Kỳ 2: Hướng tới một đô thị khỏe mạnh và nhân văn

Không gian công cộng, nơi hình thành bản sắc đô thị

Mỗi buổi sáng, công viên Thống Nhất, hồ Gươm, bờ hồ Tây hay vườn hoa Nghĩa Đô, khu đô thị cao cấp Vinhomes Royal City… không chỉ là nơi rèn luyện sức khỏe, mà còn là “sân khấu sinh hoạt cộng đồng” nơi các thế hệ cùng hiện diện, cùng hít thở, cùng sẻ chia. Đó là không gian bình đẳng hiếm hoi giữa phố thị: người già, người trẻ, người giàu, người lao động, ai cũng có thể bước vào, không cần vé vào cửa, không cần điều kiện.

Không gian công cộng có vai trò như trái tim của Thành phố, không chỉ bơm dưỡng khí cho môi trường sống, mà còn tạo nên những nhịp đập chung của cộng đồng. Việc tập thể dục buổi sáng tại đây góp phần kích hoạt một lối sống đô thị tích cực, lành mạnh và đầy trách nhiệm.

Người dân Hà Nội tập thể dục buổi sáng trong khuôn viên Royal City, một trong những không gian công cộng hiện đại giữa lòng đô thị.

Theo Kiến trúc sư Nguyễn Tiến: “Thói quen tập thể dục buổi sáng phản ánh rõ nét mức độ đô thị văn minh. Một thành phố hiện đại nhưng thiếu không gian xanh, thiếu chỗ cho người dân hít thở, vận động, thì khó có thể gọi là thành phố vì con người”.

Thói quen tập thể dục không chỉ dừng lại ở rèn luyện thể chất mà còn là một hình thức giáo dục xã hội hiệu quả. Nhiều phụ huynh dẫn con đi bộ, tập yoga buổi sáng như một cách giáo dục không lời. Họ không cần nói về kỷ luật hay sức khỏe, mà chính sự đồng hành lặng lẽ mỗi sớm mai đã truyền cảm hứng.

Anh Trần Hữu Phúc (cư dân ở Vinhomes Tây Mỗ) chia sẻ: “Con trai tôi từng ngại dậy sớm. Nhưng sau vài lần cùng đi bộ với bố mẹ, cháu tự giác dậy từ 5h để chạy vài vòng quanh khu. Dần dần, cháu gắn bó với nhóm bạn chạy bộ. Tôi tin rằng, thói quen tốt giúp trẻ sống có kỷ luật, biết trân trọng sức khỏe và tập thể”.

Không ít người lớn tuổi cũng duy trì thói quen ấy như một cách sống văn minh. Cụ ông Nguyễn Văn Phú (80 tuổi, ở quận Hoàn Kiếm) tâm sự: “Tôi sống một mình, nên sáng nào cũng ra hồ Hoàn Kiếm để vận động, gặp bạn bè. Tập xong, có khi đứng nói chuyện thêm nửa tiếng. Nhờ thế mà đầu óc minh mẫn, tinh thần sảng khoái hơn nhiều”.

Từ hành vi cá nhân đến văn hóa cộng đồng

Một thành phố chỉ thực sự sống nếu mỗi người dân đều cảm thấy mình là một phần của nơi đó. Khi người Hà Nội bước ra đường từ 5h để đi bộ, vươn vai thì đó không chỉ là hành vi chăm sóc bản thân mà là một lối sống lành mạnh, sống vì cộng đồng, sống gắn bó với môi trường xung quanh.

Theo ông Đào Quang Duy (từng làm việc tại một doanh nghiệp tư nhân về xử lý rác thải, ở quận Đống Đa): “Thói quen tập thể dục buổi sáng vì thế trở thành mắt xích của một hệ sinh thái văn hóa: Ý thức giữ gìn môi trường chung, không xả rác, không làm ồn; sự nhường nhịn không gian tập luyện, tinh thần hỗ trợ nhau trong nhóm; và cả sự đồng hành của chính quyền trong việc cung cấp hạ tầng công cộng xanh, sạch, đẹp”.

Còn bà Đinh Bích Hà (Nhà giáo ưu tú đã nghỉ hưu, ở quận Nam Từ Liêm) chia sẻ: Nhìn dưới góc độ khác, thói quen tập thể dục sáng là hình ảnh ẩn dụ cho tinh thần bền bỉ của người Hà Nội: Không vội vàng nhưng không ngơi nghỉ, không phô trương nhưng đầy kiên định. Mỗi bước chân sớm mai chính là lời khẳng định Hà Nội đang sống khỏe mạnh, văn minh và đầy hy vọng.

Một nhóm người tập nhảy khiêu vũ buổi sáng tại sân khu dân cư, hình ảnh giản dị nhưng sống động, phản ánh tinh thần yêu đời, gắn bó cộng đồng và nét thanh lịch rất riêng trong nhịp sống thường nhật của người Hà Nội.

Nhiều chuyên gia quy hoạch cho rằng, để giữ được những giá trị văn hóa như tập thể dục sáng, thành phố cần đầu tư đúng hướng: phát triển công viên nội đô, mở rộng không gian ven hồ, tăng mật độ cây xanh và giữ lại vỉa hè cho người đi bộ thay vì nhường chỗ cho phương tiện cơ giới. Đó là cách để hành vi đẹp của người dân có môi trường tồn tại và lan tỏa.

Cùng với đó, việc khuyến khích hình thành các nhóm thể thao cộng đồng, tạo sân chơi cho người cao tuổi, mở các lớp dưỡng sinh, yoga ngoài trời… sẽ góp phần giúp Hà Nội không chỉ là thành phố sống tốt mà còn là thành phố sống đẹp.

Nếu mỗi sáng, chúng ta đều thấy từng tốp người rèn luyện sức khỏe giữa một không gian xanh sạch, thấy nụ cười giữa những nhịp chân, thấy tiếng chào hỏi thân thiện bên bờ hồ… thì đó chính là bằng chứng sống động cho một đô thị đáng sống. Một Hà Nội như thế không cần khẩu hiệu, bởi chính người dân đã làm nên văn hóa từ những điều nhỏ nhất.

Giữ gìn thói quen tập thể dục buổi sáng không chỉ là trách nhiệm của người dân, mà còn là bài toán quy hoạch mang tính nhân văn. Khi đô thị tạo điều kiện cho những bước chân sớm mai cất lên mỗi ngày, đó chính là lúc văn hóa - sức khỏe - môi trường cùng hội tụ, làm nên một Hà Nội thực sự đáng sống. Và biết đâu, trong tương lai, nét đẹp “bước chân sớm mai” của người Hà Nội sẽ trở thành một biểu tượng, như cách người ta nhớ đến Tokyo với những công viên tĩnh lặng, nhớ đến Paris với những quán cà phê hè phố. Một Hà Nội thân thiện, lành mạnh, đầy sinh khí , bắt đầu từ những bước chân thức giấc cùng bình minh.

H.Duy - H.Thủy

(Kỳ cuối: Lan tỏa văn hóa sống đẹp)