Đâu rồi the La Khê
Vừa tiếp chuyện chúng tôi, bà Bạch Hồng Ân, Phó chủ nhiệm HTX La Khê – một trong những người còn tâm huyết khôi phục làng nghề- vừa lật giở mấy mẫu the trong cuốn sổ ghi chép về nghề. Bà kể: Làng La Kê xưa vốn nổi tiếng với nghề nuôi tằm, dệt lụa.
Cái tên La Khê cũng có nghĩa là làng dệt bên dòng sông nhỏ. Ban đầu, người La Khê chỉ làm ra các sản phẩm thô sơ, chủ yếu là sồi, đũi phục vụ cho chốn kinh kỳ Thăng Long. Đến đầu thế kỷ 17, có 10 gia đình người Hoa ở vùng Lưỡng Quảng (Trung Quốc) đến lập nghiệp, mang theo nghề dệt the, sa nhuộm đen và dạy lại cho dân làng.
Những sản phẩm the, sa, vân, địa, quế, gấm vóc La Khê với những họa tiết, hoa văn tinh xảo ra đời từ đây. “Hàng the, sa nhẹ, mỏng nhưng lại bền và đẹp hơn nhiều so với sồi, đũi. Đây là mặt hàng cao cấp được lựa chọn để may trang phục cho các tầng lớp quý tộc trong xã hội phong kiến xưa. The, sa đẹp đến nỗi, năm 1823, triều đình nhà Nguyễn cho phép La Khê lập xưởng dệt cho kinh thành Huế. Người dân được miễn đi lính để phát triển làng nghề”, bà Bạch Hồng Âm cho hay.
Hồi đó, chợ cầu Đơ là nơi để người dân trong làng bán buôn. Cứ mỗi tháng 6 phiên, người người tấp nập mua bán. Lái thương ồ ạt đổ về mua the La Khê mang đi khắp cả nước, thậm chí sang cả châu Âu. Vào đầu thế kỷ 20, các nghệ nhân làng nghề còn được phong cửu phẩm, bá hộ và the làng La được mang đi triển lãm ở Pa-ri (Pháp)...
Đến năm 1954, hòa cùng với công cuộc cải tạo, xây dựng XHCN và chi viện cho chiến trường miền Nam, cả làng La Khê chuyển sang dệt vải bông, khăn mặt, thảm đay… để phục vụ thời chiến. Đến khi đất nước thống nhất, nhu cầu về sự tiện dụng trong trang phục khiến cho the La Khê mai một dần.
Bà Ân trăn trở: “Muốn khôi phục làng nghề truyền thống, nhưng phần lớn người dân La Khê không còn làm nghề, quên cách dệt the, khung dệt cũng đã phá bỏ. Nhiều nghệ nhân trong làng tuổi cao, sức yếu, dù tâm huyết với nghề cũng không thể dạy con cháu làm nghề trở lại. Việc phục dựng hết sức khó khăn”.
Hiện La khê chỉ còn duy nhất anh Lê Đăng Toản là người vẫn còn duy trì nghề dệt the. Anh còn nhớ câu nói của nghệ nhân Nguyễn Công Toàn – người đã truyền nghề cho anh và tâm huyết phục dựng the La Khê: “Cố giữ lấy cái nghề truyền thống của làng, con ạ”.
Gần 10 năm gắn bó với nghề, anh Toản cho rằng, nghề dệt the công phu, có mẫu dệt tới nửa năm, nhanh nhất cũng phải vài tháng. Điển hình như mẫu áo Thủy Ba do một Việt kiều tại Mỹ đặt, anh phải làm mất 6 tháng. Đến nay, trong sổ sách của làng, có 20 mẫu hoa văn the được phục dựng. Trong đó, có những mẫu hoa văn cầu kỳ, với họa tiết cách điệu như tứ linh, tứ quý hay hình song hạc, mây trời, hoa sen, chữ thọ…
Sản phẩm the có nhiều ưu điểm như mềm mại, thoáng mát, điều hòa thân nhiệt tốt, không bị nhăn, xô hay dạt khi giặt, vò. So với lụa, mẫu mã hoa văn của the không phong phú, màu sắc đơn giản do dệt dọc tằm ngang tằm. The La Khê được sản xuất từ sợi tơ tằm chất lượng cao, dệt thủ công, cho nên giá thành tương đối cao so với sản phẩm dệt công nghiệp.
“Hàng the kén khách, giá lại cao nên thường khó bán đại trà mà chỉ làm quà hoặc những vị khách biết chọn lựa. Mỗi lần sản xuất, phải kỳ công lắm mới xong mấy trăm mét the, nhưng bán ra, lãi chẳng được là bao”, anh Toản chia sẻ.
Quỳnh Lưu
Có thể bạn quan tâm
Nên xem
![Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/quocdai/072024/16/22/e1baa2nh20ok20240716223710.3944710.jpg?rt=20240716224008?240716105626)
Thông cáo báo chí Kỳ họp thứ 43 của Ủy ban Kiểm tra Trung ương
![Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/5cm20240716215919.jpg?240716102900)
Đã thông qua nghị quyết về thu hồi đất tái định cư liên quan Quốc lộ 6
![Cụm thi đua số 1 MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội: Thi đua sôi nổi, đạt được nhiều kết quả tốt](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/mt20240716215318.jpg?240716102538)
Cụm thi đua số 1 MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội: Thi đua sôi nổi, đạt được nhiều kết quả tốt
![Dấu ấn Hội khỏe CNVCLĐ, lực lượng vũ trang và sinh viên quận Cầu Giấy năm 2024](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/hoi-khoe-cong-nhan-vien-chuc-lao-dong-luc-luong-vu-trang-va-sinh-vien-quan-cau-giay-nam-2024-20240716211137.jpg?rt=20240716211357?240716102145)
Dấu ấn Hội khỏe CNVCLĐ, lực lượng vũ trang và sinh viên quận Cầu Giấy năm 2024
![Tập huấn sử dụng tiện ích, tính năng của ứng dụng “Công dân Thủ đô số - iHanoi”](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/z5639922738668-2618c2b32a78b248c7dc775c1236245d20240716215901.jpg?240716101301)
Tập huấn sử dụng tiện ích, tính năng của ứng dụng “Công dân Thủ đô số - iHanoi”
![Chuẩn bị tốt nhất cho Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/21/croped/z5638333070054-93b94a00a122665363386de8fde0b94620240716214236.jpg?240716100503)
Chuẩn bị tốt nhất cho Lễ kỷ niệm 70 năm Ngày giải phóng Thủ đô
![LĐLĐ huyện Hoài Đức kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/16/19/croped/z5639511432491-c76444364dfddbb5044cb1ca7b6fb20620240716195201.jpg?240716093350)
LĐLĐ huyện Hoài Đức kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Công đoàn Việt Nam
Tin khác
![Đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng từ mô hình chợ văn minh](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/12/10/croped/8-120240712100424.jpg?240712013828)
Đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng từ mô hình chợ văn minh
Trật tự đô thị 12/07/2024 13:38
![Huyện Thạch Thất xử lý nghiêm vi phạm về trật tự đô thị](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/10/croped/thi-tran-lien-quan20240711100735.png?240711113601)
Huyện Thạch Thất xử lý nghiêm vi phạm về trật tự đô thị
Trật tự đô thị 11/07/2024 11:36
![Xử lý vi phạm trật tự đô thị tại quận Hoàn Kiếm: "Hôm nay làm sạch, mai đâu lại vào đấy"](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/11/09/croped/quan-hoan-kiem-nhieu-phuong-khong-co-truong-hop-nao-bi-xu-phat-ve-trat-tu-do-thi-20240711090428.jpg?240711100950)
Xử lý vi phạm trật tự đô thị tại quận Hoàn Kiếm: "Hôm nay làm sạch, mai đâu lại vào đấy"
Trật tự đô thị 11/07/2024 10:09
![Hàng chục nắp hố ga bỗng nhiên… biến mất](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/09/16/nap-ho-ga20240709160213.jpg?rt=20240709160216?240709064059)
Hàng chục nắp hố ga bỗng nhiên… biến mất
Trật tự đô thị 09/07/2024 18:40
![Ban chỉ đạo 197 quận Đống Đa xử lý vi phạm về trật tự đô thị](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/08/16/croped/z5613096499297-714feeda6a8fbd7b4b65ea95bce64b2720240708161150.jpg?240708051722)
Ban chỉ đạo 197 quận Đống Đa xử lý vi phạm về trật tự đô thị
Trật tự đô thị 08/07/2024 17:17
![Quận Ba Đình quyết liệt tiếp tục duy trì đô thị xanh - sạch - đẹp](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/062024/07/14/tang-cuong-xu-ly-nghiem-vi-pham-dam-bao-my-quan-do-thi-2024060714374520240607145714.3093460.jpg?rt=20240705160015?240705050917)
Quận Ba Đình quyết liệt tiếp tục duy trì đô thị xanh - sạch - đẹp
Trật tự đô thị 05/07/2024 17:09
![Thi tuyển ý tưởng quy hoạch chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1, Đồng Nai](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/16/z5598238238721-d0db02614279d3ec728e9b1a68a0145620240703161656.jpg?rt=20240703161657?240704101844)
Thi tuyển ý tưởng quy hoạch chuyển đổi công năng Khu công nghiệp Biên Hòa 1, Đồng Nai
Trật tự đô thị 04/07/2024 10:18
![Quận Đống Đa: Lập lại trật tự đô thị trên tuyến phố Nguyễn Văn Tuyết](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/20/img-021920240703201919.jpg?240703102153)
Quận Đống Đa: Lập lại trật tự đô thị trên tuyến phố Nguyễn Văn Tuyết
Trật tự đô thị 03/07/2024 22:21
![Vi phạm về cấp phép xây dựng ở Hà Đông do cán bộ cấp vội, cấp ẩu](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/03/15/croped/1a6b3425b625147b4d3420240703151049.jpg?240703041902)
Vi phạm về cấp phép xây dựng ở Hà Đông do cán bộ cấp vội, cấp ẩu
Trật tự đô thị 03/07/2024 16:19
![Thành phố Hồ Chí Minh thu hồi hơn 3ha đất làm dự án phục vụ cộng đồng](https://laodongthudo.vn/stores/news_dataimages/2024/072024/02/15/duong-huynh-tan-phat20240702150830.jpg?rt=20240702150832?240702051448)
Thành phố Hồ Chí Minh thu hồi hơn 3ha đất làm dự án phục vụ cộng đồng
Trật tự đô thị 02/07/2024 17:14