Đẩy mạnh gắn kết doanh nghiệp và nhà trường

(LĐTĐ) Trước tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nhiều ngành nghề sẽ biến mất, nhiều công việc sẽ bị thay thế, nhưng sẽ có những công việc mới ra đời… Vì vậy, yêu cầu đặt ra đối với giáo dục nghề nghiệp là phải đào tạo, đào tạo lại người lao động để có tay nghề, kỹ năng cần thiết đáp ứng yêu cầu của giai đoạn mới.
Chiến lược nâng cao năng suất lao động
Khẳng định vai trò của Công đoàn tại doanh nghiệp
Tăng cường gắn kết doanh nghiệp với đào tạo nghề

Áp lực 4.0

Theo dự báo, dưới tác động của cách mạng công nghiệp 4.0, trong một số lĩnh vực, với sự xuất hiện của robot, số lượng nhân viên sẽ giảm đi 1/10 so với hiện nay, như vậy, 9/10 nhân lực còn lại sẽ phải chuyển nghề hoặc thất nghiệp. Đặc biệt, cuộc cách mạng 4.0 không chỉ đe dọa việc làm của những lao động trình độ thấp mà ngay cả lao động có kỹ năng trình độ trung cấp, cao đẳng cũng sẽ bị ảnh hưởng, nếu như họ không được trang bị những kỹ năng mới.

Theo Tổ chức Lao động quốc tế (ILO), Việt Nam là một trong những nước chịu ảnh hưởng nhiều nhất từ cách mạng công nghiệp 4.0. Hiện Việt Nam sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức về chất lượng nguồn nhân lực như trình độ chuyên môn kỹ thuật của lao động còn thấp, chỉ chiếm hơn 20% lực lượng lao động; năng suất lao động thấp hơn nhiều nước trong khu vực ASEAN.

5424 cong nhan hnm
Các học viên được học thực hành trên hệ thống công nghệ hiện đại.

Chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam hiện nay còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu của công việc và cơ cấu lao động vẫn còn nhiều bất cập, dẫn đến năng suất lao động thấp. Việc thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, năng suất lao động thấp đang là vấn đề thách thức của Việt Nam để sẵn sàng cho một giai đoạn mới dựa trên nền tảng khoa học công nghiệp 4.0.

Bên cạnh đó, vấn đề đào tạo nguồn nhân lực cũng còn nhiều bất cập, khi nhân lực được qua đào tạo có tỷ lệ thất nghiệp cao, trong khi các doanh nghiệp lại thiếu lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật. Chất lượng, hiệu quả đào tạo của nhiều cơ sở giáo dục nghề nghiệp mặc dù đã được cải thiện, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa gắn bó hữu cơ với nhu cầu nhân lực của từng ngành, từng địa phương;

Mối quan hệ giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp và các doanh nghiệp, đơn vị sử dụng lao động còn chưa tốt; học sinh, sinh viên tốt nghiệp yếu về ngoại ngữ và các kỹ năng mềm như tác phong công nghiệp, khả năng làm việc theo tổ, nhóm, kỹ năng khởi nghiệp, tỷ lệ thất nghiệp của sinh viên tốt nghiệp ở trình độ trung cấp, cao đẳng còn cao; đào tạo nghề cho lao động nông thôn có nơi còn chưa thực sự hiệu quả; số học sinh, sinh viên tốt nghiệp chưa có việc làm vẫn còn khá lớn (khoảng 30%) và có xu hướng gia tăng.

Theo Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), tỷ lệ các doanh nghiệp có ý kiến về kỹ năng công nhân được đào tạo tại trường không phù hợp với những kỹ năng mà doanh nghiệp cần rất lớn. 65% chủ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài cho rằng, những kỹ năng mà trường dạy nghề và trung học chuyên nghiệp đào tạo không đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp. Không ít doanh nghiệp phải tự đào tạo hoặc đào tạo lại lao động theo hình thức vừa học, vừa làm.

Để chủ động nắm bắt cơ hội, đưa ra các giải pháp thiết thực tận dụng tối đa các lợi thế, đồng thời giảm thiểu những tác động tiêu cực của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đối với Việt Nam, tại Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 4/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã đưa ra giải pháp đối với giáo dục và đào tạo là: Thay đổi mạnh mẽ các chính sách, nội dung, phương pháp giáo dục và dạy nghề nhằm tạo ra nguồn nhân lực có khả năng tiếp nhận các xu thế công nghệ sản xuất mới, trong đó cần tập trung vào thúc đẩy đào tạo về khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học, ngoại ngữ, tin học trong chương trình giáo dục phổ thông; đẩy mạnh tự chủ đại học, dạy nghề; thí điểm quy định về đào tạo nghề, đào tạo đại học đối với một số ngành đặc thù. Biến thách thức dân số cùng giá trị dân số vàng thành lợi thế trong hội nhập và phân công lao động quốc tế.

Nhà trường và doanh nghiệp phải song hành

Trước xu thế máy móc tự động hóa thay thế con người, nguồn nhân lực phải trang bị kiến thức, kỹ năng phù hợp để đáp ứng yêu cầu công việc trong tình hình mới. Theo đó, giáo dục nghề nghiệp cũng phải thay đổi để đáp ứng yêu cầu của giai đoạn mới. Trong đó, đòi hỏi cấp thiết là đổi mới chương trình, tổ chức hoạt động đào tạo.

Để đáp ứng yêu cầu sản xuất mới trong cách mạng công nghiệp 4.0, các doanh nghiệp sẽ đòi hỏi sự thay đổi về trình độ và năng lực của người lao động. Các năng lực và trình độ này có thể chia thành 3 nhóm: Các kiến thức và kỹ năng liên quan đến nhận thức, tư duy hệ thống, tư duy phản biện, kỹ năng thích nghi, kỹ năng sáng tạo; các kỹ năng về thể chất bao gồm kỹ năng ngôn ngữ, kỹ năng số, kỹ năng kết nối; và các kỹ năng về xã hội như giao tiếp, ứng xử, tạo lập quan hệ, làm việc theo nhóm.

Những điều kiện và tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0đã đặt ra các yêu cầu mới đối với năng lực của nguồn nhân lực trong thời đại hiện nay. Theo Diễn đàn kinh tế thế giới (Gray, A. 2016) thì 10 kỹ năng cần thiết của nguồn nhân lực trong cách mạng công nghiệp 4.0 bao gồm: Kỹ năng giải quyết các vấn đề phức tạp; kỹ năng tư duy phê phán phản biện; kỹ năng sáng tạo; kỹ năng quản lý con người; kỹ năng hợp tác trong công việc; kỹ năng xúc cảm xã hội; kỹ năng ra quyết định; kỹ năng định hướng dịch vụ; kỹ năng thương thuyết, đàm phán và kỹ năng thích ứng.

Theo Tổng cục Giáo dục nghề nghiệp, để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao và đa dạng của người học, người sử dụng lao động và môi trường làm việc (bao gồm cả môi trường làm việc ảo), đòi hỏi các hoạt động đào tạo phải thay đổi căn bản. Chương trình đào tạo phải được thiết kế linh hoạt, một mặt đáp ứng chuẩn đầu ra của nghề; mặt khác, tạo sự liên thông giữa các trình độ trong một nghề và giữa các nghề. Trong môi trường 4.0, phương pháp đào tạo cần phải thay đổi căn bản trên cơ sở lấy người học làm trung tâm và sự ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học.

Một trong những giải pháp quan trọng là phải gắn kết với doanh nghiêp trong hoạt động đào tạo. Đẩy mạnh phát triển đào tạo tại doanh nghiệp, phát triển các trường trong doanh nghiệp để đào tạo nhân lực phù hợp với công nghệ và tổ chức của doanh nghiệp. Mặt khác, tăng cường việc gắn kết giữa cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp, trên cơ sở trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp, hướng tới doanh nghiệp thực sự là “cánh tay nối dài” trong hoạt động đào tạo của cơ sở giáo dục nghề nghiệp, nhằm sử dụng có hiệu quả trang thiết bị và công nghệ của doanh nghiệp phục vụ cho công tác đào tạo, hình thành năng lực nghề nghiệp cho người học trong quá trình đào tạo và thực tập tại doanh nghiệp.

Đồng thời, cần thúc đẩy ươm mầm và khởi tạo doanh nghiệp. Thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp trong học sinh, sinh viên ở các cơ sở giáo dục nghề nghiệp, trước hết là ở các trường chất lượng cao và các ngành, nghề trọng điểm. Chương trình đào tạo giáo dục nghề nghiệp nhất thiết phải được cập nhật, bổ sung kiến thức và kỹ năng khởi sự doanh nghiệp; nhà trường phải đổi mới quản trị như doanh nghiệp và là vườn ươm tạo ra những nhà quản trị doanh nghiệp mới trong kỷ nguyên số.

Bên cạnh đó, cần tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp; tăng cường các hoạt động hợp tác đa phương, song phương trong các lĩnh vực của giáo dục nghề nghiệp như nghiên cứu khoa học, trao đổi học thuật, đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý, quản trị nhà trường… Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi về môi trường pháp lý và xã hội để các nhà đầu tư nước ngoài mở cơ sở giáo dục nghề nghiệp chất lượng cao tại Việt Nam; thực hiện liên kết, hợp tác tổ chức đào tạo nghề nghiệp.

Ngọc Lan

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

97 đề tài tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học

97 đề tài tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học

(LĐTĐ) 97 đề tài xuất sắc nhất đã được chọn tham dự Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp Thành phố dành cho học sinh trung học năm học 2024 - 2025. Các đề tài dự thi ở 4 nhóm lĩnh vực gồm: Vật lí - kỹ thuật cơ khí - phần mềm hệ thống; hóa học; sinh - y - môi trường; khoa học xã hội - hành vi.
Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội lên kế hoạch chăm lo cho người lao động dịp Tết Nguyên đán

Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội lên kế hoạch chăm lo cho người lao động dịp Tết Nguyên đán

(LĐTĐ) Với mục tiêu mang Tết đến cho mọi nhà, Công đoàn ngành Xây dựng Hà Nội đang tích cực triển khai Kế hoạch số 67 của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) thành phố Hà Nội, nhằm đảm bảo tất cả đoàn viên, người lao động (NLĐ) của ngành đều có một mùa Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 ấm no, đủ đầy.
“Quả ngọt” sau hàng năm trời chữa nuốt nghẹn không rõ nguyên nhân

“Quả ngọt” sau hàng năm trời chữa nuốt nghẹn không rõ nguyên nhân

(LĐTĐ) Cô B.T.H (68 tuổi) đã chịu đựng tình trạng nuốt nghẹn suốt nhiều năm, dù đã thăm khám và điều trị nhiều nơi nhưng không thuyên giảm. Tuy nhiên khi đến Thu Cúc TCI, cô chỉ mất 2 tháng để chữa khỏi hoàn toàn tình trạng này.
Hà Nội ghi nhận thêm 258 trường hợp mắc sốt xuất huyết

Hà Nội ghi nhận thêm 258 trường hợp mắc sốt xuất huyết

(LĐTĐ) Theo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Hà Nội, trong tuần qua (từ ngày 13/12 đến ngày 20/12), toàn Thành phố ghi nhận 258 trường hợp mắc sốt xuất huyết; giảm 59 trường hợp so với tuần trước.
Hà Nội thí điểm mô hình thu gom rác trực tiếp

Hà Nội thí điểm mô hình thu gom rác trực tiếp

(LĐTĐ) Nhằm nâng cao chất lượng thu gom, vận chuyển rác trên địa bàn, từ ngày 18/12, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội (Urenco) đã thí điểm thu gom rác trực tiếp tại phường Hàng Gai, quận Hoàn Kiếm, qua đó thu được nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Đặc sắc chương trình nghệ thuật “Tây Hồ toả sáng”

Đặc sắc chương trình nghệ thuật “Tây Hồ toả sáng”

(LĐTĐ) Tối ngày 22/12, tại Không gian Văn hóa sáng tạo quận Tây Hồ, Trung tâm Văn hóa Thông tin và Thể thao quận phối hợp với Ủy ban nhân dân (UBND) phường Yên Phụ tổ chức chương trình nghệ thuật “Tây Hồ tỏa sáng”, với sự tham gia, cổ vũ của đông đảo nhân dân và du khách.
Thanh Trì: Triển khai cho vay ưu đãi gần 700 triệu đồng tháng 12

Thanh Trì: Triển khai cho vay ưu đãi gần 700 triệu đồng tháng 12

(LĐTĐ) Vừa qua, Liên đoàn Lao động huyện Thanh Trì phối hợp với Quỹ trợ vốn công nhân, viên chức nghèo Thủ đô (Quỹ trợ vốn) triển khai chương trình cho vay ưu đãi, giải ngân vốn vay tháng 12/2024 cho 17 đoàn viên công đoàn.

Tin khác

Sôi nổi Ngày hội văn hóa thể thao khối trường học huyện Đông Anh

Sôi nổi Ngày hội văn hóa thể thao khối trường học huyện Đông Anh

(LĐTĐ) Ngày 22/12, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) huyện Đông Anh phối hợp với Phòng Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) huyện tổ chức Ngày hội văn hóa thể thao cán bộ, giáo viên, người lao động khối trường học năm học 2024 - 2025.
Bình Dương: Tuyên dương 183 cá nhân lao động giỏi, sáng tạo

Bình Dương: Tuyên dương 183 cá nhân lao động giỏi, sáng tạo

(LĐTĐ) Ngày 20/12, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh Bình Dương tổ chức Hội nghị tuyên dương, khen thưởng phong trào thi đua “Lao động giỏi, lao động sáng tạo” năm 2024.
Quận Tây Hồ: Hiệu quả trong công tác phát triển đoàn viên, thành lập tổ chức Công đoàn

Quận Tây Hồ: Hiệu quả trong công tác phát triển đoàn viên, thành lập tổ chức Công đoàn

(LĐTĐ) Chiều ngày 20/12, quận Tây Hồ tổ chức Hội nghị sơ kết hoạt động Ban Chỉ đạo phát triển đoàn viên thành lập tổ chức Công đoàn trong các thành phần kinh tế quận Tây Hồ.
“Chợ Tết Công đoàn năm 2025” trực tuyến chính thức hoạt động

“Chợ Tết Công đoàn năm 2025” trực tuyến chính thức hoạt động

(LĐTĐ) “Chợ Tết Công đoàn năm 2025” trực tuyến diễn ra tại địa chỉ https://chotet.congdoan.vn/, bắt đầu hoạt động từ 0 giờ ngày 20/12/2024 đến 24 giờ ngày 20/1/2025 (từ ngày 20/11 - 21/12 năm Giáp Thìn 2024).
Công đoàn các Khu Công nghiệp và Chế xuất Hà Nội thành lập mới 11 Công đoàn cơ sở

Công đoàn các Khu Công nghiệp và Chế xuất Hà Nội thành lập mới 11 Công đoàn cơ sở

(LĐTĐ) Chiều 20/12, Công đoàn các Khu Công nghiệp và Chế xuất Hà Nội đã tổ chức Lễ công bố quyết định thành lập 11 Công đoàn cơ sở (CĐCS) và kết nạp 1.052 đoàn viên công đoàn.
Công đoàn Viên chức Việt Nam tổng kết hoạt động năm 2024

Công đoàn Viên chức Việt Nam tổng kết hoạt động năm 2024

(LĐTĐ) Chiều 20/12, Công đoàn Viên chức Việt Nam đã tổ chức Hội nghị tổng kết công tác công đoàn năm 2024, triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2025.
Công đoàn Hà Tĩnh đạt nhiều kết quả nổi bật năm 2024

Công đoàn Hà Tĩnh đạt nhiều kết quả nổi bật năm 2024

(LĐTĐ) Ngày 19/12/2024, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh Hà Tĩnh tổ chức hội nghị tổng kết hoạt động công đoàn và phong trào công nhân viên chức lao động năm 2024, triển khai phương hướng, nhiệm vụ năm 2025.
LĐLĐ quận Long Biên chuyển giao Công đoàn cơ sở về LĐLĐ quận Bắc Từ Liêm

LĐLĐ quận Long Biên chuyển giao Công đoàn cơ sở về LĐLĐ quận Bắc Từ Liêm

(LĐTĐ) Chiều 19/12, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Long Biên phối hợp với LĐLĐ quận Bắc Từ Liêm tổ chức Hội nghị chuyển giao, tiếp nhận Công đoàn Trường Trung cấp Ngoại Thương về trực thuộc LĐLĐ quận Bắc Từ Liêm.
LĐLĐ quận Đống Đa: Giáo dục truyền thống cách mạng cho cán bộ, đoàn viên công đoàn

LĐLĐ quận Đống Đa: Giáo dục truyền thống cách mạng cho cán bộ, đoàn viên công đoàn

(LĐTĐ) Ngày 19/12, Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) quận Đống Đa đã tổ chức chương trình giáo dục truyền thống cách mạng cho cán bộ, đoàn viên tại Bảo tàng lịch sử Quân sự Việt Nam.
Lãnh đạo LĐLĐ thành phố Hà Nội nắm bắt tình hình lao động trước Tết

Lãnh đạo LĐLĐ thành phố Hà Nội nắm bắt tình hình lao động trước Tết

(LĐTĐ) Chiều 19/12, đồng chí Phạm Quang Thanh - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam, Thành ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ thành phố Hà Nội đã trực tiếp đi thăm, nắm bắt tình hình lao động, việc trả lương, thưởng cho người người lao động nhân dịp Tết dương lịch, Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, tặng quà cho người lao động có hoàn cảnh khó khăn.
Xem thêm
Phiên bản di động