Đại biểu Quốc hội đề nghị xem xét tăng lương cơ sở từ 1/1/2026

Theo Báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 và 5 năm 2021 - 2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 của Chính phủ, trong giai đoạn vừa qua, công tác sắp xếp, tinh gọn bộ máy của Chính phủ và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp gắn với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền được triển khai quyết liệt, hiệu quả.

Biên chế khối hành chính nhà nước giảm 145 nghìn người; chi thường xuyên giảm 39 nghìn tỷ đồng/năm. Hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp dần đi vào nề nếp; chuyển trạng thái từ quản lý hành chính sang phục vụ nhân dân và kiến tạo phát triển.

Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại 34 tỉnh, thành phố được triển khai cùng hàng loạt đạo luật lớn như Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã hình thành khung pháp lý vững chắc cho giai đoạn phát triển mới.

Đại biểu Mai Văn Hải phát biểu thảo luận. (Ảnh: QH)

Qua thảo luận, đa số ý kiến đại biểu Quốc hội đánh giá, dù diễn ra trong thời gian ngắn nhưng Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo, tổ chức thực hiện rất sát sao, quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo để sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Kết quả sắp xếp tinh gọn bộ máy của Chính phủ, các bộ, ngành, các sở, ngành, sáp nhập tỉnh, sáp nhập các xã, phường không tổ chức cấp huyện và thực hiện tinh giảm biên chế, đạt được kết quả tốt nhất từ trước tới nay, được đông đảo cán bộ, đảng viên, cử tri và nhân dân quan tâm, đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao.

Sau gần 4 tháng đi vào hoạt động, có thể thấy mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động cơ bản thông suốt, tập trung để giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp, tập trung cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh ở địa phương cơ sở.

Các đại biểu dự Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: QH)

Bên cạnh nhiều kết quả tích cực, vẫn còn những khó khăn, vướng mắc trên thực tế cần sớm được khắc phục. Đại biểu Mai Văn Hải (Đoàn đại biểu tỉnh Thanh Hoá) cho biết, một số nơi dù đã được điều chuyển cán bộ, công chức từ nơi thừa đến nơi thiếu nhưng vẫn còn tình trạng thừa, thiếu cán bộ, nhất là ở một số xã miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa; thiếu cán bộ có năng lực chuyên môn sâu về đất đai, xây dựng, kế toán, công nghệ thông tin; năng lực một bộ phận cán bộ chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ; Cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, chuyển đổi số còn gặp khó khăn.

“Một số cử tri phản ánh dịch vụ công quốc gia nhiều khi quá tải làm chậm trễ trong việc giải quyết thủ tục hành chính của người dân. Việc bố trí, sử dụng công sở ở một số nơi chưa thật hợp lý, chưa sử dụng hết công năng của các công sở xã cũ, còn gây lãng phí. Cán bộ, công chức phải giải quyết một khối lượng công việc nhiều, áp lực lớn nhưng chế độ chính sách thì chưa được cải thiện”, đại biểu Mai Văn Hải băn khoăn.

Do đó, đại biểu Mai Văn Hải đề xuất, để thực hiện tốt việc giải quyết thủ tục hành chính của người dân và doanh nghiệp, cần phải tiếp tục quan tâm đầu tư cơ sở hạ tầng cho chuyển đổi số, công nghệ thông tin. Chú trọng việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức công nghệ thông tin, chuyển đổi số cho cán bộ, công chức. Tổ chức thực hiện tốt cuộc vận động “Bình dân học vụ số” thiết thực đối với người dân.

Đại biểu Dương Văn Phước phát biểu thảo luận. (Ảnh: QH)

Dẫn chứng tại cơ sở, đại biểu Dương Văn Phước (Đoàn đại biểu thành phố Đà Nẵng) cho biết, đến nay hạ tầng giao thông cấp xã nhiều nơi xuống cấp, hạ tầng kỹ thuật điện, công nghệ thông tin chưa được đầu tư đồng bộ thông suốt. Công tác chuyển đổi số, kết nối chia sẻ dữ liệu giữa các cấp, các ngành chưa đồng bộ, nhất là trong lĩnh vực hộ tịch, đất đai.

Đại biểu Dương Văn Phước nêu rõ: “Đối với khu vực miền núi, trung du, điều kiện địa hình chia cắt, cách trở trong mùa mưa lũ, việc đi lại gặp muôn vàn khó khăn. Nhiều vùng tại các xã vùng miền núi, trung du của Đà Nẵng hiện nay đang bị sạt lở nghiêm trọng, lũ lụt vây quanh, cô lập. Cán bộ và người dân đang phải gồng mình chống lũ. Các cơ quan chức năng của thành phố Đà Nẵng và các xã cũng rất khó tiếp cận hỗ trợ người dân chống lũ”.

Bên cạnh đó, do điều kiện tự nhiên, việc cung cấp điện, mạng viễn thông cho các khu vực này rất phức tạp, nên nhiều xã việc tác nghiệp trên môi trường mạng không thực hiện được. Có nhiều nơi mạng 4G chưa được phủ sóng hoặc chập chờn nên việc điều hành, quản lý, thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến cực kỳ khó khăn. Vì vậy, đại biểu Dương Văn Phước đề xuất, cần tiếp tục đầu tư nâng cấp đồng bộ cơ sở vật chất hạ tầng, công nghệ thông tin cho các xã, nhất là vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý hành chính.

Còn theo nhận định của đại biểu Trần Quốc Tuấn (Đoàn đại biểu tỉnh Vĩnh Long), sau gần 4 tháng kể từ khi chính thức triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, bộ máy hành chính đã nhẹ hơn về đầu mối nhưng nặng hơn về công việc. Cán bộ, công chức ở nhiều địa phương, nhất là cấp cơ sở, phải đi làm xa hơn, làm nhiều việc hơn mà thu nhập thì vẫn không khá hơn. Nhiều địa phương như Bắc Kạn, Cần Thơ và một số tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long cũng phản ánh tình trạng đội ngũ cán bộ cơ sở đang phải gánh thêm nhiều việc, nhiều phần việc do tinh giản biên chế nhưng thu nhập chưa được cải thiện, ảnh hưởng đến tâm lý, động lực và hiệu quả công tác.

Đại biểu Trần Quốc Tuấn phát biểu thảo luận. (Ảnh: QH)

Đại biểu Trần Quốc Tuấn cho rằng, mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng được áp dụng từ ngày 1/7/2024 đến nay và nếu so với mặt bằng giá sinh hoạt hiện tại thì rõ ràng không còn phù hợp, đề nghị Quốc hội, Chính phủ “xem xét điều chỉnh tăng lương cơ sở ngay từ ngày 1/1/2026, không chờ đến giữa năm như các giai đoạn trước”.

Nói về vấn đề năng lực chuyên môn, kỹ năng nghiệp vụ, tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đại biểu Tô Văn Tám (Đoàn đại biểu tỉnh Quảng Ngãi) đề xuất, Chính phủ cần quan tâm rà soát trình độ đào tạo, đánh giá năng lực, kỹ năng của công chức để bố trí đúng người đúng việc. Bổ sung biên chế cho nơi còn thiếu, gắn với đó là cải cách chế độ chính sách tiền lương, chế độ đãi ngộ, quy hoạch đầu tư cơ sở vật chất, trụ sở để hiện đại hóa điều kiện làm việc và khắc phục sự phân tán trụ sở làm việc như hiện nay.

Tại thảo luận, có ý kiến đại biểu đề xuất, Chính phủ cần chỉ đạo sớm thực hiện xác định vị trí việc làm, xây dựng chính sách tiền lương tương xứng với vị trí việc làm của cán bộ, công chức, chỉ đạo việc ban hành quy chế đánh giá cán bộ, công chức theo kết quả công việc, có cơ chế để sàng lọc cán bộ, sẵn sàng thay thế đối với cán bộ không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.