Tản văn trong dòng chảy văn học hiện đại

(LĐTĐ) Dù ít khi có cuộc thi, giải thưởng cho thể loại tản văn, song những năm qua đây là thể loại có một chỗ đứng khá quan trọng trong dòng chảy văn học. Tản văn thậm chí còn được ví von đó là món “đồ ăn nhanh” trong xu thế mới của cuộc sống hiện đại.
tan van trong dong chay van hoc hien dai Hà Nội tình yêu trong tôi…
tan van trong dong chay van hoc hien dai Xao xuyến hoa muống biển

Đã từng có một thời, tản văn không hề được các nhà văn nổi tiếng nhắc đến, bởi nhiều quan điểm cho rằng, đó là thể loại chỉ dành cho những nhà văn không chuyên, những cây bút nghiệp dư. Cũng không có một tác giả riêng cho thể loại này, chủ yếu vẫn là các cây bút thỉnh thoảng viết tản văn như một tâm sự vừa đủ để giãi bày.

tan van trong dong chay van hoc hien dai
Tác giả Dương Nguyên Bảo

Thế nhưng, dù không có một sự định hình rõ ràng, không có sự tôn vinh, nhưng sách tản văn vẫn lặng lẽ dành cho mình một vị trí bên cạnh những thể loại sách đình đám khác như tiểu thuyết, sách văn học, lịch sử, nghiên cứu, thơ ca… Điều đó chứng tỏ trong những nhộn nhịp của đời sống hiện đại, tản văn luôn có vị thế nhất định. Chỉ kể riêng trong một vài năm gần đây, người đọc đã đón nhận nhiều tập tản văn của thế hệ nhà văn định hình tên tuổi chào đời.

Là một cây viết trẻ quen thuộc của những yêu thích những cảm xúc nhẹ nhàng qua nhiều cuốn sách tản văn liên tiếp xuất bản những năm gần đây như “Người thương đã cũ”, “Gặp được nhau rất khó sao không trân trọng nhau”, “Yêu sai cách”, tác giả Dương Nguyên Bảo cho biết anh có một lực lượng fan rất đông đảo cho thể loại sách này. Mỗi ấn phẩm ra đời đều được độc giả đón nhận nhiệt tình và bán được một số lượng vài nghìn bản.

“Người viết tản văn trẻ hiện đại họ cũng rất chú ý tới chiều sâu của sáng tác, và đó cũng là lý do khiến họ phục vụ tốt người đọc, giúp tản văn vẫn có được vị thế nhất định, thậm chí là nổi bật trong văn đàn. Đi sâu hơn, tôi cho rằng tản văn là một thể loại rất đặc biệt, có thể khắc họa một triết lý sống, một câu chuyện cuộc đời hoặc một trải nghiệm rất cụ thể thông qua một đoạn sáng tác chỉ vỏn vẹn 5 đến 700 từ. Có độc giả từng nói với tôi rằng: Tản văn Nguyên Bảo viết chỉ ngắn gọn mà lắng đọng, đẹp như một bộ phim “sad ending”. Tôi nghĩ với người viết thì quan trọng nhất là họ giữ được dòng chảy suy tư, trải nghiệm trong lòng. Họ cứ sống và viết để thỏa cái tôi của mình, và liên tục tự hỏi: Mình là ai, mình cần đi về đâu… để các sáng tác của họ sẽ tìm ra được một hình hài long lanh nhất”, Dương Nguyên Bảo chia sẻ.

Anh cũng cho biết, những ấn phẩm mà anh đã xuất bản từ “Người thương đã cũ”, “Gặp được nhau rất khó sao không trân trọng nhau” cho tới “Yêu sai cách”, đối với anh là một chặng đường khá dài. Vẫn là câu chuyện đi tìm chân giá trị của tản văn, qua con đường kiếm tìm đó, anh được thể nghiệm những cảm xúc của chính mình thông qua cảm xúc của độc giả để hiểu họ, hiểu mình. Tản văn chính là một tiếng lòng đồng cảm giữa tác giả và độc giả.

Độc giả Hoàng Giang chia sẻ sau khi đọc cuốn tản văn “Yêu sai cách” của tác giả Dương Nguyên Bảo: “Thật sự phải nói các tác giả trẻ đã kéo tôi lại cùng tình yêu với tản văn. Một dòng văn học duy mỹ, hiện đại với nhiều suy tư mới mẻ. Tác giả trẻ ngày nay viết tản văn rất tốt, không còn là lối kể lể, tâm sự lê thê, họ biết cách làm cho tản văn sinh động với những ngôn từ phong phú, hiện đại, hài hước… và đặc biệt là luôn có thông điệp thú vị trong đó”.

Cũng là một cây viết khá nổi tiếng với những trang tản văn nhẹ nhàng nhưng lại dường như có một cốt truyện mơ hồ, tác giả Cát đến với tản văn là một cơ duyên. Cát cho biết, khi chưa biết nhiều về tản văn, cô là một tác giả viết truyện ngắn. Sau đó Cát vô tình tìm đến cuộc thi “The Writer” dành cho thể loại tản văn. Trong quá trình tham gia cuộc thi, tác giả say mê thể loại này. Cô cho biết: “Tôi cảm nhận sự tồn tại của những cảm xúc dạt dào tuôn ra từ chính mình. Tôi như có thể tâm sự và bày tỏ hết được những nỗi lòng qua ngòi bút, đó là lý do từ lúc nào viết tản văn đã trở thành đam mê của tôi”.

tan van trong dong chay van hoc hien dai
Sách tản văn luôn có chỗ đứng trong dòng chảy văn học

Là một tác giả trẻ xuất bản liền hai cuốn tản văn được bạn đọc yêu thích là “Yêu thương xa - yêu thương gần” và “Viết cho tuổi thanh xuân”, tác giả Trần Duy Thành cho rằng, tản văn ngày nay là sân chơi dành cho giới trẻ, bởi cảm xúc của họ là cảm xúc đại diện cho nhiều bạn trẻ không có khả năng viết, nhưng có khả năng cảm nhận.

Có thể nói, tản văn thực sự là một thể loại văn học chẳng dành riêng cho bất cứ một đối tượng nào, dẫu đó là thể loại dễ đọc mà không dễ viết. Sự dự phần của tác giả trẻ chính là sự hồi sinh cho một thể loại quá cũ, và đồng thời cũng thổi vào đó một không khí mới với cách thể hiện mới, và tư duy mới của một lớp những cây viết mới.

Theo từ điển thuật ngữ văn học, tản văn là loại văn xuôi ngắn gọn, hàm súc, có thể trữ tình, tự sự, nghị luận, miêu tả phong cảnh, khắc hoạ nhân vật. Lối thể hiện đời sống của tản văn mang tính chất chấm phá không nhất thiết đòi hỏi có cốt truyện phức tạp, nhân vật hoàn chỉnh nhưng có cấu tứ độc đáo, có giọng điệu, cốt cách cá nhân. Điều cốt yếu là tản văn tái hiện được nét chính của các hiện tượng giàu ý nghĩa xã hội, bộc lộ trực tiếp tình cảm, ý nghĩ mang đậm bản sắc cá tính tác giả…

Tản văn là loại văn tự do, dài ngắn tuỳ ý, cách thể hiện đa dạng, đặc biệt là thể hiện nổi bật chính kiến và cá tính tác giả”. Hiểu một cách đơn giản đó là một loại mỹ văn, hay loại văn thủ thỉ tâm tình, những chuyện kể tai nghe mắt thấy. Ngay cả ranh giới của các thể loại như tản văn, tạp văn, tạp bút, tản mạn cũng đã nhoà dần, ngược lại cũng chính vì điều đó mà tản văn đã không bị gò bó, thậm chí đã nới rộng ranh giới thể loại, và làm phong phú đề tài chủ đề.

Tản văn - một thể loại văn học tưởng như không có thời hưng thịnh, cũng không có thời bị lãng quên, cứ lặng lẽ xuất hiện trên văn đàn, trên sạp sách của tất cả các nhà sách, len lỏi đến tay của nhiều lứa tuổi. Những năm gần đây, tản văn có sự bùng nổ cả về số lượng người viết, đầu sách được xuất bản và người đọc. Tản văn không chỉ được xuất bản dưới dạng sách mà còn xuất hiện trên các văn đàn, đặc biệt là thể loại báo chí, kể cả báo in và báo điện tử. Những cái “nhấp chuột” vào những bài tản văn trên báo chí cũng như trên các ứng dụng bán sách cho thấy, tản văn không thua kém bất kỳ thể loại văn học nào, thậm chí còn có lượng độc giả phong phú hơn so với các thể loại khác.

Bảo Thoa

Có thể bạn quan tâm

Nên xem

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường được bầu là Ủy viên UBND thành phố Hà Nội

Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường được bầu là Ủy viên UBND thành phố Hà Nội

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội tiến hành miễn nhiệm và bầu bổ sung Ủy viên Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố; cho thôi nhiệm vụ đại biểu HĐND Thành phố đối với một số cán bộ đã điều chuyển công tác khác.
Sản xuất công nghiệp quý I/2024 tiếp tục đà tăng trưởng mạnh

Sản xuất công nghiệp quý I/2024 tiếp tục đà tăng trưởng mạnh

(LĐTĐ) Tiếp tục đà tăng trưởng từ cuối năm 2023, quý I/2024, sản xuất công nghiệp trong ước tính tăng 6,18% so với cùng kỳ năm trước (cùng kỳ năm trước giảm 0,73%), đóng góp 2,02 điểm phần trăm vào mức tăng tổng giá trị tăng thêm của toàn nền kinh tế. Qua đó, đưa tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý I/2024 ước tính tăng 5,66% so với cùng kỳ.
Vì sao đề xuất doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu?

Vì sao đề xuất doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu?

(LĐTĐ) “Nhà nước có vai trò điều tiết, đưa ra công thức, trên công thức đó doanh nghiệp tự tính toán trên cơ sở các chi phí thực tế để đưa ra mức giá phù hợp, nhưng không vượt giá trần”, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân chia sẻ về đề xuất để doanh nghiệp tự quyết định giá xăng dầu.
LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

LĐLĐ Thành phố Hà Nội và LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh trao đổi kinh nghiệm triển khai công tác công đoàn

(LĐTĐ) Ngày 29/3, Đoàn công tác của Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Thành phố Hà Nội do đồng chí Phạm Quang Thanh - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam, Thành ủy viên, Chủ tịch LĐLĐ Thành phố Hà Nội làm trưởng đoàn đã đến thăm, học tập, trao đổi kinh nghiệm công tác Công đoàn với LĐLĐ Thành phố Hồ Chí Minh.
Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

Khẩn trương hoàn chỉnh Quy hoạch Thủ đô để trình Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, sau một ngày làm việc khẩn trương, tập trung, nghiêm túc, dân chủ và hiệu quả, kỳ họp chuyên đề - kỳ họp thứ 15 Hội đồng nhân dân (HĐND) Thành phố đã hoàn thành toàn bộ nội dung, chương trình đề ra và thành công tốt đẹp.
Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

Hà Nội: Ban hành 27 danh mục dịch vụ sự nghiệp công lĩnh vực khoa học và công nghệ

(LĐTĐ) Chiều 29/3, Hội đồng nhân dân (HĐND) thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết Ban hành danh mục dịch vụ sự nghiệp công sử dụng ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực khoa học và công nghệ (KH&CN) của thành phố Hà Nội.
Nhiều tồn tại trong hoạt động đấu thầu tại Thành phố Hồ Chí Minh

Nhiều tồn tại trong hoạt động đấu thầu tại Thành phố Hồ Chí Minh

(LĐTĐ) Trong Báo cáo 1504 gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban nhân dân (UBND) Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) đã chỉ rõ nhiều tồn tại, hạn chế trong công tác đấu thầu trên địa bàn Thành phố trong năm 2023.

Tin khác

Sắp ra mắt 2 bộ phim hoạt hình về Chiến thắng Điện Biên Phủ

Sắp ra mắt 2 bộ phim hoạt hình về Chiến thắng Điện Biên Phủ

(LĐTĐ) Hãng Phim hoạt hình Việt Nam đang hoàn thành những công đoạn cuối cùng cho 2 bộ phim hoạt hình cắt giấy "Lời hứa Điện Biên" và "Chiếc xe thồ Điện Biên".
Xây dựng văn minh đô thị từ cơ sở

Xây dựng văn minh đô thị từ cơ sở

(LĐTĐ) Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của các cấp, các ngành và cộng đồng dân cư, việc xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị được duy trì thường xuyên, liên tục, giúp diện mạo đô thị Thủ đô ngày càng “Xanh - Văn minh - Hiện đại”.
Ưu tiên nguồn lực cho phát triển văn hóa

Ưu tiên nguồn lực cho phát triển văn hóa

(LĐTĐ) Việc bảo vệ và phát triển văn hóa Thủ đô phải xứng tầm với truyền thống nghìn năm Thăng Long - Hà Nội; xây dựng Hà Nội là trung tâm hội tụ, kết tinh văn hóa của cả nước; xây dựng văn hóa người Hà Nội hào hoa, thanh lịch, nghĩa tình, văn minh, tiêu biểu cho văn hóa, lương tri và phẩm giá con người Việt Nam.
Phát huy giá trị di sản trong phát triển kinh tế - xã hội

Phát huy giá trị di sản trong phát triển kinh tế - xã hội

(LĐTĐ) Trước đây, nhiều người luôn nhận định, kinh phí để bảo tồn, trùng tu, gìn giữ di sản là con số không nhỏ, tức là di sản chỉ… tiêu tiền. Thế nhưng, giờ đây khái niệm ấy đã dần thay đổi, bởi di sản chính là một “mỏ vàng” nếu như biết khai thác đúng và trúng. Phóng viên Báo Lao động Thủ đô đã có cuộc trao đổi với Tiến sĩ (TS) Lê Thị Việt Hà, giảng viên bộ môn Văn hóa doanh nghiệp, Viện Quản trị kinh doanh, Trường Đại học Kinh tế (Đại học Quốc gia Hà Nội) xoay quanh vấn đề này.
Làng nghề gốm Bát Tràng chuẩn bị sẵn sàng vào hội

Làng nghề gốm Bát Tràng chuẩn bị sẵn sàng vào hội

(LĐTĐ) Ngày 22/3, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đã tổ chức đoàn kiểm tra công tác tổ chức Lễ hội truyền thống làng nghề Bát Tràng (Gia Lâm, Hà Nội).
Nữ hoạ sĩ vẽ tranh bằng...điều khiển

Nữ hoạ sĩ vẽ tranh bằng...điều khiển

(LĐTĐ) Gần 2 năm theo đuổi bộ môn vẽ tranh thực tế ảo, chỉ với kính thực tế ảo và hai tay cầm điều khiển, chị Đặng Thị Minh Hằng (TP.HCM) đã có nhiều tác phẩm nghệ thuật đặc sắc trong không gian ba chiều giả lập.
Khám phá văn hóa đặc sắc từ “Tết Novruz” của đất nước Azerbaijan

Khám phá văn hóa đặc sắc từ “Tết Novruz” của đất nước Azerbaijan

(LĐTĐ) Lễ hội “Tết Novruz” có nhiều điểm tương đồng với ngày Tết cổ truyền của Việt Nam, tôn vinh các giá trị truyền thống gia đình và biết ơn thiên nhiên.
Hà Nội: Tổ chức hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

Hà Nội: Tổ chức hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3

(LĐTĐ) Ngày 19/3, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội tổ chức Hội nghị nói chuyện chuyên đề “Tư tưởng Hồ Chí Minh về hạnh phúc” và Trưng bày, giới thiệu sách với chủ đề “Hạnh phúc cho mọi người”.
Triển lãm tranh màu nước lớn nhất từ trước đến nay tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám

Triển lãm tranh màu nước lớn nhất từ trước đến nay tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám

(LĐTĐ) Chiều 16/3, tại di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám, tổ chức phi lợi nhuận quốc tế VietnamInAcquarello phối hợp Trung tâm Hoạt động Văn hóa và Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám tổ chức khai mạc Triển lãm tranh màu nước quốc tế “Sắc màu Văn hóa".
Triển lãm mỹ thuật kỷ niệm 70 năm Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ tại Hà Nội

Triển lãm mỹ thuật kỷ niệm 70 năm Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ tại Hà Nội

(LĐTĐ) Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành kế hoạch tổ chức triển lãm mỹ thuật kỷ niệm 70 năm Ngày Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024) tại Hà Nội vào tháng 5 tới.
Xem thêm
Phiên bản di động