Đại biểu đề nghị quy định rõ hình phạt cho hành vi bắt cóc online

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi (Đoàn ĐBQH Vĩnh Long) cho rằng, hiện nay tình trạng bắt cóc online không còn là hiện tượng hiếm hoi và đã trở thành nỗi lo thường trực của nhiều gia đình. Tội phạm công nghệ cao lợi dụng tin nhắn, email hoặc các nền tảng mạng xã hội để điều khiển nạn nhân từ xa, buộc họ tự rút tiền, thuê chỗ ở, thậm chí tự quay video cầu cứu theo kịch bản do kẻ xấu dựng sẵn.

Các vụ việc gần đây ở Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và nhiều địa phương cho thấy nạn nhân thường là học sinh, sinh viên. Hậu quả không chỉ thiệt hại tài chính mà còn gây hoang mang, mất niềm tin vào môi trường mạng, ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh, trật tự xã hội.

Nguyên nhân của tình trạng này, theo nữ đại biểu, là do công nghệ ngày càng tinh vi, trí tuệ nhân tạo, deepfake, giọng nói và hình ảnh giả tạo giúp kẻ xấu mạo danh một cách thuyết phục.

Đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi phát biểu tại hội trường. Ảnh: Quốc hội

“Các nền tảng xuyên biên giới chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm pháp lý tại Việt Nam, chưa có quy định chặt chẽ về kiểm duyệt, gỡ nội dung vi phạm; nhận thức cộng đồng còn hạn chế, nhiều phụ huynh, học sinh chưa đủ kỹ năng nhận diện rủi ro, dễ bị điều khiển qua các chiêu trò rất tinh vi.

Trước thực trạng đáng báo động này, đề nghị Chính phủ chỉ đạo các ngành, các cấp vào cuộc một cách quyết liệt để có những giải pháp phòng ngừa cũng như kịp thời điều tra, xử lý các hành vi vi phạm”, đại biểu nói.

Cụ thể, các ngành chức năng cần chỉ đạo tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền, giáo dục, đẩy mạnh chiến dịch an toàn mạng qua truyền thông, trường học, tổ chức các buổi sinh hoạt chuyên đề tại trường học, cộng đồng về nhận diện bắt cóc online, cách bảo vệ thông tin cá nhân và phản ứng khi gặp dấu hiệu lừa đảo; sử dụng các kênh truyền thông đại chúng, mạng xã hội để phát hành những video ngắn gọn, dễ hiểu, hướng đến đối tượng là thanh niên, học sinh và phụ huynh.

Đồng thời, xây dựng khung pháp lý chặt chẽ, hoàn thiện Luật An ninh mạng, Luật Tội phạm công nghệ cao, Bộ luật Hình sự nhằm quy định rõ hình phạt cho hành vi bắt cóc online với một chế tài thật sự mạnh mẽ. Ngoài ra, yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới ký cam kết báo cáo gỡ bỏ nội dung vi phạm và công khai số liệu xử lý với mức phạt tài chính hoặc tạm ngưng quảng cáo nếu như những nền tảng này không thực hiện đúng quy định.

Cần tăng cường hợp tác quốc tế, thiết lập cơ chế trao đổi thông tin, phối hợp điều tra với các quốc gia, tổ chức quốc tế để phá vỡ mạng lưới tội phạm xuyên biên giới, đồng thời hỗ trợ hồi hương và tái hòa nhập cho nạn nhân.

Bên cạnh những giải pháp phòng ngừa, cần phải nâng cao hơn nữa năng lực điều tra, truy bắt cho lực lượng chức năng; trang bị cho lực lượng công an, cảnh sát công nghệ cao và các công cụ phân tích dữ liệu, giám sát mạng và đào tạo chuyên môn sâu về tội phạm công nghệ cao; đẩy mạnh trong việc thu thập, lưu trữ, phân tích chứng cứ số để hỗ trợ xét xử một cách nhanh chóng và nghiêm minh…

“Tôi đề nghị Chính phủ cần bổ sung vào nhiệm vụ từ nay đến cuối năm 2025 cũng như những giải pháp trọng tâm trong năm 2026 về công tác phòng, chống tội phạm công nghệ cao, trong đó có bắt cóc online, để có sự tập trung quyết liệt trong chỉ đạo và tổ chức thực hiện có hiệu quả”, đại biểu Nguyễn Thị Yến Nhi nêu rõ.