng bày tỏ sự lo lắng với kỳ nghỉ hè của cặp con trai sinh đôi năm nay chuẩn bị lên lớp 4. “Cứ mỗi lần hai con nghỉ hè là cả nhà tôi lại trằn trọc. Ông bà nội, ngoại đều ở xa, lại đã có tuổi. Thuê giúp việc thì tạm yên tâm khoản ăn uống của các con đúng bữa, tuy nhiên sinh hoạt thì phụ thuộc hoàn toàn vào việc giúp việc có “tâm” hay không. Kỳ nghỉ hè năm trước, qua bạn bè giới thiệu, vợ chồng tôi có thuê một cô giúp việc làm thời vụ, tuổi tầm 25. Cứ nghĩ lứa tuổi này sẽ phù hợp để có thể chuyện trò và chơi với các con nhưng khi vợ chồng tôi đi làm thì ở nhà, hai cậu con trai cả ngày ôm lấy vào tivi, còn cô giúp việc mắt cũng không rời màn hình điện thoại”, chị Hậu chia sẻ.

Dù con đã chuẩn bị lên lớp 8, có thể tự ở nhà một mình, nhưng anh Đoàn Minh Thái (phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấy) vẫn lo những lúc không có người lớn, con sẽ sa đà vào việc sử dụng thiết bị điện tử, dần dần thụ động, lười biếng. Trong thời gian nghỉ hè, anh dự định đăng ký cho con tham gia các câu lạc bộ, lớp năng khiếu hoặc chương trình giáo dục thể chất lành mạnh. Theo anh, những hoạt động này không chỉ giúp con nâng cao sức khỏe mà còn tạo cơ hội để con tiếp xúc, giao lưu với bạn bè cùng trang lứa, tăng khả năng giao tiếp, xử lý tình huống trong cuộc sống.

Cần sự phối hợp chặt chẽ

Cũng như mọi năm, trước kỳ nghỉ hè, Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Hà Nội đã ban hành kế hoạch tổ chức hoạt động hè cho học sinh; trong đó đặc biệt nhấn mạnh vai trò phối hợp giữa nhà trường và địa phương, gia đình trong việc tổ chức hoạt động hè cho học sinh đảm bảo bổ ích, an toàn, ý nghĩa.

Đối với cấp học phổ thông, Sở GD&ĐT Hà Nội yêu cầu các hoạt động tập trung vào nội dung giáo dục đạo đức lối sống, truyền thống lịch sử văn hóa dân tộc, phổ biến giáo dục pháp luật; tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí, rèn luyện kỹ năng sống và tập luyện thể dục, thể thao. Căn cứ điều kiện thực tế và nguyện vọng của cha mẹ học sinh, các đơn vị, nhà trường chủ động phối hợp với các Trung tâm Văn hóa - Thông tin và Thể thao cùng các tổ chức, cá nhân có đủ điều kiện pháp lý để tổ chức có hiệu quả các hoạt động văn nghệ, thể dục, thể thao; quan tâm nắm bắt tâm lý, sức khỏe tinh thần của học sinh…

Học sinh Trường Tiểu học Kim Đồng (quận Ba Đình) hào hứng với chuyên đề kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích trước khi bước vào kỳ nghỉ hè.

Liên quan đến hoạt động ôn tập văn hóa trong hè cho học sinh, Sở GD&ĐT Hà Nội yêu cầu các đơn vị, nhà trường cần lập kế hoạch ôn tập văn hóa, bồi dưỡng kiến thức cho học sinh yếu, kém; bố trí thời gian hợp lý để tổ chức kiểm tra và xét lên lớp cho những học sinh thuộc diện thi lại, học sinh phải rèn luyện trong hè. Đặc biệt, Sở GD&ĐT Hà Nội yêu cầu các đơn vị, nhà trường không tổ chức dạy thêm, học thêm dưới bất kỳ hình thức nào; không tổ chức dạy trước chương trình; ôn tập, luyện thi, kiểm tra, khảo sát để xếp lớp năm học 2025 - 2026. Các đơn vị, nhà trường thực hiện nghiêm túc những quy định tại Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT ngày 30/12/2024 của Bộ GD&ĐT quy định về dạy thêm, học thêm.

Đối với cấp học mầm non, căn cứ điều kiện thực tế và nhu cầu gửi con của cha mẹ, tinh thần tự nguyện của giáo viên đăng ký làm việc trong hè, cơ sở giáo dục mầm non xây dựng kế hoạch tổ chức hoạt động hè, báo cáo Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (đối với nhóm trẻ, lớp mẫu giáo độc lập) và Phòng GD&ĐT.

Ghi nhận tại Trường Tiểu học Kim Đồng (quận Ba Đình), nhà trường đã tổ chức giáo dục chuyên đề kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích cho học sinh trước kỳ nghỉ hè. Trong đó, học sinh khối 1, 2, 3 được tìm hiểu về những tai nạn thường gặp trong mùa hè, cách nhận biết dấu hiệu nguy hiểm, cách gọi hỗ trợ đúng lúc và những lưu ý quan trọng để giữ an toàn cho bản thân cũng như giúp đỡ người lớn trong gia đình. Học sinh khối 4, 5 được hướng dẫn nhận biết các vùng nước nguy hiểm cần tránh, các bước gọi hỗ trợ và sơ cứu đúng cách. Thông qua chương trình đã trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản để tự bảo vệ bản thân và hỗ trợ gia đình trong tình huống nguy hiểm.

Theo Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Lý Thường Kiệt (quận Long Biên) Vũ Thị Hương Lan, để đảm bảo an toàn cho học sinh dịp nghỉ hè, cần nhất vẫn là an toàn giao thông và phòng, chống đuối nước. Dù học sinh ở lứa tuổi này đã lớn nhưng nhiều lúc vẫn có những hành động thiếu suy nghĩ, dại dột và bất ngờ khiến phụ huynh khó quản lý và theo sát được.

“Trong buổi họp phụ huynh tổng kết năm học 2024 - 2025, Ban Giám hiệu nhà trường đã yêu cầu giáo viên chủ nhiệm các lớp trao đổi với phụ huynh về nội dung này, chú trọng đến việc phối hợp thông tin hoặc các hoạt động trong dịp hè. Còn trong thời gian hè, mỗi tháng nhà trường sẽ sắp xếp cho học sinh đến trường 1 - 2 buổi để tham gia hoạt động hè. Các em sẽ cùng tập dân vũ, thể dục tại trường, thi đua giữa các lớp, các khối với nhau. Học sinh sẽ cùng giao lưu, trao đổi và không cảm thấy bị bỏ bẵng cả mấy tháng nghỉ hè”, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Lý Thường Kiệt chia sẻ.

Có thể khẳng định, để học sinh phát triển toàn diện thì việc được “xả hơi” ngày hè đóng vai trò hết sức quan trọng. Tuy nhiên, để tạo cho các em một mùa hè bổ ích, an toàn, ý nghĩa, các bậc phụ huynh nên có những lựa chọn sáng suốt. Thay vì đặt mục tiêu cho con theo ý muốn của mình hãy để các con có thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, có cơ hội được thực hiện đam mê, sở thích của mình vì đó chính là những lúc các con tự học được rất nhiều điều bổ ích mà ở trường các con không được học.

Cùng đó, các bậc phụ huynh cũng nên chú ý cho con hoạt động rèn luyện ngay tại nhà thông qua việc tự nấu ăn, dọn nhà cửa và chú ý giám sát khi con sử dụng các thiết bị điện tử như máy tính, smartphone, iPad… để tránh con “nghiện” game hoặc xem phim triền miên, ảnh hưởng sức khỏe và tinh thần.