Festival Thăng Long - Hà Nội 2025: Di sản ngàn năm vọng khúc thời đại

Festival Thăng Long - Hà Nội 2025 do Sở Văn hóa và Thể thao tổ chức dưới sự chỉ đạo của Thành phố Hà Nội - chương trình được kỳ vọng trở thành một bước ngoặt, nơi di sản thức tỉnh, hòa mình vào dòng chảy đương đại, kiến tạo nên những giá trị kinh tế và văn hóa mới cho Hà Nội.

Chủ đề xuyên suốt của Festival là "Di sản - Kết nối - Thời đại", một trục tam giác vững chắc dẫn dắt người xem qua hành trình từ cội nguồn đến khát vọng sáng tạo không ngừng.

Tôn vinh giá trị văn hóa Việt Nam

Theo Tổng đạo diễn Phạm Hoàng Giang, lễ khai mạc được cấu trúc thành ba chương lớn, mỗi chương là một lớp diễn giải sâu sắc về chủ đề chung. Đây là sự sắp xếp nghệ thuật nhằm truyền tải trọn vẹn thông điệp về sự giao thoa và phát triển dựa trên nền tảng truyền thống.

Phác họa sân khấu 3D của chương trình.

Chương mở màn đặt trọng tâm vào việc tôn vinh và tái hiện những giá trị cốt lõi, lâu đời của văn hóa Việt Nam. Nhiệm vụ của chương này là đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của hai chương tiếp theo, đồng thời khái quát hóa sự hình thành của một mảnh đất Thăng Long văn hiến với bề dày lịch sử đáng tự hào.

Để chạm tới chiều sâu lịch sử, Ban Tổ chức đã chọn lọc những di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của đồng bằng Bắc Bộ, gắn liền mật thiết với sinh hoạt và lịch sử của Thăng Long - Hà Nội. Các làn điệu dân ca, dân vũ truyền thống như Xẩm, Chèo, Ả đào, Hát Văn cùng với Hát Văn Huế và Múa Chén được sử dụng để giúp khán giả cảm nhận rõ ràng nguồn cội, khẳng định Di sản chính là căn cốt, là linh hồn của dân tộc.

Chương II: Kết nối - Hội tụ và giao thoa liên vùng: Mang thông điệp mở rộng, Chương II minh họa cho sự "Kết nối" trên nhiều phương diện. Đầu tiên, đây là sự hội tụ, giao thoa văn hóa từ ba cố đô và các vùng văn hóa đặc trưng của Việt Nam, thể hiện sự "Kết nối" về mặt không gian và vùng miền.

Tuy nhiên, "Kết nối" không chỉ là sự hòa hợp địa lý. Đây còn là sự hòa quyện đầy tinh tế giữa Truyền thống và Thời đại: sự kết hợp giữa nghệ thuật truyền thống với các hình thức dàn dựng, âm thanh, ánh sáng hiện đại. Sự giao thoa này là cầu nối mạnh mẽ, khẳng định rằng di sản chỉ thực sự sống khi nó đồng hành cùng sự phát triển đương đại.

Chương trình quy tụ gần 1000 diễn viên chuyên nghiệp từ các đơn vị hàng đầu như Nhà hát Múa Rối Thăng Long, Nhà hát Chèo Hà Nội.

Chương III: Thời đại - Sức sống mới của di sản: Chương cuối cùng hướng đến tương lai và khát vọng sáng tạo của Thủ đô. Yếu tố Thời đại ở đây không chỉ là kỹ thuật sân khấu tiên tiến, mà là câu trả lời cho vấn đề trọng tâm: chúng ta đang giữ gìn và phát huy các di sản ra sao, và giá trị mà di sản để lại cho chúng ta là gì? Di sản không thể "ngủ yên trong quá khứ" mà phải biến thành sức sống mới, đồng hành cùng sự phát triển của đất nước và là nguồn cảm hứng cho sự sáng tạo, đổi mới. Mục tiêu là các di sản phải vừa gìn giữ bản sắc văn hoá nhưng cũng trở thành nơi tạo ra các giá trị về kinh tế và là trọng tâm để xây dựng công nghiệp văn hoá cho thủ đô Hà Nội.

Để thực hiện một bức tranh di sản tổng hòa và sống động, Ban Tổ chức Lễ khai mạc đã huy động gần 1000 diễn viên chuyên nghiệp từ các đơn vị hàng đầu như Nhà hát Múa Rối Thăng Long, Nhà hát Chèo Hà Nội, cùng với sự tham gia của các nghệ nhân phường, xã. Các nghệ nhân giữ vai trò hạt nhân trung tâm, trình diễn bản sắc nguyên trạng của các di sản và yếu tố nghệ thuật. Chương trình cũng sẽ tái hiện lại một số lễ hội, trò tích truyền thống như: Múa giảo long, Con đĩ đánh bồng, Kéo co ngồi, Đấu vật.

Khoác lên di sản "chiếc áo mới"

Festival Thăng Long - Hà Nội khẳng định tinh thần "Thời đại" thông qua việc ứng dụng công nghệ đỉnh cao, biến di sản thành cảm hứng mới.

Để tạo nên trải nghiệm thị giác và âm thanh trong sân khấu 360 độ của Lễ khai mạc, Ban tổ chức sẽ sử dụng hệ thống trang thiết bị hiện đại và công nghệ trình chiếu 3D Mapping; Hệ thống lập trình tự động, hệ thống Timecost để đồng bộ hóa các tiết mục, tạo nên sự chính xác trong dàn dựng. Đặc biệt, việc ứng dụng công nghệ âm thanh Surround hứa hẹn mang lại trải nghiệm đặc sắc và sống động cho khán giả.

Thách thức sáng tạo lớn nhất là làm thế nào để kết hợp các loại hình nghệ thuật truyền thống sâu sắc (như Ca Trù, Múa Rối, Chèo) với các yếu tố công nghệ hiện đại mà không làm mất đi giá trị cốt lõi của di sản. “Mục tiêu không chỉ gìn giữ giá trị cốt lõi, mà còn là bồi đắp thêm các yếu tố để các di sản khoác lên mình chiếc áo mới đầy sức sống. Công nghệ chính là cầu nối để các màn diễn lớn, mang hơi thở đương đại vào các giá trị truyền thống, nhằm tạo ra các giá trị về kinh tế và xây dựng công nghiệp văn hoá cho Thủ đô”, Đạo diễn Phạm Hoàng Giang khẳng định.

Sự kết hợp này, cùng với lực lượng nghệ sĩ hùng hậu và chất lượng cao, bao gồm: NSND Thu Huyền, NSƯT Diệu Hằng, NSƯT Văn Ty, NSƯT Như Huỳnh, Trọng Tấn, Tùng Dương, Anh Tú, Ca nương Kiều Anh, Mai Tuyết Hoa, Nhật Huyền, Quách Mai Thy, An Thu An, sẽ tạo nên các màu sắc đa dạng và sự kết hợp mới lạ giữa truyền thống và đương đại trong đêm khai mạc.

Kiến tạo công nghiệp văn hóa bền vững

Festival Thăng Long - Hà Nội được định hướng là hoạt động thường niên, quy mô lớn, với mục tiêu chiến lược không chỉ là sự kiện văn hóa mà là tạo ra những sản phẩm độc đáo của ngành công nghiệp văn hóa sau khi kết thúc.

Để đảm bảo tinh thần "Festival không khép lại - mà mở ra chu kỳ sáng tạo mới", Ban tổ chức đang xây dựng các chương trình, hoạt động biểu diễn đều hướng tới là những vở diễn sẽ diễn ra thường kỳ. Điều này nhằm tạo nên các không gian, các trải nghiệm đa dạng cho du khách khi đến với Hà Nội. Sau Festival, Ban tổ chức sẽ đánh giá để bắt đầu xây dựng các mô hình và vở diễn, tạo sự đa dạng về các loại hình giải trí nghệ thuật cho Thủ đô.

Công tác chuẩn bị đã được triển khai rất sớm, bắt đầu từ tháng 4/2025. Đến thời điểm hiện tại, cơ bản đã hoàn thành khoảng 80% công đoạn. Công tác điều phối gần 1.000 diễn viên được thực hiện thông qua kế hoạch chi tiết, chia thành ba giai đoạn chính: Giai đoạn một là triển khai tập luyện tại từng địa phương và từng địa điểm; giai đoạn hai là hợp luyện tổng thể các lực lượng tại các địa điểm lớn; và giai đoạn ba là tập luyện trực tiếp tại sân khấu. Mỗi nhóm diễn viên đều có các bộ phận quản lý, phối hợp cùng các biên đạo dàn dựng.