Kỳ 1: Kỳ vọng giảm áp lực cho người có thu nhập trung bình

Người làm công ăn lương và nỗi lo thuế thu nhập

Tại Dự thảo, Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi biểu thuế lũy tiến theo phương án giãn còn 5 bậc là 5%; 15%; 25%; 30%; 35%. Thay vì 7 bậc như hiện hành: 5%; 10%; 15%; 20%; 25%; 30%; 35%.

Trên cơ sở rà soát, Bộ Tài chính đã đề xuất 2 phương án sửa đổi biểu thuế, cắt giảm số bậc từ 7 xuống 5. Cụ thể, với phương án 1: phần thu nhập tính thuế/tháng: đến 10 triệu đồng thì áp dụng mức thuế suất 5%; trên 10 - 30 triệu đồng: 15%; trên 30 - 50 triệu đồng: 20%; trên 50 - 80 triệu đồng: 30%; trên 80 triệu đồng: 35%.

Phương án 2: phần thu nhập tính thuế/tháng đến 10 triệu đồng: 5%; trên 10 - 30 triệu đồng: 15%; trên 30 - 60 triệu đồng: 25%; trên 60 - 100 triệu đồng: 30%; trên 100 triệu đồng: 35%.

Cả hai phương án đưa ra đều có ưu điểm là đơn giản, dễ áp dụng, khoảng cách thu nhập giữa các bậc được nới rộng, hạn chế tình trạng nhảy bậc, đồng thời giảm gánh nặng kê khai, quyết toán cho người nộp thuế.

Chị Khuất Thu Hà: "Chính sách mới nếu được thông qua sẽ giúp công nhân và người lao động có thu nhập thấp bớt đi một phần gánh nặng".

Trên thực tế, với mức chi phí sinh hoạt tại các thành phố lớn ngày càng đắt đỏ, tiền thuê nhà, điện nước, ăn uống, học hành cho con cái hay khoản tích lũy phòng khi ốm đau… đều trông cậy vào đồng lương. Chính vì vậy, số tiền vài triệu đồng phải nộp thuế hằng tháng trở thành một gánh nặng thực sự với nhiều người lao động. Với nhiều người, khoản nộp thuế này gần bằng tiền thuê nhà, hoặc thậm chí bằng cả tiền học phí cho con.

Sự chênh lệch giữa thu nhập danh nghĩa và thu nhập thực tế sau khi trừ thuế và các khoản đóng góp bắt buộc khiến không ít lao động rơi vào cảm giác “làm nhiều nhưng chẳng còn bao nhiêu”. Họ buộc phải cân đối chi tiêu từng khoản nhỏ, thậm chí cắt giảm nhu cầu thiết yếu để duy trì cuộc sống. Đây chính là lý do khiến nhiều người mong đợi một chính sách thuế mới hợp lý hơn, giảm bớt áp lực và tạo công bằng cho nhóm lao động thu nhập trung bình.

Trao đổi với phóng viên Báo Lao động Thủ đô, chị Khuất Thu Hà - Công nhân may tại Công ty TNHH MTV Sản xuất TMVA (Hà Nội) cho biết: Hiện với mức thu nhập hằng tháng từ 16 - 21 triệu đồng tôi đang phải nộp thuế thu nhập cá nhân ở mức 10%. Nhưng theo dự thảo mới, mức thu nhập này người lao động chỉ còn chịu mức thuế cá nhân là 5%. “Đồng lương công nhân vốn đã eo hẹp, chi phí sinh hoạt ngày càng cao, nên mỗi khoản thay đổi trong chính sách đều ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của chúng tôi”, chị Hà tâm sự.

Anh Dương Quốc Việt: “Theo dự thảo mới, mức thuế sẽ được điều chỉnh gọn hơn, giúp người lao động như chúng tôi dễ tính toán và cũng bớt áp lực. Đặc biệt, nhóm lao động có tay nghề cao thu nhập từ 30 - 40 triệu đồng hiện đang chịu mức thuế tương đối cao (20%), còn theo đề xuất mới chỉ áp mức 15%, sẽ được giảm đáng kể gánh nặng”.

Khi biết Dự thảo mới đề xuất sửa đổi biểu thuế lũy tiến theo phương án giãn còn 5 bậc và điều chỉnh khoảng cách thu nhập giữa các bậc được nới rộng, chị Hà cho rằng, đây là một tín hiệu rất tích cực, chính sách mới nếu được thông qua sẽ giúp công nhân và người lao động có thu nhập thấp bớt đi một phần gánh nặng, tạo thêm động lực để họ yên tâm làm việc, ổn định cuộc sống.

Còn anh Dương Quốc Việt - Kỹ sư triển khai đang làm việc tại Công ty cổ phần công nghệ truyền thông DTS cho hay, theo dự thảo mới, mức thuế sẽ được điều chỉnh gọn hơn, giúp người lao động như chúng tôi dễ tính toán và cũng bớt áp lực. Đặc biệt, nhóm lao động có tay nghề thu nhập từ 30 - 40 triệu đồng, hiện đang chịu mức thuế tương đối cao (20%), còn theo đề xuất mới chỉ áp mức 15%, sẽ được giảm đáng kể gánh nặng”, anh Việt chia sẻ.

Tuy nhiên, anh Dương Quốc Việt mong muốn, với mức thu nhập hiện tại cũng đủ để trang trải, không ảnh hưởng nhiều tới chi tiêu trong cuộc sống do anh có nhà ở Hà Nội, không phải đi thuê. Tuy nhiên, để tích luỹ cho tương lai thì không thể. Anh mong muốn Dự thảo xem xét nâng mức thu nhập phải chịu thuế, như vậy sẽ phù hợp với phần lớn người lao động từ các tỉnh lên Thành phố lập nghiệp.

Doanh nghiệp kỳ vọng “giữ chân” nhân sự

Không chỉ người lao động mong mỏi chính sách thuế thay đổi, mà cả doanh nghiệp cũng kỳ vọng mức thuế thu nhập cá nhân hợp lý hơn. Khi người lao động giảm bớt gánh nặng thuế, thu nhập thực nhận được cải thiện, họ sẽ có thêm điều kiện lo cho cuộc sống và yên tâm gắn bó lâu dài với công việc. Về phía doanh nghiệp, điều đó đồng nghĩa với việc giữ chân nhân sự ổn định, hạn chế tình trạng biến động lao động. Bởi vậy, Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi, với đề xuất giảm số bậc thuế từ 7 xuống 5, đang được Công đoàn và cộng đồng doanh nghiệp đặc biệt quan tâm.

Trao đổi với phóng viên Lao động Thủ đô, bà Trần Thị Hương - Chủ tịch Công đoàn Công ty Tân Phát, cho biết, thu nhập bình quân của cán bộ, nhân viên tại công ty hiện dao động từ 16 đến 20 triệu đồng/tháng. Với mức lương này, phần lớn người lao động đều thuộc diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân, số tiền nộp mỗi tháng không hề nhỏ so với chi phí sinh hoạt ngày càng tăng.

Bà Trần Thị Hương - Chủ tịch Công đoàn Tân Phát ETEK: "Khi người lao động được giảm áp lực thuế, doanh nghiệp cũng hưởng lợi gián tiếp".

“Nhiều anh chị em phản ánh rằng, sau khi đóng thuế, cộng với tiền thuê nhà, tiền học cho con và chi phí sinh hoạt, khoản tiết kiệm hầu như không còn. Áp lực tài chính vì thế rất rõ ràng”, bà Hương chia sẻ.

Theo bà Hương, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi, trong đó đề xuất giảm bậc thuế từ 7 xuống 5, giữ nguyên trần 35% là một bước cải cách quan trọng. “Nếu chính sách được thông qua, nhóm lao động có thu nhập trung bình sẽ là đối tượng được hưởng lợi rõ rệt. Người lao động sẽ bớt cảm giác "gồng gánh" thuế, tâm lý cũng thoải mái, yên tâm gắn bó với công việc hơn”, bà Hương nhấn mạnh.

Với góc nhìn Công đoàn, bà Trần Thị Hương cho rằng, khi người lao động được giảm áp lực thuế, doanh nghiệp cũng hưởng lợi gián tiếp. Thu nhập thực nhận của người lao động tăng lên đồng nghĩa với việc đời sống ổn định hơn, từ đó giảm tình trạng biến động nhân sự. Công đoàn và doanh nghiệp cũng thuận lợi hơn trong việc giữ chân lao động, xây dựng môi trường làm việc bền vững.

Chủ tịch Công đoàn Tân Phát ETEK cũng đồng thời bày tỏ mong muốn, ngoài điều chỉnh khoảng cách thu nhập giữa các bậc được nới rộng, Dự thảo đề xuất thêm nâng mức thu nhập phải chịu thuế; đồng thời Nhà nước cần tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, bảo đảm chính sách minh bạch, dễ tiếp cận để người lao động thực sự cảm thấy được đồng hành, bảo vệ quyền lợi.

“Thuế là nghĩa vụ, nhưng nếu được thiết kế hợp lý thì sẽ trở thành động lực để người lao động nỗ lực hơn. Chúng tôi kỳ vọng dự thảo lần này sẽ được thông qua và nhanh chóng đi vào cuộc sống”, bà Hương nhấn mạnh.

Người lao động giảm bớt gánh nặng thuế, thu nhập thực nhận được cải thiện.

Bà Trần Anh Khoa - Phó Chủ tịch Công đoàn Công ty Cổ phần Môi trường đô thị Thanh Trì (Hà Nội) cho biết, thu nhập bình quân của công nhân lao động tại công ty hiện khoảng 8 triệu đồng/người/tháng, chỉ một bộ phận nhỏ có mức thu nhập thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân. Mặc dù chính sách thuế chưa tác động nhiều đến phần đông lao động ở đơn vị, song theo bà Khoa, việc rút gọn bậc thuế sẽ mang lại lợi ích rõ rệt cho người lao động nói chung, tạo tâm lý tích cực, khích lệ họ yên tâm công tác, từ đó góp phần ổn định sản xuất và mang lại lợi ích cho doanh nghiệp.

Phó Chủ tịch Công đoàn Trần Anh Khoa cũng bày tỏ mong muốn, khi ban hành chính sách mới, Nhà nước cần căn cứ vào tình hình thu nhập chung, phân tích giá cả thị trường và các nhu cầu thiết yếu của người lao động, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội, để xác định ngưỡng thu nhập chịu thuế phù hợp, đảm bảo sự công bằng và sát thực tế.

Có thể thấy, những người lao động có thu nhập trung bình lâu nay vẫn chịu áp lực lớn từ thuế thu nhập cá nhân. Chính sách mới nếu được thông qua sẽ giúp họ có thêm “khoảng thở” để ổn định cuộc sống và gắn bó với doanh nghiệp.

Dự định là thế, song "soi kỹ" về cách tính thuế thu nhập, lũy tiến đánh thuế vẫn còn không ít vấn đề đặt ra.

Bảo Thoa

(Còn tiếp)