Xử lý ngạt khói thế nào khi bị hỏa hoạn?

	Clip: Lạnh người xem cảnh sát đột nhập tòa nhà cháy ở Trần Thái Tông
	Thông tin thêm vụ cháy lớn tại quán karaoke trên đường Trần Thái Tông

Để giúp người dân biết cách xử lý khi không may có hỏa hoạn xảy ra, phóng viên Báo Lao động Thủ đô có cuộc trao đổi với Bác sĩ Lê Văn An - nguyên Giám đốc Viện 51 (nay thuộc Quân khu 3) để làm rõ hơn vấn đề này.

PV: Thưa bác sĩ, tại sao khi có hỏa hoạn xảy ra, nạn nhân thường tử vong do ngạt khói trước khi bị tử vong do bỏng?

BS Lê Văn An: Các loại khí độc sinh ra trong đám cháy như cacbon monoxit (CO), hydro cyanua (HCN) làm nạn nhân bị ngạt, hít phải lượng lớn có thể bị ngộ độc dẫn đến tử vong chứ không phải chết do bỏng lửa. Khi hít phải khói, con người sẽ bị thiếu oxy, dẫn đến thở nhanh, gấp, lâu dần yếu đi. Cùng đó, một lượng lớn ôxít cacbon sinh ra từ những vật liệu cháy xâm nhập và tạo áp lực lớn trong đường hô hấp, gây bỏng đường hô hấp. Nặng hơn, ngạt khói có thể gây co giật, bất tỉnh.

Xử lý ngạt khói thế nào khi hỏa hoạn xảy ra là vấn đề quan trọng.

Theo tác dụng hóa sinh trong cơ thể, khi đi vào trong cơ thể, khí CO cạnh tranh với Oxy để kết hợp với hemoglobin trong máu tạo thành cacboxy hemoglobin (HbCO). Chất này sinh ra ngăn chặn khả năng giải phóng oxy trong tế bào, làm giảm khả năng vận chuyển oxy của máu, dẫn đến tình trạng thiếu oxy.

Xin BS cho biết để tránh không bị ngạt khói khi xảy ra cháy người dân cần phải làm gì để thoát nạn?

Khi chúng ta xác định được nguyên nhân chính gây tử vong khi có hoản hoạn là khói thì điều cần làm trước tiên khi có cháy, cần di tản ra khỏi khu vực nhiễm khói càng nhanh càng tốt.

Tuy nhiên, khi gặp sự cố, mọi người thường hoảng loạn, ít có thời gian để phản ứng. Do đó, cần bình tĩnh tìm ra nguồn khói từ đâu và di chuyển theo hướng ngược lại. Người bị nạn phải cố gắng không hít khói. Một nguyên tắc thoát nạn rất quan trọng khi xảy ra cháy là mọi người cần lấy khăn thấm nước ướt che kín miệng và mũi để lọc không khí khi hít thở, tránh bị ngạt khói gây nguy hiểm. Nạn nhân có thể sử dụng mặt nạ chống khói khi được trang bị (nếu có). Đặc biệt, khi di chuyển, nên cúi thấp người hoặc di chuyển bằng cách bò xuống sát dưới nền đất vì khói luôn luôn bay lên cao, nhằm tránh lượng khói hít vào thấp nhất có thể.

Vây cách nhận biết người bị ngạt khí và cách sơ cứu khi nạn nhân bị ngạt thế nào thưa bác sĩ?

Các triệu chứng tổn thương bị ngạt khí là khó thở, mất định hướng, mất tri giác, bị bỏng, cháy da, lông, tóc… nặng thì bỏng đường thở, rối loạn các chức năng do nhiễm độc khí. Nếu nhẹ, thường có biểu hiện thở dốc, buồn nôn, đau đầu; ở mức độ trung bình, nạn nhân cảm thấy đau đầu dữ dội, chóng mặt, rối loạn thần kinh, buồn nôn, ngất xỉu; nặng sẽ bị ngất, hôn mê, co giật, loạn nhịp tim, trụy mạch và tử vong. Những trường hợp tử vong do ngạt khí thường diễn ra rất từ từ, như một giấc ngủ sâu, không lường trước được, không gây đau đớn. Đến khi bị sốc do thiếu ôxy, cơ thể ngột ngạt, khó thở thì lập tức họ đã rơi vào trạng thái hôn mê và tử vong do ngạt.

Về nguyên tắc sơ cứu nạn nhân về ngạt khói, bác sĩ cũng khuyến cáo cần phải phục hồi hơi thở một cách đầy đủ và nhanh nhất. Nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi nơi nguy hiểm đến nơi có không khí trong lành và thoáng. Nếu nạn nhân bất tỉnh, kiểm tra nhịp thở và mạch đập của nạn nhân rồi chuẩn bị hô hấp nhân tạo nếu cần thiết. Khi được đưa đến phòng cấp cứu, nạn nhân sẽ được tiếp oxy, kiểm tra nhịp thở, mạch đập và mức phản ứng của nạn nhân. Cần đưa người bị nạn đến phòng cấp cứu nhanh nhất có thể để hạn chế di chứng. Trong quá trình tới viện nếu nạn nhân thở yếu hoặc bất tỉnh, cần phải hà hơi thổi ngạt. Nặng hơn thì đặt ống thở nội khí quản.

Thu Trang – Trần Lâm