Chỉ thị 09-CT/TU của Thành ủy Hà Nội: "Chìa khóa" tạo nên bước đột phá về phát triển BHXH tự nguyện

Hiệu quả đột phá từ Chỉ thị 09-CT/TU

Trước khi Chỉ thị 09-CT/TU được ban hành, công tác BHXH của Hà Nội đối diện với nhiều thách thức. Mặc dù là một trong những địa phương có lực lượng lao động lớn, song diện bao phủ, đặc biệt là BHXH tự nguyện, còn rất thấp. Đến hết tháng 10/2021, số người tham gia BHXH bắt buộc chỉ đạt 37,3% lực lượng lao động trong độ tuổi, và BHXH tự nguyện chỉ đạt 0,98% lực lượng lao động, với hơn 51 nghìn người tham gia. Số lượng nông dân, lao động tự do, lao động thuộc khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện chiếm tỷ lệ rất khiêm tốn so với tiềm năng.

Giám đốc BHXH thành phố Nguyễn Ngọc Huyến chủ trì giao ban hằng tháng, đánh giá, đôn đốc việc thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển BHXH, BHYT trên địa bàn Thành phố.

Nhằm mở rộng diện bao phủ BHXH, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội đã ban hành Chỉ thị 09-CT/TU. Chỉ thị này đã nâng tầm công tác BHXH tự nguyện thành một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng, yêu cầu sự thống nhất trong nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị, từ các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc đến các tổ chức chính trị - xã hội.

Sự khác biệt cốt lõi mà Chỉ thị 09-CT/TU mang lại chính là việc xác định trách nhiệm rõ ràng: Yêu cầu cán bộ, đảng viên phải gương mẫu tham gia và tích cực tuyên truyền, vận động gia đình, người thân, nhân dân nơi cư trú tham gia BHXH tự nguyện. Điều này đã giúp công tác BHXH không còn là nhiệm vụ riêng của ngành BHXH mà trở thành nhiệm vụ chung của toàn bộ hệ thống chính trị.

Dấu ấn qua những kết quả ấn tượng

Sau 4 năm triển khai quyết liệt Chỉ thị 09-CT/TU, công tác BHXH đã có mức tăng trưởng vượt bậc, đặc biệt là ở khối BHXH tự nguyện - lĩnh vực được Chỉ thị tập trung chỉ đạo.

Cụ thể, trước khi Chỉ thị được ban hành, đến hết tháng 10/2021, số người tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn Thủ đô đạt 37,3% lực lượng lao động trong độ tuổi, số người tham gia BHXH tự nguyện đạt 0,98% lực lượng lao động trong độ tuổi. Đáng chú ý, số người tham gia BHXH tự nguyện mới đạt trên 51 nghìn người còn rất thấp so với tiềm năng; số lượng nông dân, lao động tự do, lao động thuộc khu vực phi chính thức tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chiếm tỷ lệ còn thấp.

Cán bộ BHXH các cơ sở trên địa bàn thành phố Hà Nội tích cực tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình tới người dân trên địa bàn.

Sau khi Chỉ thị 09-CT/TU được ban hành, công tác BHXH đã được các cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội của Thành phố tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện quyết liệt và có mức tăng trưởng vượt bậc, đặc biệt là số người tham gia BHXH tự nguyện.

Theo thống kê của BHXH thành phố Hà Nội, đến hết năm 2024, số người tham gia BHXH bắt buộc là 2.168.762 người (tăng 19,54%) chiếm 46,37% lực lượng lao động trong độ tuổi lao động (tăng 9,07%), số người tham gia BHXH tự nguyện là 104.361 người (tăng 104%) chiếm 2,93% lực lượng lao động trong độ tuổi lao động (tăng 1,95% so với tháng 10/2021).

Ước hết tháng 9/2025, số người tham gia BHXH bắt buộc là 2.302.593 người, chiếm 47,81% lực lượng lao động trong độ tuổi (vượt 0,31% so với chỉ tiêu được HĐND, UBND Thành phố giao năm 2025). Số người tham gia BHXH tự nguyện là 131.422 người, chiếm 3,56% lực lượng lao động trong độ tuổi tuổi (vượt 0,06% so với chỉ tiêu được HĐND, UBND Thành phố giao năm 2025).

Số người tham gia BHXH tự nguyện đã tăng từ hơn 51 nghìn người (tháng 10/2021) lên hơn 104 nghìn người (cuối năm 2024), tương đương mức tăng trưởng 104% chỉ trong 3 năm. Đến ước hết tháng 9/2025, con số này đạt 131.422 người, tăng trưởng 157% so với thời điểm ban hành Chỉ thị. Về tỷ lệ bao phủ, chỉ trong vòng chưa đầy 4 năm, tỷ lệ này đã tăng gần gấp 3 lần (từ 0,98% lên 3,56%), vượt chỉ tiêu được HĐND, UBND Thành phố giao cho cả năm 2025 (3,5%). Sự tăng trưởng này chứng minh tính đúng đắn và hiệu lực mạnh mẽ của Chỉ thị khi huy động sức mạnh của hệ thống chính trị để tiếp cận và vận động nhóm lao động phi chính thức.

Mặc dù Chỉ thị tập trung vào phát triển BHXH tự nguyện, nhưng sự thống nhất về nhận thức đã giúp toàn bộ công tác BHXH được nâng cao. Tỷ lệ tham gia BHXH bắt buộc tăng từ 37,3% (tháng 10/2021) đã tăng lên ước đạt 47,81% (tháng 9/2025), vượt 0,31% so với chỉ tiêu Thành phố giao năm 2025. Điều này cho thấy sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Thành ủy đã tạo động lực tổng thể cho toàn ngành BHXH Hà Nội.

Quyết tâm kiến tạo BHXH, BHYT toàn dân

Sau 4 năm, thành công của Chỉ thị 09-CT/TU đã cung cấp những bài học quý báu cho Hà Nội và các địa phương khác trong việc mở rộng diện bao phủ BHXH tự nguyện. Đó là sự lãnh đạo của Đảng là yếu tố then chốt. Thành công vượt bậc về BHXH tự nguyện cho thấy, khi có sự lãnh đạo, chỉ đạo xuyên suốt, quyết liệt của cấp ủy Đảng, từ Thành ủy đến cơ sở, mọi nhiệm vụ chính trị đều có thể hoàn thành xuất sắc.

BHXH thành phố Hà Nội thường xuyên tổ chức các đợt ra quân, tuyên truyền trực quan, sinh động tới người dân về chính sách BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình.

Cùng đó là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị với sự vào cuộc trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các sở, ban, ngành, địa phương đã tạo nên sức mạnh tổng hợp, giúp công tác tuyên truyền, vận động thâm nhập đến từng thôn, tổ dân phố, từng nhóm lao động tự do.

Đặc biệt, Chỉ thị đã nhấn mạnh đến việc cán bộ, đảng viên phải gương mẫu đi đầu trong tham gia, cũng như tuyên truyền, vận động người thân, người dân đã tạo ra hình ảnh tích cực, góp phần tăng cường, củng cố niềm tin trong cộng đồng về chính sách nhân văn của Đảng, Nhà nước, Thành phố.

Đánh giá về việc triển khai thực hiện Chỉ thị 09-CT/TU trên địa bàn Thủ đô, ông Nguyễn Ngọc Huyến, Giám đốc BHXH thành phố Hà Nội khẳng định: Chỉ thị 09-CT/TU có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, có tác dụng chỉ đạo định hướng, thực hiện thống nhất các chủ trương, chính sách về BHXH, góp phần ổn định và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. Qua triển khai, nhiều giải pháp đã được đề ra; công tác tuyên truyền về sự cần thiết, lợi ích, ý nghĩa, tầm quan trọng của chính sách BHXH tự nguyện, trách nhiệm, quyền lợi, nghĩa vụ của mỗi người dân khi tham gia BHXH được quan tâm chú trọng; nhiều kinh nghiệm, mô hình hay, cách làm tốt được phổ biến, chia sẻ, nhân rộng toàn Thành phố...

Cán bộ BHXH tuyên truyền về chính sách BHXH tự nguyện tới người dân trên địa bàn.

“Chỉ thị 09-CT/TU có ý nghĩa quan trọng, có tác dụng chỉ đạo định hướng, thực hiện thống nhất các chủ trương, chính sách về BHXH góp phần ổn định và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. Sau 4 năm triển khai Chỉ thị, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Thành ủy; sự nỗ lực, quyết liệt trong công tác điều hành của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp; sự tham gia tích cực của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các sở, ban, ngành, địa phương, các đơn vị, doanh nghiệp và Nhân dân Thủ đô, công tác BHXH đã đạt được nhiều kết quả. Nhận thức của cán bộ, đảng viên và người dân về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của công tác BHXH được nâng cao và có nhiều chuyển biến tích cực. Số người tham gia BHXH bắt buộc, BHXH tự nguyện tăng nhanh qua các năm; công tác giải quyết và chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng, các chế độ BHXH cho người dân được thực hiện kịp thời, đúng quy định”, Giám đốc BHXH thành phố Hà Nội nhấn mạnh.