Công chức, viên chức không được thành lập, góp vốn và quản lý doanh nghiệp

Báo cáo việc tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội đối với dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, về các quy định liên quan đến “chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp", Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính và nhiều đại biểu Quốc hội tán thành quy định khái niệm “chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp" theo hướng khái quát, quy định nguyên tắc chung.

Chính phủ tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội đối với các góp ý mang tính kỹ thuật về trách nhiệm thu thập, lưu giữ, cung cấp thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp của doanh nghiệp và nội dung quy định giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể về tiêu chí để xác định chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, chế tài xử lý vi phạm khi không cung cấp thông tin theo quy định...

Đối với một số ý kiến đề nghị bổ sung điều khoản chuyển tiếp quy định về thời hạn cụ thể doanh nghiệp đã thành lập trước thời điểm Luật này có hiệu lực thi hành phải bổ sung thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp, Chính phủ tiếp thu và sửa đổi theo hướng việc bổ sung thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp được thực hiện đồng thời tại thời điểm doanh nghiệp thực hiện thủ tục đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp.

Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp. Ảnh: Quốc hội

Dự thảo Luật không quy định thời hạn cụ thể doanh nghiệp đã thành lập trước thời điểm Luật này có hiệu lực phải cung cấp thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi của doanh nghiệp cho cơ quan đăng ký kinh doanh.

Vì, yêu cầu doanh nghiệp phải thực hiện riêng biệt một thủ tục hành chính (TTHC) chỉ để kê khai bổ sung thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi sẽ làm tăng số lượng TTHC, phát sinh chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp. Điều này chưa phù hợp trong bối cảnh Đảng, Nhà nước đang triển khai nhiều chủ trương, chính sách quyết liệt để đơn giản hóa, cắt giảm thời gian và chi phí thực hiện TTHC cho doanh nghiệp. Đồng thời, yêu cầu này cũng chưa phù hợp với nguyên tắc không hồi tố trong áp dụng pháp luật quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

So sánh giữa lợi ích và chi phí thì việc quy định thời gian cụ thể toàn bộ doanh nghiệp thành lập trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành phải cung cấp thông tin chủ sở hữu hưởng lợi cho Cơ quan đăng ký kinh doanh để lưu giữ, chia sẻ thông tin khi cần thiết chưa phải là giải pháp tối ưu trong bối cảnh việc thu thập, cung cấp thông tin có thể thực hiện khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.

Bên cạnh đó, số lượng các doanh nghiệp bổ sung thông tin cho Cơ quan đăng ký kinh doanh ngày càng đầy đủ theo thời gian (trung bình 1 năm có khoảng 35% doanh nghiệp đăng ký thay đổi nội dung đăng ký doanh nghiệp).

Về bổ sung đối tượng viên chức được tham gia thành lập, quản lý doanh nghiệp, tiếp thu ý kiến của một số đại biểu Quốc hội đề nghị rà soát để bảo đảm các quy định về đối tượng thành lập, góp vốn và quản lý doanh nghiệp tại Luật Doanh nghiệp đồng bộ, thống nhất với Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo và Nghị quyết số 193/2025/QH15.

Theo đó, dự thảo Luật đã sửa đổi điểm b khoản 2 và điểm b khoản 3 Điều 17 Luật Doanh nghiệp theo hướng quy định đối tượng không được thành lập, góp vốn và quản lý doanh nghiệp bao gồm công chức, viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức, trừ trường hợp được thực hiện theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Về nội dung quy định phát hành trái phiếu riêng lẻ của công ty chưa đại chúng, một số đại biểu đề nghị xem xét không quy định tại dự thảo Luật các điều kiện cụ thể của doanh nghiệp khi phát hành trái phiếu riêng lẻ (TPDN); đồng thời cân nhắc quy định tương tự như Luật Chứng khoán theo hướng giao Chính phủ quy định chi tiết vấn đề này.

Về nội dung này, tại Tờ trình số 286/TTr-CP và trong quá trình giải trình ý kiến của các đại biểu, Chính phủ đã làm rõ sự cần thiết phải quy định nội dung này và đề xuất giữ nguyên quy định tại dự thảo Luật.

Tại Thông báo số 2001/TB-VPQH, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã nhất trí bổ sung tại dự thảo Luật quy định về hệ số nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu là một trong các điều kiện phát hành trái phiếu riêng lẻ của công ty không phải là công ty đại chúng nhằm tăng năng lực về tài chính đối với doanh nghiệp phát hành, hạn chế những rủi ro thanh toán trái phiếu doanh nghiệp đối với cả doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư...

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.